Inventory number IRN Number of state registration
0222РК00610 AP08856996-OT-22 0120РК00481
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 7
International publications: 1 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 1
Number of books Appendicies Sources
1 2 71
Total number of pages Patents Illustrations
104 0 90
Amount of funding Code of the program Table
24336143 AP08856996 1
Name of work
Концептуальное пространство сакральных текстов в Мангистау (поэтические тексты жырау, эпитафические тексты, петроглифы)
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Другая (укажите)
Report authors
Нурдаулетова Бибайша Ильясовна , Артыкбаев Жамбыл Омарович , Аймұхамбет Жанат Әскербекқызы , Сапарбайқызы Шолпан , Моллаканагатулы Сайпулла , Төлегенұлы Бекболат , Нуржанова Айсара Светкалиевна , Кульбаев Нурлан Абызович , Шохаев Мустафа Табиғатұлы ,
1
0
1
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
"Каспийский университет технологий и инжиниринга имени Ш.Есенова"
Abbreviated name of the service recipient Университет Есенова
Abstract

Эпитафические надписи в захоронениях, знаковые камни расположенных в Мангистауской области, концепты и имена, определяющие смысловое поле в поэтических текстах жырау, исторические и сакральные топонимы области.

Маңғыстау аймағында орналасқан жерлеу орындарындағы эпитафиялық жазбалар, таңбалы тастар, жыраулардың поэтикалық мәтіндеріндегі концептілік өрісті айқындайтын ұғымдар мен атаулар, осы аймақтағы тарихи және сакралды топонимдер.

Определение и интерпретация роли и значения концептуального пространства текстов художественной культуры Мангистау, как символов региональной идентичности, составной части культурного ландшафта Казахстана и общечеловеческих культурных универсалий.

Маңғыстау аймағындағы сакралды мәтіндердің концептуалды кеңістігіне Қазақстанның мәдени ландшафтының және жалпыадамзаттық мәдениеттің әмбебаптық құрамдас бөлшегі ретінде мәдени-философиялық, лингвистикалық интерпретация жасап, анықтама беру.

Для изучения сакральных текстов Мангистау использовался метод одновременного использования устных и письменных данных, а также метод интерпретации для определения и извлечения исторической информации из мифического контекста. Проведен концептуальный, историко-лингвистический, этимологический анализ поэтических текстов жырауов.

Маңғыстаудағы сакралды мәтіндерді зерттеу үшін ауызша және жазбаша деректерді салыстыру, мифтік контекстен тарихи ақпаратты анықтау үшін интерпретация әдісі қолданылды.

Для изучения сакральных текстов Мангистау использовался метод одновременного использования устных и письменных данных, а также метод интерпретации для определения и извлечения исторической информации из мифического контекста. Проведен концептуальный, историко-лингвистический, этимологический анализ поэтических текстов жырауов.

- Экспедиция барысында 96 тайпалық таңба, 4 түрлі «вавилон» кестесі, 3 руналық жазба, 13 таңбалар жиынтығы, 4 көлемді петроглиф анықталып, зерттелді; - Сакралды кеңістік, сакралды мәтін ұғымдарына түсінік берілді; - Жыраулар мәтініндегі діни-мифологиялық ұғымдарға түсінік берілді, олардың эпитафиялық жазбалар мен пиктографиялық таңбалардағы халықтық таныммен байланысы көрсетілді; - Зерттеу барысында кейбір сакралды кешендердің шығу тарихы мен этимологиялық сипатына қатысты жаңа тұжырым ұсынылды (мысалы, Шақпақ Ата, Қаңғы Баба т.б.); - Жоба мақсаттары аясында сакралды кеңістік пен адамдар арасындағы белсенді медиатор қызметін атқаратын шырақшылық институты зерттелді;

Результаты исследования используются для разработки стратегии развития городов и регионов, системы формирования имиджа региона, развития местного туризма, а также для решения теоретических и прикладных задач краеведения, культурологии, социализации города. , региональный маркетинг и другие прикладные дисциплины. Создание логотипа Мангистау, новой символики и др. способствует формированию регионального этнобренда эксклюзивных артефактов на основе проведенных исследований по их визуализации способами;

