The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являются литий-содержащие керамики с различной концентрацией лития, полученные методом твердофазного синтеза.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны: қатты фазалы синтез нәтижесінде алынған әр түрлі концентрациядағы литий бар керамикалар.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – изучение влияние фазового и элементного состава наноструктурных керамик на основе LixTi1-xO3 полученных методом твердофазного синтеза, а также определение устойчивости литиевых керамик к процессам деструкции, вызванным накоплением радиационных повреждений.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты: қатты фазалы синтез нәтижесінде алынған LixTi1-xO3 негізінде наноқұрылымды керамиканың фазалық және элементтік құрамының әсерін зерттеу, сондай-ақ литий керамикасының радиациялық зақымданудың жинақталуынан туындаған деструкция процестеріне төзімділігін анықтау.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования: растровая электронная микроскопия (РЭМ), энерго-дисперсионный анализ.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: Расторлық электрондық микроскопия (РЭМ), рентгендік дифракция, энергия дисперсиялық талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : В ходе выполнения поставленной задачи была получена серия образцов литий-содержащих керамик с различной концентрацией лития в структуре. Вариация элементов лития и титана проводилась в диапазоне х = 0.1-0.5. Установлено, что изменение концентрации лития в структуре керамик приводит к существенному изменению размеров зерен и их геометрической формы. Представлены результаты исследования структурных, морфологических, оптических и механических свойств литийсодержащих керамик, полученных с применением метода механохимического твердофазного синтеза. В ходе коррозионных испытаний установлено, что двух-трех кратное снижение величины глубины коррозии для образцов LTO-2 и LTO-3 по сравнению с образцом LTO-1 при высоких температурах агрессивной среды обусловлено более плотной структурой поверхности керамик, а также малой плотностью. Установлено, что синтезированные Li2TiO3 керамики обладают достаточно высокой степенью устойчивости к деградации и распуханию в результате облучения ионами гелия, вплоть до флюенсов 10^20 ион/м2

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қойылған міндеттерді орындау барысында құрылымда әр түрлі литий концентрациясы бар литий бар керамикалардың бірқатар үлгілері алынды. Литий мен титан элементтерінің өзгеруі x = 0.1-0.5 диапазонында жүргізілді. Керамика құрылымындағы литий концентрациясының өзгеруі түйіршіктердің мөлшері мен олардың геометриялық пішінінің айтарлықтай өзгеруіне әкелетіні анықталды. Механохимиялық қатты фазалы синтез әдісімен алынған құрамында литий бар керамикалардың құрылымдық, морфологиялық, оптикалық және механикалық қасиеттерін зерттеу нәтижелері ұсынылған. Коррозиялық сынақтар барысында коррозиялық ортаның жоғары температурасында LTO-1 үлгісімен салыстырғанда LTO-2 және LTO-3 үлгілері үшін коррозия тереңдігінің екі-үш есе төмендеуі керамика бетінің тығыз құрылымына, сондай-ақ төмен тығыздыққа байланысты екені анықталды. Синтезделген Li2TiO3 керамикалары 10^20 ион/м2 флюенске дейін гелий иондарының сәулеленуі нәтижесінде деградацияға және ісінуге жеткілікті жоғары төзімділікке ие екендігі анықталды

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проведены работы по изучению процессов наводораживания в литийсодержащих керамиках при высокотемпературном облучении. Облучение проводилось протонами с энергией 1 МэВ и флюенсами 10^15-10^17 ион/см2 при температурах облучения 300-1000 К

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоғары температуралы сәулелену кезінде литий бар керамикадағы сутектеу процестерін зерттеу бойынша жұмыстар жүргізілді. Сәулелену 1 МэВ энергиясы бар протондармен және 300-1000 К сәулелену температурасында 10^15-10^17 ион/см2 флюенсімен жүргізілді.

Level of implementation (in Russian) : Не предусмотрено

Level of implementation (in Kazakh) : Қамтамасыз етілмеген

Efficiency (in Russian) : В ходе реализации проекта разработана технология получения литийсодержащих керамик методом механохимического синтеза. Эти керамики обладают высокой устойчивостью к внешним воздействиям, включая радиационные повреждения.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаны жүзеге асыру барысында механикалық-химиялық синтез арқылы құрамында литий бар керамика алу технологиясы әзірленді. Бұл керамика сыртқы әсерлерге, соның ішінде радиациялық зақымға өте төзімді.

Field of application (in Russian) : Область применения: термоядерный синтез, ядерная энергетика, материалы для ядерных реакторов, бланкетные одеяла, радиационностойкие материалы.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы: термоядролық синтез, ядролық энергетика, ядролық реакторларға арналған материалдар, бланкеттік жабындар, радиацияға төзімді материалдар.