Inventory number IRN Number of state registration
0222РК00039 BR10263776-OT-22 0121РК00704
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Промежуточный Gratis Number of implementation: 11
Implemented
Publications
Native publications: 6
International publications: 3 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
1 14 92
Total number of pages Patents Illustrations
168 0 17
Amount of funding Code of the program Table
321777948.42 О.0940 17
Code of the program's task under which the job is done
01
Name of work
Разработка научных основ сохранения и повышения устойчивости лесных экосистем по регионам Казахстана
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Applied research Метод, способ
Report authors
Стихарева Тамара Николаевна , Кириллов Виталий Юрьевич , Ахметов Руслан Сабырович , Келгенбаев Нуржан Сержанович , Калачев Андрей Александрович , Рахимжанов Алимжан Нурсултанович , Кабанова Светлана Анатольевна , Кабанов Андрей Николаевич , Эбель Андрей Владимирович , Вибе Екатерина Петровна , Крекова Яна , Кентбаев Ержан Жунусович ,
0
0
0
0
Customer МЭГПР РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МСХ РК
Full name of the service recipient
Товарищество с ограниченной ответственностью "Казахский научно-исследовательский институт лесного хозяйства и агролесомелиорации имени А.Н. Букейхана"
Abbreviated name of the service recipient ТОО "КазНИИЛХА"
Abstract

Объектами исследований являлись естественные леса Казахстана (пойменные леса реки Урал, тугайные леса, темнохвойные леса Рудного Алтая), искусственные насаждения г. Астаны (зеленая зона), коллекции интродуцентов дендрологического парка и арборетума, испытательные культуры Pinus sylvestris L. II генерации (Акмолинская область), лесохозяйственная техника.

Зерттеу нысандары Қазақстанның табиғи ормандары (Жайық өзенінің жайылмалы ормандары, тоғай ормандары, Кенді Алтайдың қою қара қылқанжапырақты ормандары), Астана қаласының жасанды екпелері (жасыл аймақ), дендрологиялық саябақ пен арборетум интродуценттерінің түржинақтары, II генерация Pinus sylvestris L. сынақ дақылдары (Ақмола облысы), орман шаруашылығы техникасы болды.

Целью исследований является разработка научных основ сохранения и повышения устойчивости лесных экосистем по регионам Казахстана.

Зерттеудің мақсаты Қазақстан өңірлері бойынша орман экожүйелерін сақтау мен тұрақтылығын арттырудың ғылыми негіздерін әзірлеу болып табылады.

Методы исследований – рекогносцировочное обследование лесов, сбор экспериментального материала на пробных площадях, в т.ч. с использованием ГИС-технологий, проведение лабораторных анализов, использование методов биотехнологии и молекулярно-генетического анализа, обработка экспериментального материала с применением методов математической статистики.

Зерттеу әдістері - ормандарды рекогностикалық зерттеу, сынақ алаңдарында эксперименттік материалдарды жинау, соның ішінде ГАЖ технологияларын қолдана отырып, зертханалық талдаулар жүргізу, биотехнология және молекулалық-генетикалық талдау әдістерін қолдану, математикалық статистика әдістерін қолдана отырып эксперименттік материалдарды өңдеу.

Дана характеристика тугайным лесам и пойменным лесам реки Урал с использованием ГИС-технологий. Приведены материалы по уровню грунтовых вод и влажности почвы, мерам содействия естественному возобновлению. Изучено распределение запасов воды, снегового покрова в зоне темнохвойных лесов Рудного Алтая. Получены данные об оптимальном минеральном и гормональном составе питательной среды для увеличения коэффициента размножения in vitro 2 хозяйственно ценных видов (Cotoneaster melanocarpus Fisch. ex A.Blytt и Spiraea hypericifolia L.) и инвентаризации коллекций интродуцентов. Собран материал в лесных насаждениях зеленой зоны г. Астаны: по причинам ослабления насаждений с помощью наземных и космических наблюдений, критериям перевода лесных культур в покрытые лесом угодья на условно-лесопригодных почвах; нормативной приживаемости; на объектах проведения лесохозяйственных мероприятий (рубок ухода); по биологической эффективности низкотоксичных инсектицидов. Приведены научные материалы по селекционной и генетической оценке ценных генотипов P. sylvestris в Северном Казахстане с использованием стабильных молекулярных маркеров. Приведены данные о материально-техническом обеспечении лесного хозяйства в Северном и Восточном Казахстане.