Зерттеу нәтижелері қалалар мен аймақтардың даму стратегиясына, аймақтың имиджін қалыптастыру жүйесіне, жергілікті туризмді дамытуға, сондай-ақ, аймақтану, мәдениеттану, қаланың әлеуметтендіру, аймақтық маркетинг салаларындағы және басқа да қолданбалы пәндердің теориялық, қолданбалы мәселелерін шешуге пайдаланылады. Маңғыстаудың логотипін, жаңа символикасын жасау т.б. жолдармен оларды визуалдандыру үшін жүргізілген зерттеулер негізінде эксклюзивті артефактардың аймақтық этнобрендін қалыптастыруға үлес қосады;

Результаты исследования вносят эффективный вклад в реализацию основных направлений важнейших стратегических и программных документов в стране, в частности: Назарбаева «Ориентация на будущее: духовное возрождение» / «Ориентация на будущее: духовное возрождение» // Егемен Казахстан. 12 апреля 2017 г. программная статья, Программная статья Первого Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева «Семь граней Великой Степи», опубликованной 21 ноября 2018 г., статья Президента Республики Казахстан К.К. Токаева «Независимость прежде всего» от 6 января 2021 года, Стратегический план развития РК до 2025 года (Реформа 2. Технологическое обновление и цифровизация. Задача «Развитие системы научных исследований»), Государственная программа развития образования и науки Республики Казахстан на 2020 – 2025 гг. Цель 2 «Увеличение вклада науки в социально-экономическое развитие страны», пункт 5.2.3. Повысить результативность научных разработок и обеспечить интеграцию в мировое научное пространство, Закон РК «Об охране и использовании объектов историко-культурного наследия» от 26 декабря 2019 года № 288-VІ ЗРК.

Зерттеу нәтижелері еліміздегі аса маңызды Стратегиялық және бағдарламалық құжаттардың негізгі бағыттарын жүзеге асыруға тиімді үлес қосады, атап айтқанда: ҚР Тұңғыш Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» /«Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» // Егемен Қазақстан. 12 сәуір 2017 ж. бағдарламалық мақаласы, ҚР Тұңғыш Президенті Н.Ә. Назарбаевтың 2018 жылғы 21 қарашада жарияланған «Ұлы Даланың жеті қыры» бағдарламалық мақаласы, Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы 2-мақсат «Елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына ғылымның үлесін ұлғайту», 5.2.3-тармақ. Ғылыми әзірлемелердің нәтижелілігін арттыру және әлемдік ғылыми кеңістікке интеграцияны қамтамасыз ету, «Тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау және пайдалану туралы» 2019 жылғы 26 желтоқсандағы № 288-VІ ЗРК Заңы

Результаты исследования могут быть применены в изучении дисциплин истории языка, истории Казахстана, философии, культурологии для специальности филология, тюркология, история и этнография, Научные результаты проекта послужит теоретической основой будущих монографий, кандидатских и докторских диссертаций в этой области. По результатам проекта подготовлена научная монография, документальный фильм, который будет представлен в вузы, учреждения образования и культуры, научные организации, Управление культуры Мангистауской области, Государственное учреждение историко-культурного заповедника Мангистауской области.

Зерттеудің теориялық нәтижелерін филология, түркітану, тарих және этнография мамандықтарында тіл тарихы, Қазақстан тарихы, философия, мәдениеттану т.б. пәндерді оқытуда қолдануға болады. Жобаның ғылыми нәтижелері осы сала бойынша таяу болашақта жүргізілетін монографиялық зерттемелерге, магистрлік және докторлық диссертацияларға негіз болады. Жоба қорытындысы бойынша ғылыми монография, деректі фильм дайындалды, республиканың жоғарғы оқу орындарына, білім және мәдениет, ғылыми ұйымдарға, Маңғыстау облысы мәдениет басқармасына, Маңғыстау облысының тарихи-мәдени қорық мемлекеттік мекемесіне ұсынылады.

филология, история, этнография, философия

филология, тарих, этнография, философия

UDC indices
ХҒТАР 16.01.07
International classifier codes
16.01.07; 17.71.07; 13.00.00;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
Текст; контекст; семантическое простраство; устный текст; эпитафические надписи; сакральные тексты;
Key words in Kazakh
мәтін; мәнмәтін; семантикалық кеңістік; ауызша мәтін; эпитафиялық жазбалар; сакралды мәтіндер;
Head of the organization Ахметов Берик Бахытжанович Кандидат технических наук / профессор
Head of work Нурдаулетова Бибайша Ильясовна Доктор филологических наук / профессор
Native executive in charge