The object of research, development or design (in Russian) : Устойчивость бортов крутонаклонных слоев и интенсивность добычи руды в их границах

The object of research, development or design (in Kazakh) : Тік қиғаш қабатты кен борттарының тұрақтылығы және олардың шекараларында кен өндіру қарқындылығы.

Aim of work (in Russian) : Установление влияния на устойчивость бортов карьера наличия сопрягающихся открытых полостей при формировании стационарного транспортного подъемника для модернизации горнотранспортной системы карьера.

Aim of work (in Kazakh) : Карьердің тау-кен көлік жүйесін модернизациялау үшін стационарлық көлік көтергішін қалыптастыру кезінде карьер борттарының тұрақтылығына түйісетін ашық қуыстардың болуына әсер етуін анықтау.

Методы исследования (на русском) : 3D численное моделирование; вероятностно-имитационное моделирование; математическое моделирование.

Методы исследования (на казахском) : 3D сандық модельдеу; ықтималдық-имитациялық модельдеу; математикалық модельдеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Установлена закономерность изменения 3D напряженно-деформированного состояния (НДС) пород и устойчивости бортов карьера в динамике развитии горных работ; определена вероятность реализации скольжения при неблагоприятном сочетании влияющих факторов; обоснованы целесообразность формирования стационарного транспортного подъемника и оптимальная глубина его размещения в опережающей траншее, разработана новая конструкция подъемно-транспортного перегрузочного устройства. Доказано, что проведение траншеи под подъемник не снижает устойчивости борта даже при дополнительных сейсмических воздействиях.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жыныстардың кернеулі-деформацияланған күйінің (ҚҚС) 3D өзгеру заңдылығы және тау-кен жұмыстарының даму динамикасындағы карьер борттарының тұрақтылығы анықталды; әсер етуші факторлардың қолайсыз үйлесімі кезінде сырғанауды іске асыру ықтималдығы анықталды; стационарлық көліктік көтергішті қалыптастырудың орындылығы және оны озық траншеяда орналастырудың оңтайлы тереңдігі негізделді, көтергіш-көліктік қайта тиеу құрылғысының жаңа конструкциясы әзірленді. Көтергіштің астына траншея салу қосымша сейсмикалық әсерлер кезінде де борттың тұрақтылығын төмендетпейтіні дәлелденді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Доказано, что на глубинах открытой горной выработки более 250-350 м вместо традиционной технологии отработки уступов продольными панелями по всей высоте рабочей зоны наилучшие показатели обеспечивает разработанная технология отработки уступов поперечными панелями сверху вниз в границах крутонаклонных слоев, что подтверждено повышением интенсивности ведения горных работ от 25-33 до 50% в условиях сверхглубокого Качарского карьера.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 250-350 м-ден астам тереңдікте жұмыс алаңының бүкіл биіктігі бойынша бойлық панельдері бар кертпелерді өңдеудің дәстүрлі технологиясының орнына ең жақсы өнімділікті 250-350 м-ден астам тереңдікте өрмектерді өңдеудің әзірленген технологиясы қамтамасыз ететіні дәлелденді. тік еңіс қабаттар шекарасында жоғарыдан төменге көлденең панельдер, бұл өте терең Қашар карьерінде тау-кен өндіру қарқындылығының 25 -33-тен 50%-ға дейін ұлғаюымен расталады.

Level of implementation (in Russian) : На глубинах открытой горной выработки более 250-350 м вместо традиционной технологии отработки уступов продольными панелями по всей высоте рабочей зоны наилучшие показатели обеспечивает разработанная технология отработки уступов поперечными панелями сверху вниз в границах крутонаклонных слоев, что подтверждено на Качарском карьере.

Level of implementation (in Kazakh) : Ашық тау-кен қазбасының 250-350 м-ден астам тереңдігінде жұмыс аймағының бүкіл биіктігі бойынша бойлық панельдермен жиектерді өңдеудің дәстүрлі технологиясының орнына ең жақсы көрсеткіштерді тік көлбеу қабаттардың шекараларында жоғарыдан төменге қарай көлденең панельдермен жиектерді өңдеудің дамыған технологиясы қамтамасыз етеді, бұл қағида Качар карьерінде расталды.

Efficiency (in Russian) : Нивелирование вскрышного отставания при отработке уступов поперечными панелями в крутонаклонных слоях в условиях, приближенных к предельному состоянию массива горных пород.

Efficiency (in Kazakh) : Тау жыныстары массивінің шекті жай-күйіне жақын жағдайларда тік қиғаш қабаттарда көлденең панельдермен жоталарды пысықтау кезінде аршудың артта қалуын нивелирлеу.

Field of application (in Russian) : Открытая разработка крутопадающих твердых полезных ископаемых до больших глубин на карьерных полях округлой формы.

Field of application (in Kazakh) : Дөңгелек пішінді карьер алқаптарында үлкен тереңдікке дейін тік құлайтын қатты пайдалы қазбаларды ашық игеру.