ГАЖ технологияларын қолдана отырып Жайық өзенінің тоғайлы ормандары мен жайылмалы ормандарына сипаттама берілген. Жер асты суларының деңгейі мен топырақтың ылғалдылығы, табиғи жаңаруға жәрдемдесу шаралары бойынша материалдар келтірілген. Кенді Алтайдың қою қара қылқанжапырақты ормандары аймағында су, қар жамылғысы қорларының таралуы зерттелді. Шаруашылық құнды туралы 2 түрдің (Cotoneaster melanocarpus Fisch. ex A.Blytt және Spiraea hypericifolia L.) in vitro көбею коэффициентін арттыру үшін қоректік ортаның оңтайлы минералды және гормоналды құрамы және интродукция түржинақтарын түгендеу туралы мәліметтер алынды. Астана қаласының жасыл аймағының орман екпелерінде: жер үсті және ғарыштық бақылаулар көмегімен екпелердің әлсіреу себептері, шартты-орманғжарамды топырақтарда орман дақылдарын орманмен көмкерілген алқаптарға ауыстыру критерийлері; нормативтік жерсінуі; орман шаруашылығы іс-шараларын жүргізу нысандарында (күтіп-баптау кесулері); уыттылығы төмен инсектицидтердің биологиялық тиімділігі бойынша материал жиналды. Тұрақты молекулалық маркерлерді пайдалана отырып Солтүстік Қазақстандағы P. sylvestris құнды генотиптерін селекциялық және генетикалық бағалау бойынша ғылыми материалдар келтірілген. Солтүстік және Шығыс Қазақстанда орман шаруашылығын материалдық-техникалық қамтамасыз ету туралы деректер келтірілген.

-

-

Получено 11 актов внедрения результатов научно-исследовательских работ в государственные учреждения лесного хозяйства Алматинской, Восточно-Казахстанской, Западно-Казахстанской областей и образовательные учреждения (Казахский агротехнический университет им. С. Сейфуллина, Кокшетауский университет им. Ш. Уалиханова).

Алматы, Шығыс Қазақстан, Батыс Қазақстан облыстарының мемлекеттік орман шаруашылығы мекемелеріне және білім беру мекемелеріне (С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті, Ш. Уәлиханов атыныдағы Көкшетау университеті) ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелерін енгізудің 11 актісі алынды.

Социально-экологический эффект заключается в улучшении экологической обстановки в регионах Казахстана и увеличении лесистости территории. Экономический эффект заключается в увеличении количества посадочного материала, полученного методом клонального микроразмножения; в снижении стоимости затрат на лесозащитные мероприятия за счет применения биологических методов борьбы с вредителями; в увеличении производительности труда за счет использования современной техники.

Әлеуметтік-экологиялық әсер Қазақстан өңірлеріндегі экологиялық жағдайды жақсарту және аумақтың ормандылығын арттыру болып табылады. Экономикалық нәтиже - клондық микрокөбейту әдісімен алынған отырғызу материалының мөлшерін көбейту; зиянкестермен күресудің биологиялық әдістерін қолдану арқылы орманды қорғау шараларына жұмсалатын шығындардың құнын төмендету; заманауи техниканы қолдану арқылы еңбек өнімділігін арттыру болып табылады.

Область применения: лесное хозяйство, воспроизводство лесов, лесная селекция, биотехнология, сохранение биоразнообразия, защита леса от вредителей и болезней, механизация лесохозяйственных работ.

Қолдану саласы: орман шаруашылығы, ормандарды молықтыру, орман селекциясы, биотехнология, биоалуантүрлілікті сақтау, орманды зиянкестер мен аурулардан қорғау, орман шаруашылығы жұмыстарын механикаландыру.

UDC indices
630.0 (574)
International classifier codes
68.47.01;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
лесное хозяйство; биоразнообразие; экосистема; зеленая зона; приживаемость; устойчивость; база данных генотипов; потребность в технике;
Key words in Kazakh
орман шаруашылығы; биоалуантүрлілік; экожүйе; жасыл аймақ; ұласып өсу; тұрақтылық; генотиптердің дерекқоры; техникаға қажеттілік;
Head of the organization Рахимжанов Алимжан Нурсултанович Доктор PhD /
Head of work Стихарева Тамара Николаевна Кандидат биологических наук / Ассоциированный профессор (доцент) по специальности "Биология"
Native executive in charge Кириллов Виталий Юрьевич Профессор по специальности «Биология»