The object of research, development or design (in Russian) : Основные объекты исследования: культивируемые нормальные и опухолевые клетки человека.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Негізгі зерттеу объектілері: өсірілетін адамның қалыпты және ісік жасушалары.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является определение сочетанной эффективности антимитотических препаратов и ингибиторов семейства BCL-2 белков в комплексной химиотерапии.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты кешенді химиотерапияда BCL-2 туысы ақуыздарының ингибиторлары мен антимитотикалық препараттардың қосарланған әсерін анықтау.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования: в работе применяются ингибиторы динамики микротрубочек, и ингибиторы анти-апоптотических белков (Венетоклакс, S63845, Навитоклакс, A-1155463 и A-1331852). Для изучения их влияния на деление клеток и индукцию апоптоза используется световая цейтраферная и флуоресцентная высокопроизводительная микроскопия. Прочие методы изучения включают проточную цитометрию и иммуноблоттинг.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдісі: жұмыста микротүтіктер динамикасының ингибиторлары және антимитотикалық ақуыздардың ингибиторлары қолданылады (Венетоклакс, S63845, Навитоклакс, A-1155463 и A-1331852). Олардың жасуша бөлінуіне және апоптоз индукциясына қандай әсер ететінің зерттеу үшін жарық цейтраферді және флуоресцентті жоғары өнімді микроскопия қолданылады. Цитометрия және иммуноблоттинг секілді басқа да зерттеу әдістері қолданылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : В 2020-2022г.г. в рамках исследуемого проекта были проведены эксперименты для определения митостатических концентраций нокодазола, таксола, эпотилона Б, винорельбина и эрибулина на восьми клеточных культурах. Впервые определены минимальные митостатические концентрации для каждого ингибитора для линий раковых и нормальных клеток, длительность митотического ареста и судьба заблокированных клеток (смерть в митозе, либо ускользание в интерфазу). Определены условия для образования многоядерных клеток в результате митотического ареста. Многоядерные клетки в некоторых линиях сохраняют жизнеспособность в течение нескольких суток и могут образовывать клоны из одноядерных клеток. На клетках нескольких линий были проведены эксперименты по сочетанному воздействию при одновременной и последовательной инкубации клеток с ингибиторами микротрубочек и ингибиторами анти-апоптотических белков (в общей сложности исследованы три митостатика и пять ингибиторов анти-апоптотических белков). Был проведен анализ зависимости «терапевтического окна» от уровня экспрессии белков, регулирующих апоптоз. Показано, что эффективные концентрации митостатиков после подавления экспрессии bcl-2 или bcl-XL с помощью siРНК или низкомолекулярных ингибиторов не изменяются.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2020-2022 жыл аралығында ғылыми жоба аясында сегіз жасуша түрінде нокодазол, таксол, эпотилон В, винорелбин және эрибулиннің әсер ететін митостатикалық концентрациясын анықтау бойынша тәжірибелер жүргізілді. Алғаш рет қатерлі ісік және қалыпты жасуша түрлері үшін әрбір ингибитор үшін минималды митостатикалық концентрациялар, митозды тоқтату ұзақтығы және блокталған жасушалардың тағдыры (митоздағы өлім немесе интерфазаға өту) анықталды. Митозды тұтқындау нәтижесінде көп ядролы жасушалардың түзілу шарттары анықталды. Кейбір линиялардағы көп ядролы жасушалар бірнеше күн бойы өміршеңдігін сақтайды және мононуклеарлы жасушалардан клондар түзе алады. Бірнеше жасуша түрлерінде бір уақыттағы және кезектес микротүтік тежегіштерімен және апоптозға қарсы ақуыздардың тежегіштерімен инкубациялау тәжірибесі жасалды (барлығы үш митостатик және апоптозға қарсы ақуыздардың бес тежегіштері зерттелді). Апоптозды реттейтін ақуыздарының экспрессия деңгейіне «терапиялық терезенің» тәуелділігіне талдау жасалды. Митостатиктердің тиімді концентрациясы bcl-2 немесе bcl-XL экспрессиясын siRNA немесе шағын молекулалық салмақ тежегіштерімен басудан кейін өзгермейтіні көрсетілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Для осуществления поставленных целей в рамках исследуемого проекта мы применяли такие методы как MTT, цейтраферная прижизненная микроскопия, проточная цитометрия и иммуноблоттинг. Токсичность анти-митотических препаратов была в первую очередь проверена с применением MTT. С помощью высокопроизводительной микроскопии мы смогли детально проанализировать поведение клеток, включая их судьбы: гибель, деление и другие процессы. Анализ клеточной популяции производился при помощи проточной цитометрии, а данные по экспрессии различных белков стали доступны нам благодаря иммуноблотингу.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеу жобасы аясында алға қойылған мақсаттарға жету үшін біз MTT, тайм-лапс интравитальді микроскопия, ағынды цитометрия және иммуноблоттинг сияқты әдістерді қолдандық. Митозға қарсы препараттардың уыттылығы бірінші кезекте MTT көмегімен тексерілді. Жоғары өнімді микроскопияның көмегімен біз жасушалардың мінез-құлқын, соның ішінде олардың тағдырын: өлім, бөліну және басқа процестерді егжей-тегжейлі талдадық. Жасуша популяциясының талдауы ағындық цитометрияның көмегімен жүргізілді және иммуноблотингтің арқасында әртүрлі ақуыздардың экспрессиясы туралы деректер бізге қол жетімді болды.

Level of implementation (in Russian) : Опубликованы 4 статьи в международных журналах и 1 тезис на международной конференции. Подготовлены 3 главы книги для публикации в международном журнале с ненулевым импакт фактором.  

Level of implementation (in Kazakh) : Халықаралық журналдарда 4 мақала және халықаралық конференцияда 1 тұжырым жарияланған. Кітаптың 3 тарауы импакт-факторы нөлдік емес халықаралық журналда жариялауға дайындалды.

Efficiency (in Russian) : В рамках данного проекта мы исследовали эффективность применения антимитотических препаратов в сочетании с ингибиторами антиапоптотических белков семейства BCL-2 для развития комплексной химиотерапии. Мы основательно подошли к изучению совместного действия ингибиторов деления клеток и ингибиторов анти-апоптотических белков для определения оптимальной последовательности и длительности их применения для эффективной элиминации пролиферирующих раковых клеток.

Efficiency (in Kazakh) : Бұл жоба аясында кешенді химиотерапияның дамуына BCL-2 туысының антиапоптотикалық ақуыздарының ингибиторларымен қоса антимитотикалық препараттардың қолдануының тиімді жолын зерттедік. Біз жасушалардың бөліну ингибиторлары мен апоптозға қарсы ақуыздардың ингибиторларының бірлескен әрекетін зерттеуге олардың пролиферацияланатын ісік жасушаларын тиімді жою үшін қолданудың оңтайлы реттілігі мен ұзақтығын анықтау үшін жан-жақты қарастырдық.

Field of application (in Russian) : Полученные результаты могут найти применение в отрасли медицины, исключительно новые выводы открытые в ходе исследования могут послужить большим толчком в фундаментальной науке в частности исследовании апоптоза клетки в целом

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелерді медицина саласында қолдануға болады, зерттеу барысында ашылған тек жаңа тұжырымдар іргелі ғылымға, атап айтқанда, жалпы жасуша апоптозын зерттеуге үлкен серпін бола алады.