The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются каспийские тюлени, биологические образцы (смывы, сгустки и сыворотка крови), собранные от каспийских тюленей и секционные материалы от павших особей.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны – каспий итбалығы, каспий итбалықтарынан жиналған (шайынды, қан ұйындысы) биологиялық сынамалар, өлекседен алынған секциялық материалдар.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является характеристика с помощью метагеномного анализа широкого круга вирусов инфицирующих каспийских тюленей, динамики их циркуляции, обнаружение ранее не идентифицированных и малоизученных вирусных патогенов и оценка их участия в массовой заболеваемости и смертности животных, создание препаратов для молекулярной диагностики инфекций.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты – Метагеномдық талдау көмегімен Каспий итбалықтары жұқтыратын вирустардың кең спектрін, олардың айналым динамикасын сипаттау, бұрын анықталмаған және нашар зерттелген вирустық қоздырғыштарды анықтау және жануарлардың жаппай ауруы мен өлім-жітіміне вирустардың қатынасын бағалау, инфекцияларды молекулалық балауға арналған препараттар әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : В работе использованы современные вирусологические, молекулярно-биологические, метагеномные и виромные методы исследований и проведен статистический анализ всех изученных показателей.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыста заманауи вирусологиялық, молекулалы биологиялық, метагеномдық зерттеу әдістері қолданылады және зерттелген барлық параметрлерге статистикалық талдау жасалады.

Obtained results and novelty (in Russian) : С применением метода массового параллельного секвенирования, идентифицированы три новых вируса каспийского тюленя из материалов, собранных в ноябре 2020 г. в казахстанской части моря. Новые вирусы каспийских тюленей предварительно отнесены к papilloma-like, lentivirus-like и retrovirus-like вирусам. Новый лентивирус каспийского тюленя, возможно, является отдельным видом в данном семействе вирусов, вызывающие иммунодефицитное состояние животных приводящие к снижению их устойчивости к оппортунистическим инфекциям. У каспийского тюленя были идентифицированы многие последовательности семейств вирусов, таких как Picornaviridae, Adenoviridae, Circoviridae, Herpesviridae, Caliciviridae, Orthomyxoviridae, Paramyxoviridae, Smacoviridae, Anelloviridae и Parvoviridae. На основании исследованных выборок, полученные данные свидетельствуют об относительном благополучии популяции каспийских тюленей по отношению к массовым вирусным инфекциям морских и наземных плотоядных.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жаппай параллельді тізбектеу әдісін қолдана отырып, 2020 жылдың қарашасында теңіздің қазақстандық бөлігінде жиналған материалдардан каспий итбалығының үш жаңа вирусы анықталды. Каспий итбалықтарының жаңа вирустары шартты түрде папиллома тәрізді, лентивирустық және ретровирустық вирустарға жіктелді. Каспий итбалығының жаңа лентивирусы вирустардың осы тұқымдасының жеке түрі болуы мүмкін, олар жануарлардың иммунитет тапшылығын тудырады, бұл олардың оппортунистік инфекцияларға төзімділігінің төмендеуіне әкеледі. Каспий итбалығында Picornaviridae, Adenoviridae, Circoviridae, Herpesviridae, Caliciviridae, Orthomyxoviridae, Paramyxoviridae, Smacoviridae, Anelloviridae және Parvoviridae сияқты көптеген вирус тұқымдастары анықталды. Зерттелген үлгілер негізінде алынған мәліметтер каспий итбалықтарының популяциясының салыстырмалы түрде теңіздегі және құрлықтағы жыртқыштардың жаппай вирустық ауруларынан ада екенін көрсетеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты НИР могут быть использованы при прогнозировании эпизоотических и экологических ситуаций в популяциях каспийских тюленей, своевременной расшифровке вспышек заболеваемости и контроле над чрезвычайными ситуациями среди этих животных.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеудің нәтижелері каспийлік итбалықтар популяциясында эпизоотиялық және экологиялық жағдайларға болжам жасағанда, осы жануарлар арасындағы төтенше жағдайларды дер кезінде талдағанда пайдалануға болады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Проект направлен на получение новых научных знаний о вирусах, инфицирующих каспийских тюленей. Ожидаемый социальный и экономический эффект определяется возможностью научно-обоснованного прогнозирования эпизоотических и экологических ситуаций в популяции этих морских млекопитающих, что будет содействовать ранней диагностике и своевременной расшифровке вспышек заболеваемости и контролю над возникающими чрезвычайными ситуациями.

Efficiency (in Kazakh) : Жоба Каспий итбалықтарын жұқтыратын вирустар туралы жаңа ғылыми білім алуға бағытталған. Күтілетін әлеуметтік-экономикалық нәтиже осы теңіз сүтқоректілерінің популяциясындағы эпизоотикалық және экологиялық жағдайларды ғылыми негізделген болжау мүмкіндігімен айқындалады, бұл аурудың шығу себептерін ертерек диагноз қоюға және төтенше жағдайларды бақылауға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Область применения – вирусология, экология, эпидемиология, эпизоотология.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы – вирусология, экология, эпидемиология, эпизоотология.