The object of research, development or design (in Russian) : Гумат натрия, гидро- и дигидрофосфаты аммония, природная соль Оймаша, композиционные смеси, природная и техническая известь, монометилолмочевина (МММ), фитосоединение молибдена (ФСМо), двойное соединение МММ·ФСМо - действующее вещество, фторсодержащие аминофосфонаты, гидрохлориды сложных эфиров п-, м- и о-фторбензойных кислот пиперидин-4-карбоновых кислот, 4-β-(пиперидин-1-ил)пропиоамидоксим и его О-ароильные производные, дитиокарбаматы, тиоангидриды, ионы золота и ванадия, модифицированный (со)полиимид, полифункциональные иониты для извлечения ионов различных металлов из водных растворов, чистые вещества и новые материалы со специальными свойствами, компоненты окружающей среды (воздух, почва, подземные и поверхностные воды), нефть, нефтепродукты и нефтеотходы.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Натрий гуматы, аммоний гидро-және дигидрофосфаттары, Оймаш табиғи тұзы, композициялық қоспалар, табиғи және техникалық әк, монометилолмочевина (МММ), молибден фитоқосылуы (ФСМо), Қос байланысты қосылыс МММ ФСМо – әсер етуші зат, құрамында фтор бар аминофосфонаттар, п-, м- және о-фторбензой қышқылдары пиперидин-4-карбон қышқылдарының күрделі эфир гидрохлоридтері, 4-β-(пиперидин-1-ил)пропиоамидоксим және оның О-ароил туындылары, дитиокарбаматтар, тиоангидридтер, алтын және ванадий иондары, модификацияланған (со)полиимид, сулы ерітінділерден әртүрлі металл иондарын алуға арналған полифункционалды иониттер, таза заттар және арнайы қасиеттері бар жаңа материалдар, қоршаған орта компоненттері (ауа, топырақ, жер асты және жер үсті сулары), мұнай, мұнай өнімдері және мұнай қалдықтары.

Aim of work (in Russian) : Создание научно-технологических основ получения новых видов сорбентов, гетеро-элементорганических веществ, удобрений и композиционных материалов, нефтехимических продуктов, из природного, фитосырья и техногенных отходов, а также базы данных производственной системы мониторинга и экотоксикантов в образующихся отходах и полупродуктах деятельности различных производств.

Aim of work (in Kazakh) : Сорбенттердің, гетеро-элементорганикалық заттардың, тыңайтқыштар мен композициялық материалдардың, мұнай-химия өнімдерінің жаңа түрлерін табиғи, фитошикізаттардан және техногендік қалдықтардан алудың ғылыми-технологиялық негіздерін, сондай-ақ түзілетін қалдықтар мен түрлі өндірістер қызметінің жартылай өнімдеріндегі мониторинг пен экотоксиканттардың өндірістік жүйесінің деректер базасын құру.

Методы исследования (на русском) : Химические и физико-химические методы анализа с использованием методов органической химии (синтез, перекристаллизация, тонкослойная хроматография) и спектральных методов (ИК спектроскопия, спектроскопия ЯМР 1Н и 13С, атомно-адсорбционная спектрометрия).

Методы исследования (на казахском) : Органикалық химияның әдістерін қолдану арқылы химиялық және физико-химиялық әдістер (синтез, қайтакристалдау, жұқақабатты хроматография) және спектрлік әдістер (ИҚ спектроскопия, ЯМР 1Н және 13С спектроскопия, атом-адсорбциялық спектрометрия).

