The object of research, development or design (in Russian) : штаммы возбудителей ООИ и других карантинных и зоонозных инфекций, носители возбудителей ООИ, вирус ККГЛ, SPF лабораторные животные, архивные материалы, ПЦР тест системы, природные очаги ООИ

The object of research, development or design (in Kazakh) : АҚИ және басқа да карантиндік және зооноздық инфекциялар қоздырғыштарының штаммдары, АҚИ қоздырғыштарының тасымалдаушылары, ҚКГҚ вирусы, SPF зертханалық жануарлар, мұрағат материалдары, ПТР тест жүйелері, АҚИ табиғи ошақтары

Aim of work (in Russian) : Усиление комплексной системы мониторинга и контроля особо опасных и природно-очаговых инфекций бактериальной и вирусной этиологии на основе современных технологий для разработки новых подходов к обеспечению биологической безопасности населения Казахстана

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстан халқының биологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етудің жаңа тәсілдерін әзірлеу үшін қазіргі заманғы технологиялардың негізінде бактериялық және вирустық этиологиялы аса қауіпті және табиғи-ошақтық инфекцияларына мониторинг жүргізу мен бақылаудың кешенді жүйесін күшейту

Методы исследования (на русском) : эпидемиологические, микробиологические, вирусологические, генетические, статистические, аналитические, биоинформационные, ГИС-технологии

Методы исследования (на казахском) : эпидемиологиялық, микробиологиялық, вирусологиялық, генетикалық, статистикалық, аналитикалық, биоақпараттық, ГАЖ-технологиялар

Obtained results and novelty (in Russian) : 1. Проведен обзор литературных данных, создана рабочая коллекция из 50 штаммов Y. pestis для проведения генетического типирования. 2. Подтверждено расширение границ очагов ККГЛ в пределах Жамбылской области. Проведены скрининговые тесты методом ИФА и ПЦР 1126 экз. клещей на ККГЛ. 3. Впервые проведен ретроспективный (1979-1999 гг. и 2000-2020 гг.) анализ эпидемических и эпизоотических проявлений сибирской язвы в РК и определен современный эпид. статус 14 областей. Впервые разработан алгоритм эпидемиологического расследования вспышек. 4. Проведен кластерный анализ 100 штаммов холерного вибриона, выделенных на территории Мангыстауской области в 1970-2018 гг., создана коллекция 18 штаммов V. cholerae. 5. Составлена электронная база данных, карты, разработаны структура атласа носителей возбудителей ООИ Казахстана и каталог научной коллекции грызунов зоологического музея ННЦООИ. 6. Для обеспечения научных и экспериментальных работ с биологическими моделями произведено 3553 особей лабораторных SPF животных. 7. Разработана многоуровневая модульная программа по биобезопасности и биозащиты, направленная на подготовку лабораторных специалистов разных профилей и с учетом дифференцированного уровня подготовки и образования

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1. Әдеби мәліметтерге шолу жасалды, генетикалық типтеу жүргізуге 50 Y. pestis штамдарының жұмыс жинағы құрылды. 2. Жамбыл облысы аумағындағы КҚГҚ ошақтары шекарасының кеңеюі расталды. 1126 дана кенеге КҚГҚ-ға ИФТ және ПТР әдісімен скринингтік тестілеу жүргізілді. 3. Алғаш рет Қазақстан Республикасында күйдіргінің эпидемиялық және эпизоотиялық көріністеріне ретроспективті талдау (1979-1999 жж. және 2000-2020 жж.) жүргізілді және 14 облыстың қазіргі кезеңдегі эпид. мәртебесі анықталды. Алғаш рет індеттерді эпидемиологиялық тексеру алгоритмі әзірленді. 4. Маңғыстау облысының аумағында 1970-2018 жылдар кезеңде бөлінген тырысқақ вибрионының 100 штаммының кластерлік талдау жүргізілді, V. cholerae 18 штаммының топтамасы құрылды. 5. Таралу карталары, электрондық деректер базасы құрылды, Қазақстанның АҚИ қоздырғыштарын тасымалдаушылары атласының құрылымы және АҚИҰҒО зоологиялық мұражайының кеміргіштер ғылыми коллекциясының каталогы әзірленді. 6. Ғылыми және эксперименттік жұмыстарды биологиялық модельдермен қамтамасыз ету үшін SPF зертханалық жануарларының 3553 данасы өндірілді. 7. Әртүрлі бейіндегі зертханалық мамандарды даярлауға және даярлау мен білім берудің сараланған деңгейін ескере отырып, биоқауіпсіздік пен биоқорғаныстың көп деңгейлі модульдік бағдарлама әзірленді

