The object of research, development or design (in Russian) : изучение функций возбуждения в резонансных реакциях 17O(α,α), 13C(α,n) 22Ne(α,α).

The object of research, development or design (in Kazakh) : 17O(α,α), 13C(α,n), 22Ne(α,α) резонанстық реакциялардағы қозу функциясын зерттеу.

Aim of work (in Russian) : измерение взаимодействия 17O+4He и 22Ne+4He с энергией пучка 1,75 МэВ/нуклон на ускорителе тяжелых ионов ДЦ-60. Исследование реакции с нейтронами в конечном состоянии методом Толстой Мишени в Инверсной Кинематике.

Aim of work (in Kazakh) : ДЦ-60 ауыр ионды үдеткіште 1,75 МэВ/нуклон сәулесінің энергиясымен 17O+4He және 22Ne+4He өзара әрекеттесуін өлшеу. Инверсті Кинематикадағы Қалың Нысана әдісі арқылы соңғы күйдегі нейтрондармен реакцияларды зерттеу.

Методы исследования (на русском) : - измерения резонансов упругого рассеяния проведены методами Толстой Мишени Инверсной Кинематики и Времени пролета. Для проведения измерений реакции с нейтронами была изготовлена дополнительная камера рассеяния и протестированы нейтронные детекторы.

Методы исследования (на казахском) : Серпімді шашырау резонанстарын өлшеу Инверсті Кинематикадағы Қалың Нысана және Ұшу Уақыты әдісі арқылы жүргізілді. Нейтрондармен реакцияны өлшеу үшін қосымша шашырау камерасы жасалып, нейтрондық детекторлар сынақтан өткізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : - Изучены функции возбуждения резонансной реакции 17O(α,α)17 методом Толстой Мишени в Инверсной Кинематике. Эксперимент проведен на ускорителе тяжёлых ионов ДЦ-60. Полученные результаты проанализированы в R-матричной теории. - Впервые был проведен эксперимент по измерению нейтронов в реакции 13C(α,n) методом Толстой Мишени в Инертной Кинематике на ускорителе тяжелых ионов ДЦ-60. Проведен детальный анализ данных. - Проведено изучение функции возбуждения упругого рассеяния 22Ne(α,α) и 20Ne(α,α) методом Толстой Мишени в Инверсной Кинематике. Подготовлено экспериментальное оборудование для работы с газовой мишенью. Изучена резонансная структура ядра 26Mg при низких энергиях под углом 180° в системе центра масс. -опубликовано 7 статей в рецензируемых журналах и представлено 3 тезиса на Международных конференциях - Результаты проекта вошли в основу кандидатской диссертационной работы Наурузбаева Д. и магистерской дипломной работы Серикбаевой Г.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : - 17O(α,α)17О резонанстық реакцияның қозу функциялары Инверсті Кинематикадағы Қалың Нысана әдісімен зерттелді. Эксперимент ДЦ -60 ауыр ионды үдеткіште жүргізілді. Алынған нәтижелер R-матрицалық теориямен талданады. - Алғаш рет ДЦ -60 ауыр ионды үдеткіште Инверсті Кинематикадағы Қалың Нысана әдісі арқылы 13C(α,n) реакциясында нейтрондарды өлшеу эксперименті жүргізілді. Мәліметтерге егжей-тегжейлі талдау жасалды. - Инверсті Кинематикадағы Қалың Нысана әдісімен серпімді шашырау 22Ne(α,α) және 20Ne(α,α) қозу функциясын зерттеу жүргізілді. Газ нысанасымен жұмыс істеуге арналған тәжірибелік жабдықтар дайындалды. Салмақ орталығы жүйесінде 180° төмен энергиядағы 26Mg ядросының резонанстық құрылымы зерттелді. - 7 мақала жариялады және халықаралық конференцияларда 3 тезис баяндама жасады -Жобаның нәтижелері Наурузбаев Д. кандидаттық диссертациялық жұмысына және Серікбаева Г. магистрлік диссертациясына негіз болды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : проведена фундаментальная работа. В рамках проекта члены исследовательской группы и участники проекта получили степень кандидата физико-математических наук в МГУ им. им Л.Н. Ломоносова и степень магистра Назарбаев Университета.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : іргелі жұмыстар атқарылды. Жоба аясында зерттеу тобының мүшелері мен жобаға қатысушылар физика-математика ғылымдарының кандидаты Л.Н. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінде және Назарбаев Университетінің магистрі дәрежесін алды.

Level of implementation (in Russian) : Разработанная методика может быть внедрена для измерений нейтронных реакции и может быть полезна по подготовки специалистов в области ядерной физики.

Level of implementation (in Kazakh) : Әзірленген әдістеме нейтрондық реакцияларды өлшеу үшін жүзеге асырылуы мүмкін және ядролық физика саласындағы мамандарды дайындау үшін пайдалы болуы мүмкін.

Efficiency (in Russian) : За период реализации проекта выполнены все задачи календарного плана. Согласованность поученных экспериментальных и теоретических данных отражают эффективность проделанной работы.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаны жүзеге асыру кезеңінде күнтізбелік жоспардың барлық тапсырмалары орындалды. Алынған тәжірибелік және теориялық мәліметтердің жүйелілігі атқарылған жұмыстың тиімділігін көрсетеді.

Field of application (in Russian) : В рамках данного проекта впервые проведено экспериментальное изучение упругого рассеяния 17О(α,α) на ускорителе тяжелых ионов ДЦ-60. Данные были проанализированы в рамках R-матричного подхода. Многие α-кластерные состояния были обнаружены в области возбуждения 21Ne с энергией возбуждения 9-13 МэВ. Результаты полезны для уточнения данных в реакции 17O (α, n). Метод Толстой Мишени в Инверсной Кинематике был впервые применен для изучения нейтронных реакций. Была измерена функция возбуждения реакции 13 C (α, n) под углом 180 в диапазоне энергий 1.7–2.6 МэВ в системе центра масс. Полученные результаты согласуются с данными работ других авторов [29]. Проведённая работа открывает новые перспективные возможности метода Толстой Мишени в Инверсной Кинематике. Упругое резонансное рассеяние 22Ne (α,α) измерено методом Толстой Мишени Инверсной Кинематики. Получены новые резонансные структуры при маленькой энергии близкие к Кулоновскому барьеру. В настоящей работе изучена резонансная структура ядра 24Mg при низких энергиях под углом 180° в системе центра масс.

Field of application (in Kazakh) : Осы жоба аясында 17О(α,α) серпімді шашырауын эксперименттік зерттеу ДЦ -60 ауыр ионды үдеткіште алғаш рет жүргізілді. Деректер R-матрицалық тәсіл арқылы талданды. 21Ne 9-13 МэВ . Инверсті Кинематикадағы Қалың Нысана әдісі алғаш рет нейтрондық реакцияларды зерттеуге қолданылды. 13С(α,n) реакциясының қозу функциясы салмақ орталығы жүйесіндегі 1,7–2,6 МэВ энергия диапазонында 180 бұрышта өлшенді [29]. Алынған нәтижелер басқа жұмыстардың деректерімен сәйкес келеді. Жүргізілген жұмыс Инверсті Кинематикадағы Қалың Нысана әдісінің жаңа перспективалық мүмкіндіктерін ашады. 22Ne(α,α) серпімді резонанстық шашырау Инверсті Кинематикадағы Қалың Нысана әдісімен өлшенді. Кулон тосқауылына жақын төмен энергияларда жаңа резонанстық құрылымдар алынды.