The object of research, development or design (in Russian) : Виртуальная обсерватория (ВО)

The object of research, development or design (in Kazakh) : Виртуалды обсерватория (ВО)

Aim of work (in Russian) : Создание цифровой виртуальной среды, предназначенной для повышения возможностей астрономических исследований и предоставления сервиса внешним пользователям. Развитие методов обработки, хранения и анализа Больших Данных (BigData) в астрономии для изучения объектов ближнего и дальнего космоса

Aim of work (in Kazakh) : Астрономиялық зерттеулердің мүмкіндіктерін арттыруға және сыртқы тұтынушыларға қызмет көрсетуге арналған сандық виртуалды ортаны құру. Жақын және алыс ғарыш объектілерін зерттеу үшін астрономиядағы үлкен деректерді (BigData) өңдеу, сақтау және талдау әдістерін дамыту

Методы исследования (на русском) : сравнительный анализ эффективности работы GPU-кластера; алгоритмы Big Data для работы с различными астрономическими данными; проведение сравнительного анализа возможностей вычислительного и наблюдательного оборудования и услуг по их установке; апробация выбранных технологий на моделях; выбор параметров оцифровки стеклянной библиотеки астрономических объектов; разработка программного обеспечения анализа данных наблюдений и каталогов с использованием алгоритмов Data Mining

Методы исследования (на казахском) : GPU-кластер жұмысының тиімділігіне салыстырмалы талдау; әртүрлі астрономиялық мәліметтермен жұмыс жасауға Big Data алгоритмдері; есептеуші және бақылау құралдарын орнату бойынша қызметтерінің мүмкіндіктеріне салыстырмалы талдаулар жүргізу; таңдап алынған технологияларды модельдерге байқаудан өткізу; астрономиялық объектілердің шыны кітапханасын цифрлауға параметрлерді таңдап алу; Data Mining алгоритмдерін қолдану арқылы бақылау мәліметтерін және каталогтарды талдауға арналған бағдарламалық қамтамасыздандыруды өңдеу

Obtained results and novelty (in Russian) : Инфраструктура для компьютера центрального управления телескопами обсерватории Ассы-Тургень. Автоматизация системы управления АЗТ-20. База данных с метеопараметрами обсерватории Ассы-Тургень. База фотометрических данных стеклянной библиотеки в FITS-формате. Оцифровка архива рукописных журналов фотометрических наблюдений, проведенная впервые в АФИФ. Единая система идентификации астрономических баз данных виртуальной обсерватории. Отказоустойчивая серверная платформа для цифрового ядра ВО. Протоколы взаимодействия между цифровым ядром ВО и базой данных ВО, роботизированными телескопами и вычислительным кластером. Новизна исследований – Впервые в Казахстане создается Виртуальная обсерватория.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ассы-Түрген обсерватороиясының телескоптарын орталықтан басқаруға арналған компьютерге инфрақұрылым. АЗТ-20 басқарудың автоматтандырылған жүйелері. База данных с метеопараметрами обсерватории Ассы-Тургень. Ассы-Түрген обсерваториясының метеопараметрлерінің мәліметтер базасы. FITS-форматтағы шыны кітапхананың фотометрлік базасы. ФАФИ алғаш рет фотометрлік бақылаулардың қолжазба журналдырының мұрағаты цифрланды. Виртуалды обсерваторияның астрономиялық мәліметтер базасының бірыңғай сәйкестендіру жүйесі. ВО сандық ядролары үшін бұзылуға төзімді серверлік платформа. Роботтандырылған телескоптармен және есептеуші кластердің, ВО мәліметтер базасы және ВО сандық ядро арасындағы байланысты хаттамалар. Зерттеудің жаңалығы – алғаш рет Қазақстанда Ұлттық Виртуалды Обсерватория құрылады

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Развитие информационно-коммуникационной инфраструктуры Обсерватории Ассы-Тургень позволит дистанционно управлять как уже установленными, так и планируемыми к установке телескопами. Автоматизация самого большого казахстанского телескопа АЗТ-20, перевод его на дистанционное управление, а также модернизация системы хранения и обработки данных вычислительного кластера АФИФ значительно повысят эффективность работы учёных.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ассы-Түрген обсерваториясының ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымын дамыту орнатылған және орнатылуы жоспарланған телескоптарды қашықтықтан басқаруға мүмкіндік береді. Қазақстанның ең үлкен телескопы АЗТ-20 автоматтандыру және оны қашықтықтан басқару, сонымен қатар, мәліметтерді сақтау және талдау бойынша есептеу кластері жүйесін жаңғырту ФАФИ ғалымдар жұмысының тиімділігін арттырады

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Перевод на новый технологический уровень астрономических исследований в Республике Казахстан, интеграция инструментальных возможностей и наблюдательных данных казахстанских обсерваторий в международную астрономическую среду, создание национальной Виртуальной Обсерватории (ВО). Реализация программы повысит эффективность наблюдательных и численных исследований, проводимых в Астрофизическом институте им. В.Г. Фесенкова.

Efficiency (in Kazakh) : Қазақстан Республикасының астрономиялық зерттеулерін жаңа технологиялық деңгейге ауыстыру, ұлттық Виртуалды Обсерваторияны (ВО) құру, құралдық мүмкіндіктерді және қазақстандық обсерваториялардың бақылау мәліметтерін халықаралық астрономиялық ортаға енгізу. В.Г. Фесенков атындағы Астрофизика институтында (ФАФИ) жүргізілетін бақылау және сандық зерттеулердің тиімділігін арттыруға бағдарламаны жүзеге асыру арқылы орындалады.

Field of application (in Russian) : Результаты выполнения программы применимы в областях, требующих высокопроизводительные вычисления, автоматизацию сбора и обработки данных научного эксперимента, применения вычислительной техники в астрономии.

Field of application (in Kazakh) : Бағдарламаның орындалған нәтижелері жоғары өнімді есептеулер талап ететін, ғылыми мәліметтерді жинақтауда және өңдеуде автоматтандыруда, астрономияда есептеуші техниканы қолдану салаларында қолданыла