The object of research, development or design (in Russian) : Клещи (Acari), выделенные из них препараты ДНК, а также сыворотки и цельная кровь сельскохозяйственных животных и выделенные из крови препараты ДНК.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Кенелер (Acari), олардан бөлінген ДНҚ препараттары, сондай-ақ ауыл шаруашылығы жануарларының сарысулары мен толық қаны және қаннан бөлінген ДНҚ препараттары.

Aim of work (in Russian) : Изучение распространения C. burnetii в южном регионе Казахстана

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстанның оңтүстік аймағындағы C. burnetii таралуын зерттеу

Методы исследования (на русском) : Cбор клещей методом «флага» и с укушенных животных; картографический анализ, ГИС-картирование; морфологическая видовая идентификация клещей; гомогенизация клещей; экстракция препаратов ДНК; спектрофотометрия; забор крови у животных и получение из нее сыворотки; ИФА; методы описательной и аналитической эпидемиологии; статистические методы; классичекая ПЦР и ПЦР в реальном времени, электрофорез нуклеиновых кислот в агарозном геле, элюция ДНК из геля, секвенирование ДНК по Сэнгеру.

Методы исследования (на казахском) : Кенелерді «жалау» әдісімен және шаққан жануарлардан жинау; картографиялық талдау, ГАЖ-карта жасау; кенелердің морфологиялық түрлерін анықтау; кенелерді гомогенизациялау; ДНҚ препараттарының экстракциясы; спектрофотометрия; жануарлардан қан алу және одан сарысу алу; ИФТ; сипаттамалық және аналитикалық эпидемиология әдістері; статистикалық әдістер; классикалық ПТР және нақты уақыттағы ПТР, агарозды гельдегі нуклеин қышқылының электрофорезі, гельден ДНҚ элюциясы, Сэнгердің ДНҚ секвенциясы.

Obtained results and novelty (in Russian) : Изучена распространённость C. burnetii среди сельскохозяйственных животных и клещей южного региона Казахстана. Для этого: 1) Организован и проведен полевой сбор иксодовых клещей, потенциальных резервуаров коксиеллеза, в эпид. сезон 2022 г. на территории Жамбылской (99 клещей) и Алматинской (59 клещей) областях. Всего собрано 158 клещей, определена их видовая принадлежность. Проведено занесение всех данных в базу. 2) Из собранных клещей получены гомогенаты, выделены препараты ДНК. Проведен анализ 142 образцов ДНК методом ПЦР в реальном времени на наличие ДНК C. burnetii, выявлено 14,8% положительных образцов 3) Для серологического мониторинга проведен сбор образцов сыворотки у 216 жителей Жамбылской области. 4) Проведен серологический анализ сывороток крови от 189 Ovis aries и 186 Bos taurus, собранных в 2019 и 2022 гг, соответственно. Серопревалентность составила 38,1% и 2,1%, соответственно. 5) Проведен эпидемиологический анализ данных серомониторинга домашнего скота. Показано, что проживание в Байдибекском районе Туркестанской области и в районе Турар Рыскулов Жамбылской области являются факторами риска инфицирования C. burnetii. 6) Проведена генетическая характеризация циркулирующих штаммов C. burnetii. Установлено, что один из изолятов, выявленный в клеще, принадлежащем к виду На. sulcata, был на 95,7% идентичен Uncultured Coxiella sp. clone T3115 (KJ459074.1). 7) Разработаны четыре стандартные операционные процедуры (СОП), связанные с проведением работ по проекту.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қазақстанның оңтүстік өңірінің ауылшаруашылық жануарлары мен кенелер арасында C. burnetii таралуы зерттелді: 2022 жылғы маусымда Жамбыл және Алматы облыстарында (99 және 59 кене), барлығы 158 кене, олардың түр сәйкестігі анықталды, барлық деректер базаға енгізілді. 2) Жиналған кенелерден гомогенаттар алынды, 142 ДНҚ препараты бөлініп алынды. C. burnetii ДНҚ болуы үшін нақты уақыт ПТР талдауы жүргізілді. 14,8% оң сынамалардың табылды. 3) Серологиялық мониторинг үшін Жамбыл облысының 216 тұрғынынан сарысу сынамалары алынды. 4) 2019 және 2022 жылдары жиналған 189 Овис тоқты және 186 Бос таурус қан сарысуларына серологиялық талдау жүргізілді. Серопреваленттілік сәйкесінше 38,1% және 2,1% құрады. 5) Малдың серомониторлық мәліметтеріне эпидемиологиялық талдау жүргізілді. Түркістан облысы Бәйдібек ауданында және Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданында тұратындар C. burnetii жұқтырудың қауіп факторлары екені көрсетілген. 6) C. burnetii циркуляциялық штаммдарының генетикалық сипаттамасы жүргізілді. На sulcata кенесінің бір изолят Uncultured Coxiella sp. T3115 клонына 95,7% ұқсас болды (KJ459074.1). 7) Төрт стандартты операциялық процедуралар (СОР) әзірленді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Синтезированы и очищены праймеры для детекции и генетической характеризации C. burnetii. Построено филогенетическое дерево по локусам гена 16S рРНК с секвенированными участками генома отечественного изолята C. burnetii. Выявлены эпизоотически благополучные и напряженные в отношении коксиеллёза районы южного региона Казахстана, что может быть использовано для проведения зонирования и регионализации территории страны в отношении данной инфекции.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : C. burnetii анықтау және генетикалық сипаттамасы үшін праймерлер синтезделді және тазартылды. Отандық C. burnetii изолятының геномының реттелген аймақтары бар 16S рРНҚ генінің локустары бойынша филогенетикалық ағаш салынды. Қазақстанның оңтүстік өңірінің коксиеллезге қатысты эпизоотиялық қауіпсіз және шиеленісті аймақтары анықталды, оларды осы инфекцияға қатысты ел аумағын аудандастыру және аудандастыру үшін пайдалануға болады.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген.

Efficiency (in Russian) : Все запланированные работы выполнены в срок и в полном объеме.

Efficiency (in Kazakh) : Барлық тапсырмалар мерзімінде және толық көлемде орындалды.

Field of application (in Russian) : Эпидемиология, микробиология. Полученные результаты помогут разработать систему эпидемиологического надзора за коксиеллезом в Казахстане.

Field of application (in Kazakh) : Эпидемиология, микробиология. Алынған нәтижелер Қазақстанда коксиеллезді эпидемиологиялық қадағалау жүйесін әзірлеуге көмектеседі.