The object of research, development or design (in Russian) : Сорта, гибриды и сорто-подвойные комбинации плодовых, ягодных, орехоплодных культур и винограда, клоновые подвои семечковых и косточковых культур, яблоня Сиверса.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жеміс, жидек, жаңғақ жеміс дақылдары мен жүзімнің сұрыптары, гибридтері және сұрып-телітуші комбинациялары, Сиверс алма ағашы.

Aim of work (in Russian) : Повышение производительности АПК РК за счет создания и ускоренного внедрения высокопродуктивных и устойчивых к стрессовым факторам среды сортов и гибридов плодовых, ягодных, орехоплодных культур и винограда нового поколения с использованием мирового растительного разнообразия, методов классической селекции, молекулярной биологии и высокорентабельных агротехнологий их возделывания.

Aim of work (in Kazakh) : Әлемдік өсімдік алуантүрлілігін, классикалық селекция әдістерін, молекулалық биологияны және оларды өсірудің жоғары рентабельді агротехнологияларын пайдалана отырып, жеміс, жидек, жаңғақ жеміс дақылдары мен жүзімнің жоғары өнімді және стресс факторларына төзімді орта сорттары мен будандарын құру және жедел енгізу есебінен ҚР АӨК өнімділігін арттыру

Методы исследования (на русском) : В процессе работы проводились исследования на основе методов гибридизации, молекулярной биологии, биотехнологии, IT-технологии, и агротехнологии.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыс барысында будандастыру, молекулярлық биология, биотехнология, IT-технологиялар және агротехнология әдістері негізінде зерттеулер жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведена гибридизация в объёме 62 комбинаций скрещивания; в первичное сортоизучение передано 24 элитных гибридов; созданы 5 сортов плодовых, ягодных культур и 1 – винограда. Заложен демонстрационный сад на площади 2 га и винограда - 0,5 га; выращены 12 тыс. шт саженцев перспективных сортов. Разработаны экспериментальные модели с помощью Design–Expert® для определения состава питательной среды при клональном микроразмножении яблони. Выделена ядерная ДНК 5 сортов яблони, отобраны 10 ISSR олигонуклеотидов для генотипирования. Выявлен возбудитель бактериального ожога; проведен молекулярно-генетический анализ сортов яблони и груши на предмет устойчивости; сравнительный анализ 3 систем защиты. Заложено первое поле питомника на площади 0,05 га; окулировка 70 подвойно-привойных комбинаций, заложен демосад на 2,5 га; изучена совместимость 20 подвойно-привойных комбинаций яблони с использованием молекулярно-биологических методов. В первое поле питомника высажены 14 форм вишни, сливы, абрикоса, выращенных из одревесневших черенков (0,01 га). Проведен анализ информационных материалов состояния отрасли садоводства в РК. Выращены саженцы Апорта на подвоях M.Sieversii, Жетысу 5, Арм 18; изучен потенциал сорто-подвойных комбинаций Апорта на отобранных формах яблони Сиверса; возбудители болезней семян дикой яблони; влияние обыкновенного хмеля и повилики на ростовые процессы яблони Сиверса. Идентифицированы вредные организмы, влияющие на лежкость плодов и их развитие и распространение.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 62 комбинациясы бойынша будандастыру жүргізілді; бастапқы сортты зерттеуге 24 элиталық будан берілді; жеміс – жидек дақылдарының 5 және жүзімнің 1 сорты әзірленді; 2 га және 0,5 га аумақта демо-бақ және жүзімдік салынды; жеміс-жидек дақылдары мен жүзімнің 12 мың дана көшеті өсірілді. Алманы микрокөбейту үшін қоректік ортаның оңтайлы құрамын анықтауда Design–Expert® көмегімен эксперименттік модельдер әзірленді. Генотиптеу үшін 10 олигонуклеотид ISSR таңдалды және алманың 5 сортының ядролық ДНҚ бөлінді. Бактериялық күйік қоздырғышы анықталды; алма және алмұрт сорттарына бактериялық күйікке төзімділік үшін молекулалық-генетикалық талдау; 3 қорғаныс жүйесіне салыстырмалы талдау жүргізілді. 0,05 га алаңда тәлімбақтың бірінші алқабы; 70 телінуші-телітуші комбинациясы бүршіктенді, 2,5 га аумақта демо-бақ отырғызылды; үйлесімділікті ерте болжаудың молекулалық-биологиялық әдістерімен алманың 20 телінуші-телітуші комбинациясы зерттелді. Тәлімбақтың бірінші алаңына (0,01 га) сүректелген шие, қара өрік, өріктің клондық 14 телінушісі қалемшелемен отырғызылды. ҚР-дағы бау-бақша саласының жағдайына ақпараттық материалдарға талдау жүргізілді. M. Sieversii, Жетісу-5, АРМ-18 телітушілеріне Апорт телінді; таңдалған Сиверс-Апорт сорттық-телінуші комбинацияларының өнімділік әлеуеті; жабайы алма тұқымы ауруларының қоздырғыштары; Сиверс алмасының дамуына кәдімгі құлмақ пен шырмауықтың әсері зерттелді. Жемістерді сақтау барысындағы зиянды организмдер және олардың дамуы мен таралуы зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработка технологий клонального микроразмножения, производства однолетних разветвленные саженцев плодовых культур позволят увеличить выход продукции в 2 раза.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Клондық микрокөбейту, жеміс дақылдарының бір жылдық тармақталған көшеттерін өндіру технологияларын әзірлеу өнім шығымын 2 есе арттырады.

Level of implementation (in Russian) : Результаты НИР будут внедрены по окончании реализации программы.

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелерін өндіріске енгізу бағдарламаның соңында жүзеге асырылады.

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : сельское хозяйство, плодоводство, садоводство, питомниководство, биотехнология.

Field of application (in Kazakh) : ауыл шаруашылығы, жеміс шаруашылығы, көшеттік шаруашылығы, биотехнология.