The object of research, development or design (in Russian) : КОРОНАВИРУСЫ, ВИРУСЫ ГРИППА,ПРОТИВОВИРУСНЫЕ ПРЕПАРАТЫ

The object of research, development or design (in Kazakh) : КОРОНАВИРУСТАР, ТҰМАУ ВИРУСТАРЫ, ВИРУСҚА ҚАРСЫ ПРЕПАРАТТАР

Aim of work (in Russian) : Цель программы – разработать оригинальные отечественные противовирусные препараты на основе биологически активных соединений растительного и микробного происхождения для лекарственной терапии и профилактики COVID-19 и гриппа, провести доклинические исследования разработанных противовирусных препаратов.

Aim of work (in Kazakh) : Бағдарламаның мақсаты-дәрілік терапия және COVID-19 тұмаудың алдын алу үшін өсімдік және микробтық тектес биологиялық белсенді қосылыстар негізінде түпнұсқа отандық вирусқа қарсы препараттарды әзірлеу, әзірленген вирусқа қарсы препараттарға клиникаға дейінгі зерттеулер жүргізу.

Методы исследования (на русском) : В работе использовали приборное и методическое обеспечение, предназначенное для микробиологических, вирусологических и иммунологических исследований.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыста микробиологиялық, вирусологиялық және иммунологиялық зерттеулерге арналған аспаптық және әдістемелік қолдау қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Продолжен молекулярно-генетический анализ коронавирусов и вирусов гриппа, циркулирующих в Казахстане. Установлено, что два вируса SARS-CoV-2, выявленные в 2021 г., относятся к генетической линии Omicron, а вирусы, циркулировавшие ранее - к линии Delta. Показано, что казахстанские штаммы вируса гриппа имеют наибольшее сходство с штаммами А/H1N1pdm, циркулировавшими в 2018-2020 гг. в Китае, России, США. Исследованы антивирусные свойства 65 экстрактов, полученных из растений 30 семейств. Из 8 наиболее активных экстрактов выделено 23 очищенных соединения, определена их структура. Исследовано антивирусное действие полученных соединений в отношении вирусов гриппа, бета-коронавируса, отобраны 3 соединения с широким спектром противовирусной активности, на их основе приготовлено 2 антивирусных препарата: Вирогаллотен и Флантавирин. Продолжен скрининг микробных препаратов на антивирусную активность. Изучено 92 экстракта из 46 культур экстремофильных актиномицетов, выделенных в Казахстане. Отобраны 2 культуры актиномицетов, идентифицированные по результатам полногеномного секвенирования, как Streptomyces griseus var.31 и Streptomyces violaceoruber var.41. С использованием ВЭЖХ осуществлено фракционирование экстрактов этих культур, получено 6 очищенных препаратов. Начато изучение терапевтического и профилактического действия отобранных микробных препаратов. Начата разработка технологий производства и отработка схем применения противовирусных препаратов Вирогаллотен и Флантавирин.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қазақстанда айналымда жүрген коронавирустар мен тұмау вирустарын молекулярлық-генетикалық талдау жалғастырылды. 2021 жылы анықталған екі SARS-CoV-2 вирусы Omicron генетикалық желісіне, ал бұрын тараған вирустар Delta желісіне жататыны анықталды. Показано, что казахстанские штаммы вируса гриппа имеют наибольшее сходство с штаммами А/H1N1pdm, циркулировавшими в 2018-2020 гг. в Китае, России, США. 30 түрлерінің өсімдіктерінен алынған 65 сығындының антивирустық қасиеттері зерттелді. Ең белсенді 8 сығындының ішінен 23 тазартылған қосылыс бөлініп, олардың құрылымы анықталды. Алынған қосылыстардың тұмау, бета-коронавирус вирустарына қарсы антивирустық әсері зерттелді, вирусқа қарсы белсенділіктің кең спектрі бар 3 қосылыс таңдалды, олардың негізінде 2 антивирустық препарат дайындалды: Вирогаллотен және Флантавирин. Микробтық препараттарды антивирустық белсенділікке скрининг жалғастырылды. Қазақстанда оқшауланған 46 экстремофильді актиномицеттердің 92 сығындысы зерттелді. Толық геномдық реттілік нәтижелері бойынша анықталған 2 актиномицет дақылы таңдалды: Streptomyces griseus var 31 және Streptomyces violaceoruber var.41. ЖӘСХ көмегімен осы дақылдардың сығындылары фракцияланды, 6 тазартылған препарат алынды. Таңдалған микробтық препараттардың терапиялық және профилактикалық әсерін зерттеу басталды. Вирусқа қарсы препараттар Вирогаллотен мен Флантавиринді қолдану схемаларын әзірлеу және өндіру технологияларын өндеу басталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Из растений флоры Казахстана методом ВЭЖХ получено 23 очищенных соединения, обладающих противовирусной активностью в отношении вирусов гриппа и коронавирусов, их состав и структура охарактеризованы методами ВЭЖХ и масс-спектрометрии. Отобраны 3 соединения с наиболее широким спектром действия и высокой антивирусной активностью. На их основе приготовлено два противовирусных препарата Вирогаллотен и Флантавирин, проведено изучение терапевтической и профилактической активности данных препаратов при экспериментальной гриппозной и коронавирусной инфекции. Изучено 92 экстракта из 46 культур экстремофильных актиномицетов, выделенных на территории Казахстана, отобраны 2 культуры актиномицетов экстракты которых обладали высокой антивирусной активностью в отношении вирусов гриппа и коронавирусов. По результатам полногеномного секвенирования определена видовая принадлежность данных культур актиномицетов. Из экстрактов 2-х отобранных культур получены очищенные препараты с высокой противовирусной активностью, начато изучение их терапевтических и профилактических свойств в условиях экспериментальной вирусной инфекции. Начата разработка технологий производства противовирусных препаратов Вирогаллотен и Флантавирин, разработаны блок-схемы их производства. Начата отработка схем лекарственного применения разработанных противовирусных препаратов, проводятся их доклинические исследования.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қазақстан флорасының өсімдіктерінен ЖӘСХ әдісімен тұмау вирустары мен коронавирустарға қарсы вирусқа қарсы белсенділігі бар 23 тазартылған қосылыс алынды, олардың құрамы мен құрылымы HPLC және масс-спектрометриямен сипатталды.Әсер ету спектрі ең кең және вирусқа қарсы белсенділігі жоғары 3 қосылыс таңдалды.Олардың негізінде екі вирусқа қарсы «Вирогаллотен» және «Флантавирин» препараттары дайындалып, осы препараттардың тәжірибелік тұмау мен коронавирустық инфекциялардағы емдік-профилактикалық белсенділігіне зерттеу жүргізілді.Қазақстан аумағында оқшауланған экстремофильді актиномицеттердің 46 дақылынан 92 сығындысы зерттелді, сығындылары тұмау вирустары мен коронавирустарға қарсы жоғары вирусқа қарсы белсенділікке ие актиномицеттердің 2 дақылы таңдалды.Тұтас геномды секвенирлеудің нәтижелері бойынша актиномицеттердің осы дақылдарының түрге қатыстылығы анықталды.Таңдалған 2 дақылдың сығындыларынан вирусқа қарсы белсенділігі жоғары тазартылған препараттар алынды, тәжірибелікк вирустық инфекция жағдайында олардың емдік және профилактикалық қасиеттерін зерттеу басталды. Вирусқа қарсы препараттарды Вирогаллотен және Флантавирин өндіру технологияларын әзірлеу басталды, оларды өндірудің блок-схемалары әзірленді. Әзірленген вирусқа қарсы препараттарды дәрілік қолдану схемаларын пысықтау басталды, олардың клиникаға дейінгі зерттеулері жүргізілуде.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Из 8 предварительно отобранных растений флоры Казахстана методом ВЭЖХ получено 23 очищенных соединения, обладающие противовирусной активностью в отношении вирусов гриппа и коронавирусов. Отобрано 3 соединения с широким спектром действия и высокой антивирусной активностью, на их основе приготовлено два экспериментальных противовирусных препарата Вирогаллотен и Флантавирин. Из 46 культур экстремофильных актиномицетов, выделенных на территории Казахстана, отобраны 2 культуры актиномицетов экстракты которых обладали высокой антивирусной активностью в отношении вирусов гриппа и коронавирусов.

Efficiency (in Kazakh) : Қазақстан флорасының алдын ала іріктелген 8 өсімдіктерінің ішінен ЖӘСХ әдісімен тұмау вирустары мен коронавирустарға қатысты вирусқа қарсы белсенділігі бар 23 тазартылған қосылыстар алынды.Кең спектрлі және жоғары антивирустық белсенділігі бар 3 қосылыс таңдалды, олардың негізінде екі эксперименттік вирусқа қарсы препарат Вирогаллотен және Флантавирин дайындалды.Қазақстан аумағында оқшауланған экстремофильді актиномицеттердің 46 дақылының ішінен, сығындылары тұмау вирустары мен коронавирустарға қарсы жоғары вирусқа қарсы белсенділікке ие актиномицеттердің 2 дақылы таңдалды

Field of application (in Russian) : Медицина, вирусология, биология

Field of application (in Kazakh) : Медицина, вирусология, биология