The object of research, development or design (in Russian) : установка ЛГ-35-11/300-95 Атырауского нефтеперерабатывающего завода (НПЗ) и ее основные агрегаты в котором протекают термокаталитические процессы по производству высокооктановых бензинов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Атырау мұнай өңдеу зауытының (МӨЗ) ЛГ-35-11 / 300-95 қондырғысы және оның жоғары октанды бензин өндіруге арналған термокаталитикалық процестері өтетін негізгі қондырғылары

Aim of work (in Russian) : разработка систему моделей основных агрегатов объекта исследования, постановка и решения нечетких задач принятия решений для управления режимов работы основных агрегатов исследуемой установки на основе интеллектуализированной системы поддержки принятия решений. Процесс принятия решений основывается на использование разработанных моделей и эвристических алгоритмов решения нечетких задач принятия решений по выбору наилучшего режима работы основных агрегатов установки ЛГ-35-11/300-95 Атырауского НПЗ.

Aim of work (in Kazakh) : зерттелетін объектінің негізгі бірліктерінің модельдер жүйесін жасау, зерделенген шешім негізінде зерттелетін қондырғының негізгі блоктарының жұмыс режимдерін басқару үшін айқын емес шешімдер қабылдау есептерін тұжырымдау және шешу. қолдау жүйесі. Шешім қабылдау процесі Атырау МӨЗ ЛГ-35-11/300-95 негізгі блоктары үшін ең жақсы жұмыс режимін таңдау үшін айқын емес шешімдерді қабылдау есептерін шешу үшін әзірленген модельдер мен эвристикалық алгоритмдерді пайдалануға негізделген.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования заключается в использовании формальных и неформальных методов системного анализа с применением методов компьютерного моделирования и принятия решений в нечеткой среде, а также методов экспертной оценки и теорий нечетких множеств. Кроме того, в процессе выполнения проекта применяются аналитические и экспериментально-статические методы разработки моделей, а также методы многокритериальной оптимизации в процессе принятия решений.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістеріне компьютерлік модельдеу және айқын емес ортада шешім қабылдау арқылы жүйелік талдаудың формальды және бейформальды әдістерін, сондай-ақ эксперттік бағалау әдістері мен айқын емес жиындар теорияларын пайдалану кіреді. Сонымен қатар, жобаны жүзеге асыру процесінде модельді әзірлеудің аналитикалық және эксперименттік-статистикалық әдістері, сондай-ақ шешім қабылдау процесінде көп критерийлі оңтайландыру әдістері қолданылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Полученные результаты: – система математических моделей взаимосвязанных основных агрегатов установки ЛГ-35-11/300-95 Атырауского НПЗ; – формулировка и математические постановки нечетких задач принятия решений для управления режимами работы основных агрегатов исследуемой установки и эвристические методы их решения; – интеллектуализированная система компьютерного моделирования и принятия решений для выбора оптимальных режимов работы блоков гидроочистки и риформинга исследуемого объекта на основе разработанного пакета моделей. Новизна системы компьютерного моделирования и принятия решений для выбора оптимальных режимов работы основных агрегатов блоков гидроочистки и риформинга установки ЛГ-35-11/300-95 заключается в применении системного подхода, использование нечеткой информации и других доступных данных, что позволяет решать проблем неопределенности и удобный графический интерфейс пользователя, облегчающий работу ЛПР при выборе эффективных режимов работы установки риформинга. Новизна и отличия постановок задач принятия решений в нечеткой среде и эвристических методов их решения на основе модификации различных принципов оптимальности от известных подходов в том, что задачи ставятся и решаются в нечеткой среде без предварительного преобразования исходной нечеткой задачи к набору четких задач. Таким образом обеспечивается возможность максимального использования исходной нечеткой информации, представляющей собой знания, опыт и интуицию ЛПР.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеудің нәтижелері: – Атырау МӨЗ ЛГ-35-11/300-95 агрегатының өзара байланысты негізгі блоктарының математикалық үлгілерінің жүйесі; – зерттелетін қондырғының негізгі блоктарының жұмыс режимдерін басқаруға арналған айқын емес шешімдерді қабылдау есептерін тұжырымдау және математикалық тұжырымдау және оларды шешудің эвристикалық әдістері; – әзірленген модельдер пакеті негізінде зерттелетін объектінің гидротазалау және риформинг қондырғыларының оңтайлы жұмыс режимдерін таңдауға арналған интеллектуалды компьютерлік модельдеу және шешім қабылдау жүйесі. Зауыттың гидротазалау, риформинг қондырғыларының негізгі агрегаттарының оңтайлы жұмыс режимдерін таңдау үшін компьютерлік модельдеу және шешім қабылдау жүйесінің жаңалығы жүйелі тәсілді қолдануда, айқын емес ақпаратты және басқа да қолда бар мәліметтерді қолдануда жатыр. белгісіздік мәселелерін шешуге және реформатордың тиімді жұмыс режимдерін таңдау кезінде шешім қабылдаушылардың жұмысын жеңілдететін ыңғайлы пайдаланушы интерфейсіне мүмкіндік береді. Белгілі тәсілдерден әртүрлі оңтайлылық принциптерін түрлендіруге негізделген оларды шешудің эвристикалық әдістері мен айқын емес ортада шешім қабылдау мәселелерінің тұжырымдалуының жаңалығы мен айырмашылығы - тапсырмалар бастапқы айқын емес есепті түрлендірусіз айқын емес ортада қойылып, шешіледі.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В исследовании проектирования и конструирования технических устройств не предусмотрены, кроме создания программного продукта для реализации разработанных моделей объекта исследования и методов принятия решений. На созданный программный продукт, позволяющий эффективно моделировать и принимать решения для управления режимами работы основных блоков установка риформинга получен свидетельство на интеллектуальную собственность.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеу объектісінің әзірленген үлгілерін іске асыру үшін программалық өнімді жасауды және шешімдерді қабылдау әдістерін қоспағанда, техникалық құрылғыларды жобалау мен салуды зерделеу қарастырылмаған. Құрылған программалық өнімге зияткерлік меншік сертификаты алынды, ол риформинг блогының негізгі блоктарының жұмыс режимдерін басқару бойынша шешімдерді тиімді модельдеуге және қабылдауға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : Пролученные результате в процессе выполнения проекта (пакет моделей блоков гидроочистки и риформинга и алгоритмы решения задачи принятия решений по управлению режимами работы установки каталитического риформинга, разработанные для Интеллектуализированной системы поддержки принятия решения) успешно прошли промышленные испытания на установке Атырауского НПЗ. Разработанные методы математического моделирования и решения задач принятия решений в условиях нечеткости исходной информации, и их программная реализация в процессе испытаний показали высокую эффективность и приняты к внедрению. Погрешность оперативного материального баланса установки риформинга по товарным продуктам и по качественным показателям целевой продукции не превышает 3,0 %.

