The object of research, development or design (in Russian) : Индивидуальные гидрогели полиакриловой кислоты (ПАК), полиметакриловой кислоты (ПМАК), поли-4-винилпиридина (П4ВП), поли-2-метил-5-винилпиридина (П2М5ВП); интергелевые системы гПАК-гП4ВП; гПМАК-гП4ВП; гПАК-гП2М5ВП; гПМАК-гП2М5ВП; полимеры с молекулярными отпечатками.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Полиакрил қышқылының (ПАҚ), полиметакрил қышқылының (ПМАҚ), поли-4-винилпиридиннің (П4ВП), поли-2-метил-5-винилпиридиннің (П2М5ВП) жекелеген гидрогелдері; ПАҚг-П4ВПг; ПМАҚг-П4ВПг; ПАҚг-П2М5ВПг; ПМАҚг-П2М5ВПг интергелді жүйелері; молекулалық таңбалы полимерлер.

Aim of work (in Russian) : Синтез и изучение исходных электрохимических и конформационных свойств синтезированных редкосшитых поликислот и полиоснований, интергелевых систем на их основе и полимеров с молекулярными отпечатками для разработки методов селективного последовательного извлечения ионов редкоземельных элементов цериевой группы (Ce3+, Pr3+, Nd3+, Sm3+ и Eu3+) из промышленных растворов.

Aim of work (in Kazakh) : Өнеркәсіптік ерітінділерден церий тобының сирек жер элементтерінің иондарын (Ce3+, Pr3+, Nd3+, Sm3+ және Eu3+) селективті дәйекті алу әдістерін әзірлеу үшін синтезделген сирек тігілген поликислдар мен полиқұрылымдардың, олардың негізіндегі интергельдік жүйелердің және молекулалық іздері бар полимерлердің бастапқы электрохимиялық және конформациялық қасиеттерін синтездеу және зерттеу.

Методы исследования (на русском) : кондуктометрия, рН-метрия, гравиметрия.

Методы исследования (на казахском) : кондуктометрия, рН-метрия, гравиметрия.

Obtained results and novelty (in Russian) : Синтезированы редкосшитые полимерные гидрогели ПАК, ПМАК, П4ВП и П2М5ВП. Проведены исследования по изучению электрохимических и конформационных свойств индивидуальных гидрогелей ПАК, ПМАК, П4ВП и П2М5ВП. Созданы интергелевые системы гПАК-гП4ВП; гПМАК-гП4ВП; гПАК-гП2М5ВП; гПМАК-гП2М5ВП на основе полученных редкосшитых полимерных гидрогелей и изучены их электрохимические и конформационные свойства. Установлено, что взаимная активация гидрогелей при их дистанционном взаимодействии приводит к существенному росту степени их набухания вследствие перехода исходных полимерных гидрогелей в высокоионизованное состояние. Синтезированы полимеры с молекулярными отпечатками ионов Ce3+, Pr3+, Nd3+, Sm3+, Eu3+, которые при сорбции показали высокую селективность к целевому иону РЗМ. Более низкие значения удельной электропроводности, рН и степени набухания структур ПМО с шаблоном при сравнении с контрольным образцом свидетельствуют о наличии полостей, комплементарных к шаблонному иону, примененному при синтезе.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алынған нәтижелер және өзектілік: Сиректігілген полимерлік гидрогелдер ПАҚ, ПМАҚ, П4ВП, П2М5ВП синтезделді. ПАҚ, ПМАҚ, П4ВП, П2М5ВП жекелеген гидрогелдердің электрохимиялық және конформациялық қасиеттеріне зерттеу жүргізілді. Синтезделген ПАҚ, ПМАҚ, П4ВП, П2М5ВП ПАҚг-П4ВПг гидрогелдері негізінде ПМАҚг-П4ВПг; ПАҚг-П2М5ВПг; ПМАҚг-П2М5ВПг интергелді жүйелері құрылды. Осы жүйелердің электрохимиялық және конформациялық қасиеттері зерттелді. Гидрогелдердің қашықтан әрекеттесуі барысында олардың өзара активтенуі бастапқы полимерлік гидрогелдердің жоғарыиондалған күйге өтіп, ісіну дәрежесінің анағұрлым артатыны анықталды. Ce3+, Pr3+, Nd3+, Sm3+, Eu3+ иондарының молекулалық таңбалы полимерлер синтезделді, олар сорбция кезінде сирек кездесетін металдың мақсатты ионына жоғары селективтілік көрсетті. Бақылау үлгісімен салыстырған кезде шаблонмен МТП құрылымдарының меншікті электр өткізгіштігінің, рН және ісіну дәрежесінің төмен мәндері синтезде қолданылатын шаблон ионына қосымша қуыстардың болуын көрсетеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Создана технологическая схема последовательного селективного извлечения целевых ионов РЗМ из промышленных растворов. 

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Өнеркәсіптік ерітінділерден сирек кездесетін металдардың мақсатты иондарын дәйекті селективті алудың технологиялық схемасы жасалды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Разработаны эффективные сорбенты извлечения ионов редкоземельных металлов цериевой группы на основе эффекта дистанционного взаимодействия функциональных полимеров и молекулярного импринтинга.

Efficiency (in Kazakh) : Функционалдық полимерлердің қашықтықтан өзара әрекеттесуі және молекулалық басып шығару әсері негізінде церий тобының сирек жер металдарының иондарын алудың тиімді сорбенттері әзірленді.

Field of application (in Russian) : гидрометаллургия

Field of application (in Kazakh) : гидрометаллургия