The object of research, development or design (in Russian) : Казахизированные лексические инновации в ментальном лексиконе.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Менталды лексикондағы қазақыландырылған лексикалық жаңалықтар.

Aim of work (in Russian) : Создать междисциплинарную модель самоорганизации казахизированных лексических инноваций в ментальном лексиконе путем применения методологической платформы синергетики и предложить научно-прикладные рекомендации по дальнейшему расширению функционирования лексических инноваций в социально-коммуникативном пространстве общества путем осуществления теоретических и эмпирических исследований.

Aim of work (in Kazakh) : Синергетиканың әдіснамалық платформасын қолдану арқылы қазақыландырылған лексикалық жаңалықтардың менталды лексиконында шоғырлануының пәнаралық моделін жасау және теориялық, эмпирикалық зерттеулерді жүзеге асыру арқылы лексикалық жаңалықтардың әлеуметтік-коммуникативтік кеңістікте қолданылуын одан әрі ұлғайту бойынша ғылыми-қолданбалы ұсыныстар беру.

Методы исследования (на русском) : изучение, систематизация и обобщение законодательных концепций и теоретических взглядов, анализ и синтез, научная дедукция, которые позволяют проводить логическое исследование собранных фактов, вырабатывать понятия и суждения, делать теоретические умозаключения; семантический анализ ЛИ на основе референциального подхода, по которому определяется обозначение этого слово; совободный ассоциативный эксперимент для выявления ассоциативно-вербальной сети ЛИ в ментальном лексиконе; верификация теоретических положений, метод субъективного шкалирования, альтернативный эксперимент и метод прайминга в целях репрезентации специфики рекогниции семантики ЛИ; качественная и количественная обработка полученных данных.

Методы исследования (на казахском) : заңнамалық тұжырымдарды және теориялық көзқарастарды зерделеу, жүйелеу және жинақтау, жинақталған фактілерге логикалық зерттеу жүргізуге, түсінік пен пайым қалыптастыруға, теориялық қорытындылар жасауға мүмкіндік беретін талдау және синтез, ғылыми дедукция әдістері; референциалды тұрғыдан ЛЖ-ға семантикалық талдау жасау, бұл арқылы сөздің беретін мағынасы анықталады; ЛЖ-ның менталды лексикондағы ассоциативті-вербалды желісін анықтау үшін еркін ассоциативті эксперимент; теориялық тұжырымдарың верификациясы, субъективті шкалалау әдісі, ЛЖ семантикасының рекогницияна қатысты ерекшеліктерді репрезентациялау мақсатында баламалы эксперимент және прайминг әдісі; алынған деректеЛексикалық жаңалықтардың менталды лексиконда шоғырлануының жалпы заңдылықтары туралы синергетиканың әдіснамалық платформасына негізделген нәтижелер қазақ сөз мәдениетін жетілдіру бойынша ғылыми-қолданбалы мәнге ие және оларды мемлекеттік тілде сөйлеушінің беделді бейнесін қоғамдық санада қалыптастыруда және бекітуде қолдануға болады. Зерттеу нәтижелері әрі қарайғы теориялық және қолданбалы сипаттағы ізденістерді жүргізуге, атап айтқанда, мемлекеттік тілді дамытудың басым бағыттарын анықтауға және қайта бағалауға; қазақ тілін анағұрлым маңызды қоғамдық қарым-қатынас салаларына ендірудің әрі қарайғы мүмкіндіктеріне ықпал ететіні сөзсіз.рді сапалық және сандық өңдеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Применение методологической платформы синергетики для создания междисциплинарной модели самоорганизации казахизированных лексических инноваций в ментальном лексиконе содействует для познания общих закономерностей эволюции национального языка. Появление казахизированных лексических инноваций в языковой системе оценивается как сложный процесс, представляющий динамический потенциал казахского языка, позволяющий обеспечить жизнеспособность национального языка. По результатам проведенных теоретических и эмпирических исследований подготовлена и принята к публикации 1 статья в рецензируемых научных изданиях, индексируемых международными базами данных Scopus, имеющий процентиль по CiteScore в базе Scopus 42 (сорок два). (справка о принятии к публикации на 2022 год имеется; опубликован «Ассоциативный тезаурус лексических инновации в казахском языке», как результат проведенных экспериментов; опубликована научная монография по теме «Синергетика языка и лексические инновации», по результатам проведенных теоретических и эмпирических исследований; опубликованы 8 статей в рецензируемых зарубежных изданиях с ненулевым импакт-фактором и (или) в изданиях, рекомендованных Комитетом по контролю в сфере образования и науки МОН РК, а также в материалах зарубежных научно-практических конференций.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қазақыландырылған лексикалық жаңалықтардың менталды лексиконда шоғырлануының пәнаралық моделін жасау үшін синергетиканың әдіснамалық платформасын қолдану ұлт тілінің эволюциясындағы жалпы заңдылықтарды тануға ықпал етеді. Тіл жүйесінде қазақыландырылған лексикалық жаңалықтардың пайда болуы ұлт тілінің өміршеңдігін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін, қазақ тілінің динамикалық әлеуетін танытатын күрделі үдеріс ретінде бағаланады. Жүргізілген теориялық және эмпирикалық зерттеулердің нәтижесі бойынша Scopus халықаралық деректер базасында индекстелетін, CiteScore бойынша 42 (қырық екі) процентиль көрсеткіші бар рецензияланатын ғылыми басылымда 1 мақала әзірленіп, жариялауға қабылданды (2022 жылы жарияланатыны туралы анықтамасы бар); жүргізілген эксперименттердің нәтижесі ретінде алғаш рет жасалатын «Қазақ тіліндегі лексикалық жаңалықтардың ассоциативті тезаурусы» жарияланды;жүргізілген теориялық және эмпирикалық зерттеулердің нәтижесі бойынша «Тіл синергетикасы және лексикалық жаңалықтар» тақырыбында ғылыми монография жарияланды; зерттеудің міндеттеріне сәйкес алынған нәтижелер бойынша нөлдік емес импакт-факторы бар рецензияланатын шетелдік басылымдарда және (немесе) ҚР БҒМ Білім және ғылым салаcындағы бақылау комитеті ұсынған ғылыми басылымдарда, шетелдік халықаралық ғылыми-практикалық коференция материалдарында 8 мақала жарияланды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : -