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Создана рабочая коллекция из штаммов Y. pestis для проведения генетического типирования. Изучены фенотипические и генетические свойства штаммов по наличию гена ypo2088 в ПЦР. Подтверждено расширение границ очагов ККГЛ в пределах Жамбылской области в Байзакском районе. Определен современный эпидемиологический статус областей РК с созданием нозогеографических карт, впервые разработан алгоритм эпидемиологического расследования вспышек. Проведен кластерный анализ штаммов холерного вибриона, выделенных на территории Мангыстауской области. Составлена электронная база данных и карты по территориальному распространению малого, желтого и краснощекого суслика. Разработана структура атласа носителей возбудителей ООИ Казахстана и каталога научной коллекции грызунов зоологического музея ННЦООИ. Для обеспечения научных и экспериментальных работ с биологическими моделями произведено 3553 особей лабораторных SPF животных. Разработана многоуровневая модульная программа по биобезопасности и биозащиты, направленная на подготовку лабораторных специалистов разных профилей и с учетом дифференцированного уровня подготовки и образования.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Генетикалық типтеу жүргізуге Y. pestis штаммдарының жұмыс жинағы жасалды. ПТР-да ypo2088 генінің болуы бойынша штаммдардың фенотиптік және генетикалық қасиеттері зерттелді. Жамбыл облысы шегінде Байзақ ауданында КҚГҚ ошақтары шекарасының кеңеюі расталды. Нозогеографиялық карталар жасай отырып, ҚР облыстарының заманауи эпидемиологиялық мәртебесі анықталды, алғаш рет өршулерді эпидемиологиялық тексеру алгоритмі әзірленді. Маңғыстау облысының аумағында бөлінген тырысқақ вибрионы штаммдарына кластерлік талдау жүргізілді. Шағын, сары және қызыл қызыл гофердің аумақтық таралуы үшін электронды мәліметтер базасы мен карталар жасалды. Қазақстан АҚИ қоздырғыштары тасымалдаушыларының атласының құрылымы және АҚИҰҒО зоологиялық мұражайының кеміргіштер ғылыми коллекциясының каталогы әзірленді. Биологиялық модельдермен ғылыми және эксперименттік жұмыстарды қамтамасыз ету үшін SPF зертханалық жануарларының 3553 дарағы өндірілді. Әр түрлі профильдегі зертханалық мамандарды даярлауға бағытталған және оқыту мен білім берудің сараланған деңгейін ескере отырып, биоқауіпсіздік және биоқорғаныс бойынша көп деңгейлі модульдік бағдарлама әзірленді.

Level of implementation (in Russian) : опубликовано 8 научных публикаций. Получено 3 свидетельства на объект авторского права. Поданов в печать 6 публикаций

Level of implementation (in Kazakh) : 8 ғылыми мақала жарияланған. Авторлық құқық объектісіне 3 куәлік алынды. Баспаға 6 мақала берілді

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : практическое здравоохранение, система учреждений санитарно-эпидемиологического и ветеринарного профилей

Field of application (in Kazakh) : денсаулық сақтау тәжірибесінде, санитарлық-эпидемиологиялық және ветеринарлық профильдегі мекемелер жүйесі