The object of research, development or design (in Russian) : Мезенхимальные стволовые клетки крыс.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Егеуқұйрықтың мезенхималық бағаналы жасушалары болды

Aim of work (in Russian) : Изучение молекулярных механизмов, способствующих старению мезенхимальных стволовых клеток, связанных с Cdc42 и окислительным стрессом.

Aim of work (in Kazakh) : Cdc42 және тотығу стрессімен байланысты мезенхималық бағаналы жасушаларының қартаюына ықпал ететін молекулалық механизмдерді зерттеу

Методы исследования (на русском) : Методами исследования явились: культивирование клеток, G-LISA, измерение экспрессии генов с помощью ПЦР в реальном времени, ИФА анализ, флуоресцентная микроскопия.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: жасушалар культурасы, G-LISA, нақты уақыттағы ПТР арқылы ген экспрессиясын өлшеу, ИФТ талдауы, флуоресцентті микроскопия.

Obtained results and novelty (in Russian) : В 2020 году с помощью ферментативного метода с иммуномагнитным сортингом были выделены мезенхимальные стволовые клетки (МСК) у лабораторных крыс в возрасте 1 месяц и 24 месяцев. В результате проведенных исследований в 2021 году было показано, что в МСК выделенных из жировой ткани старых животных в возрасте 24 месяцев, были выявлены повышенные уровни НАДФН-оксидазы (изоформы NOX4 и NOX1), и активных форм кислорода по сравнению с клетками молодых животных в возрасте 1 месяца. Также в клетках старых животных наблюдается усиление полимеризации актина и повышенные показатели маркеров старения по сравнению с молодыми животными. В свою очередь ингибирование активности Cdc42 приводит к снижению окислительного стресса и уровней НАДФН-оксидазы и маркеров старения (полимеризация актина, количество позитивных по β-галактозидазе клеток, экспрессия р16 и р21) к уровню молодых животных. В результате проведенных исследований в 2022 году было ,ыло показано, что сверхактивация Cdc42 приводит к повышенной экспрессии 6 изоформ НАДФН оксидаз, усилению продукции АФК, полимеризации актина, старению клеток и снижает остеогенный потенциал МСК. Применение апоцинина, ингибитора НАДФН оксидаз привело к снижению окислительного стресса индуцированного сверхактивацией Cdc42, и старение клеток, повысила остеогенный потенциал МСК. Стабилизация актинового цитоскелета с помощью ясплаконида блокировало активацию НАДФН-оксидаз при сверхэкспрессии Cdc42 и снижало уровень окислительного стресса.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2020 жылы иммуномагниттік сұрыптау арқылы ферментативті әдісті қолдану арқылы 1 ай және 24 айлық зертханалық егеуқұйрықтардан мезенхималық бағаналы жасушалары бөлініп алынды. 2021 жылы жүргізілген зерттеулер нәтижесінде 24 айлық жастағы кәрі жануарлардың май тінінен бөлінген МБЖ-да жасушалармен салыстырғанда 1 айлық жастағы жануарлардың жасушаларында NADPH оксидазасының (NOX4 және NOX1 изоформалары) және ОБТ жоғарылағаны анықталды. Сондай-ақ кәрі жануарлардың жасушаларында жас жануарлармен салыстырғанда актиндік полимерленудің жоғарылауы және қартаю маркерлерінің деңгейінің жоғарылауы байқалады. Өз кезегінде, Cdc42 белсенділігінің тежелуі тотығу стрессінің және NADPH оксидазасының және қартаю маркерлерінің жас жануарлар деңгейіне дейін төмендеуіне әкеледі. 2022 жылы жүргізілген зерттеулер нәтижесінде Cdc42-нің шамадан тыс белсенділенуі NADPH оксидазаларының 6 изоформасының экспрессиясының жоғарылауына, ОБТ өндірісінің жоғарылауына, актиннің полимерленуіне, жасушалардың қартаюына және МБЖ остеогендік потенциалының төмендеуіне әкелетіні көрсетілген. NADPH оксидазаларының ингибиторы болып табылатын апоцининді қолдану Cdc42 шамадан тыс белсендіруден туындаған тотығу стрессінің төмендеуіне және жасушалардың қартаюына әкеліп соқты, МБЖ остеогендік әлеуетін арттырды. Жасплаконидпен актин цитоскелетінің тұрақтануы Cdc42 шамадан тыс экспрессиясы кезінде NADPH оксидазаларының активтенуін бөгеп, тотығу стрессінің деңгейін төмендетті.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Данный проект является фундаментальным исследованием посвященным изучению механизмов старения стволовых клеток.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бұл бағаналы дің жасушаларының қартаю механизмдерін зерттеуге арналған іргелі зерттеу болып табылады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : В результате проведенных исследований была потверждена на гипотеза о том , что дисрегуляция Cdc42 в старых МСК индуцирует активацию NOX и дальнейшее накопление АФК посредством реорганизации актиновых филаментов.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеулер нәтижесінде қартайған МБЖ-да Cdc42 дисрегуляциясы актин жіптерін қайта ұйымдастыру арқылы NOX активациясын және ОБТ одан әрі жинақталуын тудырады деген гипотеза расталды.

Field of application (in Russian) : биотехнология и медицина.

Field of application (in Kazakh) : биотехнология және медицина.