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : -

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : ендірілмеген

Efficiency (in Russian) : Результаты исследования об общих закономерностях самоорганизации лексических инноваций в ментальном лексиконе, основанные на методологическую платформу синергетики, имеют научно-прикладное значение по совершенствованию культуры казахской речи и могут быть применимы в формировании и закреплении в общественном сознании престижного образа носителя государственного языка. Результаты исследования окажут вляние на проведение дальнейших изысканий теоретического и прикладного характера: определение и переоценка приоритетных направлений развития государственного языка в контексте глобализационных процессов; дальнейшие возможности внедрения казахского языка в наиболее важные сферы общественных отношений.

Efficiency (in Kazakh) : Лексикалық жаңалықтардың менталды лексиконда шоғырлануының жалпы заңдылықтары туралы синергетиканың әдіснамалық платформасына негізделген нәтижелер қазақ сөз мәдениетін жетілдіру бойынша ғылыми-қолданбалы мәнге ие және оларды мемлекеттік тілде сөйлеушінің беделді бейнесін қоғамдық санада қалыптастыруда және бекітуде қолдануға болады. Зерттеу нәтижелері әрі қарайғы теориялық және қолданбалы сипаттағы ізденістерді жүргізуге, атап айтқанда, мемлекеттік тілді дамытудың басым бағыттарын анықтауға және қайта бағалауға; қазақ тілін анағұрлым маңызды қоғамдық қарым-қатынас салаларына ендірудің әрі қарайғы мүмкіндіктеріне ықпал ететіні сөзсіз.

Field of application (in Russian) : Министерства образования и науки Республики Казахстан, образовательные и научные учреждения Республики Казахстан, Комитет по развитию языков и общественно-политической работы Министерства культуры и спорта Республики Казахстан.

Field of application (in Kazakh) : Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі, Қазақстан Республикасындағы білім беру және ғылыми мекемелер, Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Тілдерді дамыту және қоғамдық-саяси жұмыс комитеті