Obtained results and novelty (in Russian) : Изучена зависимость состава и свойств ОМУ от концентрации гумата натрия и температуры сушки, композиционных материалов из соли Оймаша с гидрофобизаторами и ингибиторами солеотложения. Изучено влияние способа и условий МХО активных компонентов каталитических систем V-Ti-Zr-O и Al-Мо (W)-О на их текстурные характеристики, а также синтеза имидазолинов из амидоаминов жирных кислот на эффективность ингибиторов коррозии. Определены параметры хранения композиции, обеспечивающие биологическую эффективность: рН 6.5-7.5, темп. 20 оС–35 оС, время хранения 3–6 мес. Установлено снижение выделения углекислоты в почве на 22-32 мг/м2 в ч и повышение урожайности хлопчатника на 20.58-37.51%. Найдены препараты с потенциалом местных анестетиков, противоинфекционных средств, лейко-, эритро- и тромбоцитопоэзстимуляторов, обладающие фунгицидной, бактерицидной и ростстимулирующей активностью. Получены композиционные материалы с термостойкими и прочностными характеристиками, разработан новый сорбент для извлечения ионов золота из растворов. Разработаны методы синтеза высокоселективных ионообменников с повышенными физико-химическими и сорбционными свойствами. Исследованы компоненты окружающей среды (ОС) и продукты ионообразования и фрагментации в условиях всевозможных типов ионизации в нефти, газах, жидкостях и в компонентах ОС, изучены реология и морфология нефти Казахстана для охраны ОС.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : ОМУ құрамы мен қасиеттерінің натрий гуматының концентрациясына және кептіру температурасына, гидрофобизаторлары мен тұз тұндыру ингибиторлары бар Оймаш тұзынан жасалған композициялық материалдарға тәуелділігі зерттелді. V-Ti-Zr-O және Al-Mo(W)-O каталитикалық жүйелерінің белсенді компоненттерінің әдісі мен жағдайларының олардың құрылымдық сипаттамаларына, коррозия ингибиторларының тиімділігіне май қышқылдарының амидоаминдерінен имидазолиндердің синтезіне әсері зерттелді. Биологиялық тиімділікті қамтамасыз ететін композицияны сақтаудың параметрлері анықталды: рН 6.5-7.5, темп. 20 оС–35 оС, сақтау уақыты 3-6 ай. Топырақта көмірқышқыл газының бөлінуінің сағатына 22-32 мг/м2 төмендеуі және мақта өнімділігінің 20.58-37.51%-ға артуы анықталды. Жергілікті анестетиктердің, инфекцияға қарсы заттардың, лейко-, эритро- және тромбоцитопоэзді стимуляторлардың әлеуеті препараттар табылды, фунгицидтік, бактерицидтік және өсуді ынталандыратын белсенділігі бар заттар. Ыстыққа төзімді және беріктік сипаттамалары бар композиттік материалдар алынды, ерітінділерден алтын иондарын алу үшін жаңа сорбент жасалды. Физика-химиялық және сорбциялық қасиеттері жоғары селективті ион алмастырғыштарды синтездеу әдістері жасалды. Қоршаған ортаның компоненттері (ОС) және мұнайдағы, газдардағы, сұйықтардағы және ОС компоненттеріндегі ионданудың әртүрлі жағдайындағы ион түзілу және фрагментация өнімдері зерттелінді, қоршаған ортаны қорғау үшін Қазақстан мұнайының реологиясы мен морфологиясы зерттелінді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты НИР могут быть применены для производства присадок для облагораживания бензинов, никотиновой кислоты (витамина РР), а также в качестве ингибиторов коррозии металлов при транспортировке нефти по магистральным трубопроводам.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : ҒЗЖ нәтижелері бензиндерді, никотин қышқылын (РР витаминін) тазартуға арналған қоспаларды өндіру үшін, сондай-ақ мұнайды магистральдық құбырлар арқылы тасымалдау кезінде металдардың коррозиясының ингибиторлары ретінде қолданылуы мүмкін.

Level of implementation (in Russian) : Технико-экономическая эффективность внедрения состоит в получении чистого хлорида кальция из технического сырья и эффективной жидкости глушения на основе морской воды с введение хлорида кальция, НТФ и ПАА, гуматсодержащих ОМУ, использование которых способствует повышению качественных характеристик композиционных материалов.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізудің техникалық-экономикалық тиімділігі техникалық шикізаттан таза кальций хлоридін және пайдалану композициялық материалдардың сапалық сипаттамаларын арттыруға ықпал ететін, кальций хлориді, НТФ және ПАА, құрамында гуматы бар ОМТ енгізілген теңіз суы негізінде тиімді кептіру сұйықтығын алу.

Efficiency (in Russian) : Экономическая эффективность результатов исследования по созданию нанокомпонентных катализаторов вытекает из возможности разработки экологически чистой и высокопроизводительной технологии синтеза никотиновой кислоты (витамина РР) и организации ее промышленного производства. Экономический эффект от внедрения ингибиторов коррозии металлов на основе амидоаминов жирных кислот состоит в 2-3-кратном снижении температуры реакции их получения, которое отразится в энергозатратах, а также в себестоимости конечного продукта, так как для приготовления ингибитора используется казахстанское сырье.

Efficiency (in Kazakh) : Нанокомпонентті катализаторларды құру бойынша зерттеу нәтижелерінің экономикалық тиімділігі никотин қышқылын (РР дәрумені) синтездеудің экологиялық таза және жоғары өнімді технологиясын әзірлеу және оның өнеркәсіптік өндірісін ұйымдастыру мүмкіндігінен туындайды. Май қышқылдарының амидоаминдері негізінде металдардың коррозия ингибиторларын енгізудің экономикалық әсері оларды алу реакциясының температурасын 2-3 есе төмендетуден тұрады, ол энергия шығындарында, сондай-ақ түпкілікті өнімнің өзіндік құнында көрініс табады, өйткені ингибиторды дайындау үшін қазақстандық шикізат пайдаланылады.

Field of application (in Russian) : Неорганическая и органическая химия, химия ВМС, нефтехимия, химическая технология и промышленность, сельское хозяйство, медицина, гидрометаллургия, золотодобывающие предприятия и промышленная экология, а также технология переработки нефтесодержащих отходов на полезные продукты.

Field of application (in Kazakh) : Бейорганикалық және органикалық химия, ЖМҚ химиясы, мұнай химиясы, химиялық технология және өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, медицина, гидрометаллургия, алтын өндіруші кәсіпорындар және өнеркәсіптік экология, сондай-ақ құрамында мұнай бар қалдықтарды пайдалы өнімдерге қайта өңдеу технологиясы.