The object of research, development or design (in Russian) : Коллекция из 206 рекомбинантных инбредных линий пшеницы Almaly x Anza (RIL), которая была получена от скрещивания сортов Almaly и Anza методом потомства одного семени – SSD (single-seed descent)

The object of research, development or design (in Kazakh) : SSD (single-seed descent) әдісімен жасалынған Almaly және Anza (RIL) сорттарынан будандыстырылып алынған тұқымның ұрпағы, 206 Almaly x Anza (RIL) рекомбинантты инбредті бидай үлгілерінің жиынтығы

Aim of work (in Russian) : Картирование локусов количественных признаков, ассоциированных с устойчивостью к бурой ржавчине в популяции рекомбинантных инбредных линий пшеницы из Казахстана

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстанның рекомбинантты инбредті бидай үлгілері популяциясындағы, қоңыр татқа төзімділікпен ассоцияцаланған сандық белгілердің локустарын картаға түсіру

Методы исследования (на русском) : Оценка полевой устойчивости к бурой ржавчине проведена по Roelfs et al., 1992, проростковой устойчивости – по Mains and Jackson (1926). Карта сцепления будет построена с использованием SNP маркеров DArTSeq на основе комплексного составного интервального картирования аддитивной функциональности (ICIM-ADD) (Li et al., 2008)

Методы исследования (на казахском) : Қоңыр татқа далалық төзімділікті Roelfs et al., 1992, өскіндік (көшет) төзімділікті бағалау – Mains and Jackson (1926) бойынша жүргізілді.SNP маркер DArTSeq қолдана отырып, кешенді құрамдас интервальді аддитивті функциональді карталау негізінде сцепление тізбектеу картасы құрылады

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведено выделение и очистка ДНК родительских форм и линий RIL Almaly/Anza. Получены пробы ДНК 164 генотипов пшеницы, включая 162 RIL, а также 2 родительские формы. Концентрация ДНК была нормализована до 20 ng/µl для последующего проведения ПЦР и генотипирования. Проведено генотипирование популяции RIL (162 линии), с использованием технологии секвенирования нового поколения DArTseq™. Идентифицировано 1969 полиморфных SNP-маркеров. Самое большое количество полиморфных маркеров обнаружено на хромосоме 7D, 617, что составило 14,35%, затем следуют хромосомы 5D (577; 19,23%) и 6D (540; 12%). Наименьшее количество маркеров обнаружено на хромосоме 4В (132; 2,13%). Геном А содержал 807 SNP-маркеров, средняя плотность карты 3,35 сМ/маркер, в среднем 2,86 сМ на локус. Геном B содержал 804 SNP-маркера с плотностью карт 2,86 сМ/маркер и в среднем 0,38 сМ на локус. Геном D содержал 358 SNP-маркеров с плотностью карты 10,36 сМ/маркер и в среднем 0,13 сМ на локус. Проведена полевая оценка возрастной устойчивости RIL на устойчивость к P. recondita. Выявлено 88, 92, 104 и 89 линий, которые показали высокую устойчивость в 2018, 2019, 2020 и 2022 г., соответственно. Пять линий RIL пшеницы характеризовались групповой устойчивостью ко всем четырем тестируемым изолятам к бурой ржавчины: 527-873; 495-839; 492-836; 361-700 и 358-697. План публикаций выполнен: опубликовано 4 статьи, в т.ч., 2 статьи в изданиях, признанных ККСОН МОН РК и 2 статьи в сборниках международных конференций

Obtained results and novelty (in Kazakh) : RIL Almaly/Anza линияларының ата-аналық формаларының ДНҚ-ын бөлу және тазарту жүргізілді. 164 бидай генотипінің ДНҚ үлгілері алынды, оның ішінде 162 RIL, сондай-ақ 2 ата-аналық формасы. ПТР анализін жүргізу және генотиптеу үшін, ДНҚ концентрациясы 20 ng/µl дейін қалыпқа келтірілді. 162 RIL популяциясының генотипіне, DArTseq™ жаңа буын секвенирлеу технологиясын пайдалану арқылы жүзеге асырылды. 21 хромосомада орналасқан 1969 полиморфты SNP идентификацияланган. Полиморфты маркерлердің ең көп саны 7D хромосомада -617 ол 14,35% құрады, 5D (577; 19,23%) және 6D (540; 12%) хромосомаларында табылды. Маркерлердің ең аз саны 4В хромосомада (132; 2,13%) табылған. А геномында 807 SNP маркері табылған, картаның орташа тығыздығы 3,35 см/маркер, бір локусқа орташа есеппен 2,86 сМ. В геномында карта тығыздығы 2,86 см/маркер және бір локусқа орташа есеппен 0,38 см болатын 804 SNP маркері табылды. D геномында карта тығыздығы 10,36 см/маркер және бір локусқа орташа есеппен 0,13 см болатын 358 SNP маркері бар. RIL P. recondita- далалық ересек төзімділігіне бағалау жүргізілді. 2018, 2019, 2020 және 2022 жылдары сәйкесінше жоғары төзімділік көрсеткен 88, 92, 104 және 89 линиялар анықталды. RIL 5 линиясы, барлық төрт сыналған изоляттарға қоңыр таттың топтық төзімділігімен сипатталды: 527-873; 495-839; 492-836; 361-700 және 358-697. Публиликация жоспары бойынша 4 мақала жарияланды, оның ішінде 2 мақала ҚР БҒМ ҚКСОН басылымдарда және 2 мақала халықаралық конференциялар жинақтарында шықты

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : в качестве перспективного материала в селекции на устойчивость к бурой ржавчине рекомендуется использовать отобранные 22 линии пшеницы, которые сочетали проростковую и полевую устойчивость к P. recondita. Необходимо продолжить исследования для подтверждения результатов на независимых генетических фонах, чтобы можно было использовать идентифицированные носители устойчивости к бурой ржавчине в селекции.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : P. recondita-ға өскіндік пен дала төзімділікті үйлестіріп, селекцияда перспективалық материал ретінде қоңыр татқа төзімді 22 бидай үлгісі ұсынылады. Нәтижелерді тәуелсіз генетикалық фонда растау үшін, қоңыр татқа идентифицияланған төзімді тасымалдаушыларды селекцияда пайдалануды жалғастыру қажет.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Использование устойчивых к болезни сортов пшеницы принесет прибыль, равную 20%-ной стоимости продукции.

Efficiency (in Kazakh) : Өнімнің 20% құнына тең пайда әкелетін, ауруға төзімді бидай сорттарын пайдалану.

Field of application (in Russian) : Молекулярная генетика и селекция растений, фитопатология.

Field of application (in Kazakh) : Молекулалық генетика және өсімдік селекциясы, фитопатология.