The object of research, development or design (in Russian) : золошламонакопитель Аксуского ферросплавного завода, золошламонакопитель Павлодарского алюминиевого завода, отвалы Хромтау-Донского промышленного узла, река Илек (в пределах Актюбинской области).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ақсу ферроқорытпа зауытының күл - қоқыс жинағыш, Павлодар алюминий зауытының күл-қоқыс жинағыш, Хромтау-Дөң өнеркәсіптік торабы үйінділер, Елек өзен.

Aim of work (in Russian) : cоставить экотехногеохимические карты техногенных объектов - золошламонакопителя Аксуского ферросплавного завода, золошламонакопителя Павлодарского алюминиевого завода, отвалов Хромтау-Донского промышленного узла, реки Илек с применением методов машинного обучения и путем анализа полученной визуализированной информации дать оценку их воздействия на окружающую среду.

Aim of work (in Kazakh) : Техногенді объектілер - Ақсу ферроқорытпа зауытының күл - қоқыс жинағышының, Павлодар алюминий зауытының күл-қоқыс жинағышының, Хромтау-Дөң өнеркәсіптік торабы үйінділерінің, Елек өзенінің машинамен оқыту әдістерін қолдана отырып экотехногеохимиялық карталарын жасау және алынған визуалды ақпаратты талдау арқылы олардың қоршаған ортаға әсеріне баға беру.

Методы исследования (на русском) : рентгенофлуоресцентный анализ, химический анализ, нейронные сети

Методы исследования (на казахском) : рентгенофлуоресцентті талдау, химиялық талдау, нейрондық желілер

Obtained results and novelty (in Russian) : Впервые получены результаты рентгенофлуоресцентного элементного анализа проб грунта с различных точек техногенных объектов (золошламонакопитель Аксуского ферросплавного завода, золошламонакопитель Павлодарского алюминиевого завода, отвалы Хромтау-Донского промышленного узла), проведены работы по созданию и настройке моделей нейронных сетей для расчета территориального распределения элементов, содержащихся в технологических отходах.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алғаш рет техногенді объектілердің әртүрлі нүктелерінен топырақ сынамаларын рентгенофлуоресценттік элементтік талдау нәтижелері алынды (Ақсу ферроқорытпа зауытының күл-қож жинағышы, Павлодар алюминий зауытының күл-қож жинағышы, Хромтау-Дон өнеркәсіптік торабының үйінділері), технологиялық қалдықтардың құрамындағы элементтердің аумақтық таралуын есептеу үшін нейрондық желілердің модельдерін жасау және баптау бойынша жұмыстар жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Выполнен элементный анализ рентгенофлуоресцентным методом 200 проб грунта с исследуемых техногенных объектов. Выполнен химический анализ проб поверхностной воды реки Илек с трех постов. Разработаны 2 модели нейронной сети.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттелетін техногендік объектілерден 200 топырақ сынамасын рентгенофлуоресценттік әдіспен элементтік талдау жасалды. Елек өзенінің жер үсті суларының сынамаларына үш посттан химиялық талдау жасалды. Нейрондық желінің 2 моделі жасалды.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : енгізілмеген

Efficiency (in Russian) : Эффективность проекта заключается в междисциплинарном подходе, так как в ходе его реализации объединяются современные достижения в областях экологии, геохимии, географии, кибернетики. Результаты проекта нацелены на повышение доли информатизации в области охраны окружающей среды. Социально-экономический эффект проекта выражается в том, что внедрение новых методик анализа эколого-экономических параметров может внести вклад в модернизацию процессов управления экологической безопасностью регионов. Экологический эффект заключается в снижении экологической нагрузки предприятия на прилегающие территории путем эффективной локализации отходов, либо перехода предприятия к реализации надлежащего хранения отходов, а также путем подбора путей утилизации отходов.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның тиімділігі пәнаралық тәсілден тұрады, өйткені оны іске асыру барысында экология, геохимия, география, кибернетика салаларындағы заманауи жетістіктер біріктіріледі. Жобаның нәтижелері қоршаған ортаны қорғау саласындағы ақпараттандыру үлесін арттыруға бағытталған. Жобаның әлеуметтік-экономикалық тиімділігі экологиялық-экономикалық көрсеткіштерді талдаудың жаңа әдістемелерін енгізу өңірлердің экологиялық қауіпсіздігін басқару процестерін жаңғыртуға үлес қосуы мүмкін. Экологиялық тиімділік қалдықтарды тиімді оқшаулау немесе қалдықтарды тиісті сақтауға кәсіпорынның көшуі жолымен, сондай-ақ қалдықтарды кәдеге жарату жолдарын таңдау жолымен іргелес аумақтарға кәсіпорынның экологиялық жүктемесін төмендету болып табылады.

Field of application (in Russian) : Область применения полученных результатов лежит в сфере управления отходами и охраны окружающей среды, а также в области прикладного применения методов машинного обучения. Результаты исследования могут оказать влияние на развитие экологической обстановки в регионах Северного и Западного Казахстана, могут использоваться предприятиями для внесения в политику управления отходами и воздействия на окружающую среду.

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелерді қолдану саласы қалдықтарды басқару және қоршаған ортаны қорғау саласында, сондай-ақ машиналық оқыту әдістерін қолдану саласында жатыр. Зерттеу нәтижелері Солтүстік және Батыс Қазақстан өңірлеріндегі экологиялық жағдайдың дамуына әсер етуі мүмкін, кәсіпорындар қалдықтарды басқару және қоршаған ортаға әсер ету саясатына енгізу үшін пайдалануы мүмкін.