The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являются элементарные частицы.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу аймағы: элементар бөлшектер.

Aim of work (in Russian) : Цель работы -изучение структуры легких и тяжелых адронов в рамках ковариантной модели кварков спектра.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты – ауыр және жеңіл адрондардың құрылымын кварктардың ковариантты моделінде зерттеу.

Методы исследования (на русском) : В качестве метода исследования мы используем ковариантную модель кварков. Ковариантная модель кварков является эффективным квантополевым подходом к описанию свойств и взаимодействия адронов как при высоких, так и при низких энергиях. Поэтому этот подход применяется для описания свойств связанного состояния, состоящего как из двух, так и много кварковых систем. Отличительной особенностью данного подхода является то, что многокварковые состояния, такие как барионы (три кварка) и теракварки (четыре кварка) при низких энергиях могут быть рассмотрены и описаны на том же уровне строгости, как и простейшие кварк-антикварковые системы (мезоны).

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдісі ретінде біз кварктардың ковариантты моделін пайдаланамыз. Кварктардың ковариантты моделі жоғары және төменгі энергияда адрондардың құрамын және әсерлесуін сипаттауда тиімді кванттық-өрісті әдіс болып табылады. Сондықтан, бұл әдіс екі нуклоннан, сонымен қатар, бірнеше кварктық жүйелерден тұратын байланыс күйінің құрамын сипаттауға қолданылады. Бариондар (үш кварк), тетракварктар (төрт кварк) және төменгі энергиядағы екі нуклонды жүйелер сияқты көпкварктық күйлер, қарапайым кварк-антикварктық жүйелер (мезондар) сияқты қарастырылуы және сипатталуы бұл әдістің негізгі ерекшелігі болып табылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Произведены расчеты аналитические расчеты по распаду Ω-→Λ+K- . Определен гамильтониан в рамках ковариантной модели кварков. Вычислены Кабибо-Кабаяши-Маскава матричные элементы распада. Вычислены адронные размеры барионов. Вычислены формфакторы для b→d, b→c и b→s переходов. Используя данные с первого года проекта произведены расчеты по вычислению матричных элементов псевдоскалярных и векторных мезонов. Был описан и определен адронный матричный элемент с использованием безразмерных инвариантных форм-факторов. Проведен выбор интерполирующего тока и масс составляющих кварков. Вычисленная доля ветвления B(B+→π+µ+µ−) немного ниже, а доля ветвления B(B0s → K¯∗(892)0 µ+ µ−) находится в пределах неопределенности, предсказанной экспериментальными данными коллаборации LHCb, в то время как нерезонансный B(B+→ ρ+ µ+ µ−) находится в хорошем согласии в пределах неопределенности, предсказанной в подходах RQM и LCSR. Мы посчитали отношение долей ветвления, соответствующих b→sℓ+ℓ− и b→dℓ+ℓ− распадам, используя результаты предыдущих работ и обнаруживая, что наши прогнозы согласуются с экспериментальными данными.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ω-→Λ+K- ыдырауы үшін аналитикалық есептеулер жүргізілді. Гамильтониан коварианттық кварк моделі шеңберінде анықталды. Ыдыраудың Кабибо-Кабаяши-Маскава матрицалық элементтері есептелінді. Бариондардың адрондық өлшемдері есептелінді. b→d, b→c және b→s ауысулары үшін форм факторлар есептелінді. Жобаның бірінші жылындағы мәліметтерді пайдалана отырып, псевдоскалярлық және векторлық мезондардың матрицалық элементтерін есептеу үшін есептеулер жүргізілді. Адрондық матрица элементі өлшемсіз инвариантты форм факторлары арқылы сипатталды және анықталды. Есептелген тармақталу бөлігі B(B+→π+µ+µ−) сәл төмен, ал тармақталу бөлігі B(B0s → K¯∗(892)0 µ+ µ−) эксперименттік деректермен болжанған белгісіздік шегінде. LHCb коллаборациясы резонансты емес B(B+→ ρ+ µ+ µ−) ретінде RQM және LCSR тәсілдерінде болжанған белгісіздік аясында жақсы сәйкес келеді. Біздің алдыңғы жұмыстарымыздың нәтижелерін пайдалана отырып, b→sℓ+ℓ− және b→dℓ+ℓ− ыдырауларына сәйкес келетін тармақталған бөлшектердің қатынасын есептедік және біздің болжамдар тәжірибелік деректермен сәйкес келетінін анықтадық.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проект направлен на решение задач фундаментальной науки. В рамках проекта развита модель, которая позволяет описать распады адронов, и описать теоретически экспериментальные данные, полученные на большом адронном коллайдаре. В проекте принимают участие 5 доктора философии (PhD), 2 магистра наук. Тем самым вносится вклад в подготовку высококвалифицированных специалистов в области физики элементарных частиц и атомного ядра в Казахстане; повышение статуса научных исследований, проводимых в Казахстане; вклад в развитие понимания природы редких распадов адронов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба іргелі ғылым мәселелерін шешуге бағытталған. Жоба аясында адрон ыдырауын сипаттауға және үлкен адрон коллайдерінде алынған тәжірибелік деректерді теориялық сипаттауға мүмкіндік беретін модель дамытылды. Жобаға 5 философия докторы (PhD), 2 ғылым магистрі қатысады. Осылайша, Қазақстанда элементар бөлшектер мен атом ядросы физикасы саласы бойынша жоғары білікті мамандарды даярлауға үлес қосылды; Қазақстанда жүргізілетін ғылыми зерттеулердің мәртебесін көтеру; адрондардың сирек ыдырауының табиғатын түсінуді дамытуға қосқан үлесі.

Level of implementation (in Russian) : Проект является исследованием в области фундаментальных наук. Степенью внедрения является влияние на развитие науки. Проверены модели, описывающие современные экспериментальные данные полученных в результате редких распадов барионов и мезонов.

Level of implementation (in Kazakh) : Жоба іргелі ғылымдар саласындағы зерттеу болып табылады. Жүзеге асыру дәрежесі – ғылымның дамуына әсері. Бариондар мен мезондардың сирек ыдырауы нәтижесінде алынған заманауи тәжірибелік деректерді сипаттайтын модельдер сыналады.

Efficiency (in Russian) : Полученные результаты докладывались на международных научных конференциях и обсуждались на научных семинарах. За 2022 год опубликовано 5 статей в международных рецензируемых журналах.

Efficiency (in Kazakh) : Алынған нәтижелер халықаралық ғылыми конференцияларда баяндалып, ғылыми семинарларда талқыланды. 2022 жылы халықаралық рецензияланатын журналдарда 5 мақала жарияланды.

Field of application (in Russian) : Результаты работ будут использованы учеными в области В-физики и физики элементарных частиц.

Field of application (in Kazakh) : Жұмыс нәтижелері В-физика және элементар бөлшектер физикасы саласындағы ғалымдар пайдаланады.