The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются: дикие плотоядные (волк, лиса, корсак, хорек, рысь, норка, соболь), геномное ДНК паразитов, нуклеотидные последовательности.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны: жабайы жыртқыштар (қасқыр, түлкі, корсак, күзен, сілеусін, қара күзен, бұлғын), паразиттердің геномдық ДНҚ, нуклеотидтер тізбегі.

Aim of work (in Russian) : Цель работы – создание способа определения видовой принадлежности паразитов наиболее распространенных среди диких плотоядных животных с помощью молекулярно-генетических методов.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты-молекулярлы-генетикалық әдістерді қолдана отырып, жабайы жыртқыштар арасында кең таралған паразиттердің түрлерін анықтау әдісін құру.

Методы исследования (на русском) : Методы исследований – паразитологические, статистические, биотехнологические, биоинформатические, молекулярно-генетические методы исследования.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері-паразитологиялық, статистикалық, биотехнологиялық, биоинформатикалық, молекулярлы-генетикалық зерттеу әдістері.

Obtained results and novelty (in Russian) : Новизна состоит в том, что в Казахстане впервые будет разработана система молекулярно-генетической идентификации гельминтов наиболее распространенных среди диких плотоядных животных методом определения нуклеотидной последовательности ITS и COX генов. В результате реализации проекта проведены исследования диких плотоядных животных путем полного и/или неполного гельминтологического вскрытия по методу Скрябина К.И., отработаны методы выделения ДНК из различных половозрелых стадий гельминтов, проведен биоинформатический анализ генома паразитов для обнаружения перспективных маркерных участков генома; разработан дизайн специфических праймеров на основе ITS и COX участков; отработан протокол постановки ПЦР анализа с полученными праймерами; оптимизирован протокол секвенирования; проведено депонирование нуклеотидных последовательностей гельминтов диких плотоядных и разработана система молекулярно-генетической идентификации гельминтов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бұл зерттеудің жаңалығы Қазақстанда алғаш рет гельминттердің жабайы етқоректілер арасындағы ең көп таралған түрлерін молекулярлы-генетиқалық идентификациясы арқылы ITS және СОХ гендерінің нуклеотидтік реттілігін аныктайтын әдіс жүйесі әзірленген. Жобаны іске асыру нәтижесінде К.И. Скрябин әдісі бойынша толық және/немесе толық емес гельминтологиялық аутопсия жолымен жабайы жыртқыштарға зерттеулер жүргізілді, гельминттердің әртүрлі жыныстық жетілген сатыларынан ДНҚ оқшаулау әдістері пысықталды, геномның перспективалы маркерлік учаскелерін анықтау үшін паразиттер геномына биоинформатикалық талдау жүргізілді; ITS және COX учаскелері негізінде арнайы праймерлердің дизайны әзірленді; ПТР қою хаттамасы пысықталды алынған праймерлермен талдау; секвенирлеу хаттамасы оңтайландырылды; жабайы етқоректілердің гельминттерінің нуклеотидтер тізбегін сақтау жүргізілді және гельминттерді молекулярлы-генетикалық сәйкестендіру жүйесі әзірленді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные биотехнологические показатели: отработка методов выделения ДНК, разработка дизайна специфических праймеров и отработка параметров секвенирования маркерных генов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі биотехнологиялық көрсеткіштер: ДНҚ бөліп шығару әдістерін пысықтау, арнайы праймерлердің дизайнын әзірлеу және маркер гендерінің секвенирлеу параметрлерін пысықтау.

Level of implementation (in Russian) : Степень внедрения – проведен синтез специфических праймеров для видовой идентификации, отработаны протоколы постановки ПЦР и секвенирования, разработана система молекулярно-генетической идентификации гельминтов.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізу дәрежесі-түрлерді сәйкестендіру үшін арнайы праймерлердің синтезі жүргізілді, ПТР қою және секвенирлеу хаттамалары пысықталды, гельминттерді молекулярлы-генетикалық сәйкестендіру жүйесі әзірленді.

Efficiency (in Russian) : Прогнозные предложения о развитии объекта исследования – разработанные праймеры на основе перспективных маркерных ITS и COX участков, которые будут применяться для генетической идентификации видов гельминтов.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеу объектісін дамыту туралы болжамды ұсыныстар-гельминт түрлерін генетикалық сәйкестендіру үшін қолданылатын перспективалық маркерлік ITS және COX учаскелері негізінде әзірленген праймерлер.

Field of application (in Russian) : Область применения – молекулярно-генетические и ветеринарно-диагностические лаборатории, научно-исследовательские организации.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы-молекулярлы-генетикалық және ветеринариялық-диагностикалық зертханалар, ғылыми-зерттеу ұйымдары.