The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются государственно-конфессиональные отношения в Казахстане с начала XX в. – до конца 1930-х годов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі – ХХ ғ. басынан 1930 ж. соңына дейінгі Қазақстандағы мемлекеттік-конфессиялық қатынастар.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – на основе анализа научной литературы и архивных источников изучить эволюцию государственно-конфессиональных отношений на разных этапах развития общества (в дореволюционный период и в период трансформации социально-политической системы государства в 1920-1930-ые гг.) для обобщения исторического опыта и подготовки научных публикаций по проблеме.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты - қоғам дамуының әртүрлі кезеңдеріндегі (революцияға дейінгі кезеңде және 1920-1930 жж. мемлекеттің қоғамдық-саяси жүйесінің трансформациясы кезінде) мемлекеттік-конфессиялық қатынастардың эволюциясын зерттеу, ғылыми әдебиеттер мен мұрағаттық дереккөздерді талдау арқылы тарихи тәжірибені жинақтау және аталмыш мәселе бойынша ғылыми басылымдарды дайындау.

Методы исследования (на русском) : Исследование проводилось с опорой на институциональный подход, позволяющий понять роль и место социальных институтов в жизни общества. Наряду с общенаучными методами исследования применялись специфические методы исторической науки: историко-сравнительный, историко-системный, историко-генетический. Историко-сравнительный и историко-системный методы работы с источниками и материалами обеспечили возможность глубокого сравнительного анализа содержания имперских и советских законодательных актов по вопросам вероисповедной политики, предлагаемых проектов по «мусульманскому вопросу», обоснования различных точек зрения представителей колониальной администрации в вопросах религиозной политики. Историко-генетический метод, позволяющий рассматривать исторические события в динамике и выявлять их причинно-следственные связи, применительно к нашему исследованию дает возможность обозначить эволюцию государственно-конфессиональной политики советской власти по мере ее укрепления в 1920-1930-е гг. Использование историографических источников обусловило применение методов выявления и описания дискурсивных практик современных авторов, в которых фиксировались оценочные суждения и выводы исследователей по проблемам государственно-конфессиональной политики самодержавия и cоветской власти.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әлеуметтік институттардың қоғамөміріндегі рөлі мен орнын түсінуге мүмкіндік беретін институционалдық тұғырға негізделді. Зерттеудің жалпы ғылыми әдістерімен қатар тарих ғылымының тарихи-салыстырмалы, тарихи-жүйелілік, тарихи-генетикалықәдістеріқолданылды.Дереккөздер және материалдармен жұмыс істеуде тарихи-салыстырмалы және тарихи-жүйелілік әдістердіқолдану дін саясаты мәселелеріне қатысты империялық және кеңестік заңнамалық актілердің мазмұнын, «Мұсылман мәселесі» бойынша ұсынылған жобаларға салыстырмалы талдау жасап, отаршылдық әкімшіліктің діни саясат мәселелері бойынша көзқарастарын негіздеуге мүмкіндік береді. Тарихи оқиғаларды даму тұрғысынан қарастырып, олардың себеп-салдарлық байланыстарын анықтауға мүмкіндік беретін тарихи-генетикалық әдіс біздің зерттеуіміз үшін маңызды, себебі Кеңес үкіметінің 1920-1930 жж. нығаюына байланысты мемлекеттік-конфессиялық саясатының эволюциясын байқауға болады.Тарихнамалық дереккөздерді пайдалану самодержавие мен Кеңестік үкіметтің мемлекеттік-конфессиялық саясаты мәселелері бойынша құнды пікірлері мен тұжырымдарын анықтау және қазіргі авторлардың дискурсивті тәжірибесін сипаттау әдістерін қолдануға мүмкіндік береді.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1) Проведен научный анализ методологических подходов в изучении проблем взаимодействия государства и религиозных конфессий с начала XX в. – до конца 1930-х годов и обоснованы принципы цивилизационного, институционального и междисциплинарного подходов. 2) Проведена исследовательская работа в архивах РК и РФ и библиотеках по выявлению, систематизации и проведению развернутого системного анализа архивных источников и исследований по теме проекта. 3) Изучены особенности религиозной ситуации в Казахстане к началу 1920-х годов: конфессиональный состав населения, численный состав верующих и религиозных общин в разрезе конфессий, институциональное представительство. Изучены содержание и принципы государственной политики самодержавия с начала XX в. до февраля 1917 г. в отношении ислама и мусульманского населения Казахстана 5) Изучены и научно обоснованы процессы идеологического и административного наступления на религиозные организации в 1920-е годы посредством организации антирелигиозных кампании и деятельности Союз воинствующих безбожников Казахстана. 6) Раскрыты формы и методы репрессивной политики государства в 1930-е гг. в отношении духовенства, показано ее влияние на духовное состояние общества. 7) Дано теоретическое обобщение исторического опыта развития государственно-конфессиональных отношений в Казахстане в нач.XX в. – конец 1930-х гг.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1) ХХ ғ. басы-1930 ж. - аяғына дейінгі уақыттағы мемлекет пен діни конфессиялардың өзара әрекеттесу мәселелерін зерттеу барысында әдіснамалық тұғырларға ғылыми талдау жасалып, өркениеттік. 2) Жоба тақырыбы бойынша ҚР мен РФ мұрағаттары мен кітапханаларында мұрағаттық дереккөздерді айқындау, жүйелеу және жүйелік талдау бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстары жүргізілді. 3) Мұрағат материалдарына статистикалық талдау жүргізу арқылы 1920 ж. басында Қазақстандағы діни ахуалдың ерекшеліктері ақындалды. 4) Мұрағат деректері негізінде азаматтық қақтығыс жылдарындағы мұсылман және православие дін қызметкерлерінің ұстанымы айқындалып, әртүрлі конфессиялардағы дінге сенушілердің кеңестік діни саясатқадеген көзқарастарымен 1918 ж. 23 қаңтарындағы РСФСР ХКК Декретінқа былдауына талдау жасалды. 5) Қазақстанның жауыққан құдайсыздар одағы қызметі мен дінге қарсы науқандар ұйымдастыру арқылы 1920 ж.діни ұйымдарға идеологиялық-әкімшілік шабуыл жасалу процестері зерделеніп, ғылыми негіздеме жасалды. 6) ХХ ғ. басы - 1930 ж. соңы аралығындағы Қазақстандағы мемлекеттік-конфессиялық қатынастардың дамуының тарихи тәжірибесінің теориялық қорытындысы берілген.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : По результатам исследования опубликованы 18 статей: 3 – в изданиях СКОПУС, 6 - в изданиях КОКСОН, 5– в изданиях РИНЦ, 3 - в материалах межд. конференций, 1 – в издании РК. В печати находятся 3 статьи.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері бойынша 17 мақала жарияланды: 3 – СКОПУС басылымдарында, 6 – ҚРҒжЖБМ ҒСБК басылымдарында, 4 – РИНЦ басылымдарында, 4 – халықаралық конференциялар материалдарында. 3 макала баспаға қабылданды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : высокая

Efficiency (in Kazakh) : жоғары

Field of application (in Russian) : История Казахстана

Field of application (in Kazakh) : Қазақстан тарихы