Level of implementation (in Kazakh) : Жобаны іске асыру кезінде алынған нәтижелер (шешім қабылдауды зияткерлік қолдау жүйесі үшін әзірленген гидротазалау және риформинг қондырғыларының үлгілерінің пакеті және каталитикалық риформинг қондырғысының жұмыс режимдерін басқаруға арналған шешім қабылдау мәселесін шешуге арналған алгоритмдер) Атырау МӨЗ ЛГ-35-11/300-95 қондырғысында өнеркәсіптік сынақтардан сәтті өтті. Айқын емес бастапқы ақпарат жағдайында математикалық модельдеу және шешім қабылдау есептерін шешудің әзірленген әдістері және оларды тестілеу процесінде программалық қамтамасыз етуді енгізу жоғары тиімділік көрсетті және енгізуге қабылданды. Тауарлы өнімдер мен мақсатты өнімнің сапа көрсеткіштері бойынша реформинг қондырғысының жедел материалдық балансының қателігі 3,0%-дан аспайды.

Efficiency (in Russian) : Эффективные режимы работы технологических агрегатов блоков гидроочистки и риформинга, определяемые с помощью полученных результатов исследований в зависимости от производственной ситуаций, позволяет получить экономический эффект, ожидаемое значение около более 2000 тысяч тенге в год.

Efficiency (in Kazakh) : Өндірістік жағдайларға байланысты алынған зерттеу нәтижелерін пайдалана отырып анықталған гидротазалау және риформинг қондырғыларының технологиялық қондырғыларының тиімді жұмыс режимдері экономикалық нәтиже алуға мүмкіндік береді, күтілетін құны жылына шамамен 2000 мың теңгеден асады.

Field of application (in Russian) : Полученных результатов исследования (математических моделей, системы компьютерного моделирования и поддержки принятия решений, методов принятия решений и интеллектуализированной системы поддержки принятия решений (ИСППР) для управления режимами работы установки ЛГ-35-11/300-95) применяется в Атырауском НПЗ, также можно применить и в других нефтеперерабатывающих предприятиях.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері (математикалық модельдер, компьютерлік модельдеу және шешімдерді қолдау жүйелері, шешім қабылдау әдістері және ЛГ-35-11/300-95 қондырғысының жұмыс режимдерін басқаруға арналған шешімдерді қабылдауды қолдаудың интеллектуалды жүйесі (ШҚҚИЖ)) Атырау мұнай өңдеу зауытында, сондай-ақ басқа да мұнай өңдеу зауыттарында пайдалануға болады.