The object of research, development or design (in Russian) : данные веб-ресурсов и научных БД космической отрасли.

The object of research, development or design (in Kazakh) : ғарыш саласының веб-ресурстары мен ғылыми ДБ деректері.

Aim of work (in Russian) : Цель работ заключительного отчета заключается в разработке методологического обеспечения проектируемой экспертной системы (ЭС) поддержки принятия решений в космической отрасли, как методика, методы, алгоритмы, архитектура виртуальной инфраструктуры ЭС, с поисковыми механизмами сбора релевантной информации, позволяющие сформировать базовую платформу ЭС.

Aim of work (in Kazakh) : Қорытынды есеп жұмысының мақсаты сараптамалық жүйенің (СЖ) базалық платформасын қалыптастыруға мүмкіндік беретін релевантты ақпаратты жинаудың іздеу механизмдерімен Эс виртуалды инфрақұрылымының әдістемесі, әдістері, алгоритмдері, архитектурасы сияқты ғарыш саласында шешімдер қабылдауды қолдаудың жобаланатын сараптамалық жүйесін (СЖ) әдіснамалық қамтамасыз етуді әзірлеу болып табылады.

Методы исследования (на русском) : теория графов, искусственный интеллект, теория проектирования БД и ИС, технологии разработки БД и ПО.

Методы исследования (на казахском) : графтар теориясы, жасанды интеллект, ДБ және АЖ жобалау теориясы, ДБ және БҚ әзірлеу технологиялары.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1) Разработана общая методология построения экспертной системы в космической отрасли. 2) Разработана методика сбора релевантной информации и пилотного реестра поисковых источников информации. 3) Разработаны методы поиска прорывных исследований и технологий, на основе трех подходов: графа цитирований и соавторства, лексико-семантического и гибридного. 4) Разработано хранилище данных ЭС поддержки принятия решений. 5) Разработан настраиваемый универсальный API-сервис для подключения к мировым научным БД, социальным сетям, порталам статистических агентств и другим ресурсам. 6) Разработаны технологии автоматизации мониторинга публикационной активности для анализа глобальных трендов развития в сфере космических технологий, позволяющие получить краткое реферирование для аналитики, построения графа кластеризации трендов, семантической карты цитирований. 7) Проведено экспериментальное исследование на работоспособность разработанных методик, методов и алгоритмов, а также прораммного обеспечения на примере задачи мониторинга публикаций в СМИ по теме: «Космодром Байконур».

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1) Ғарыш саласында сараптамалық жүйені құрудың жалпы әдістемесі әзірленді. 2) Тиісті ақпаратты жинау әдістемесі және ақпарат көздерінің іздеу тізілімі әзірленді. 3) Үш тәсілге негізделген серпінді зерттеулер мен технологияларды іздеу әдістері әзірленді: дәйексөздер графигі және бірлескен авторлық, лексика-семантикалық және гибридтік. 4) СЖ шешімдерін қолдауға арналған деректер қоймасы әзірленді. 5) Әлемдік ғылыми деректер қорларына, әлеуметтік желілерге, статистикалық агенттіктердің порталдарына және басқа ресурстарға қосылу үшін теңшелетін әмбебап API қызметі әзірленді. 6) Ғарыштық технологиялар саласындағы жаһандық даму тенденцияларын талдау үшін жарияланымдар қызметінің мониторингін автоматтандыру технологиялары әзірленді, бұл аналитика үшін қысқаша түйіндеме алуға, трендтердің кластерлік графигін және семантикалық сілтемелер картасын құруға мүмкіндік береді. 7) «Байқоңыр ғарыш айлағы» тақырыбы бойынша БАҚ-тағы жарияланымдарды бақылау мәселесі мысалында әзірленген әдістемелердің, әдістердің және алгоритмдердің, сондай-ақ бағдарламалық қамтамасыз етудің орындалуына эксперименттік зерттеу жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : построена виртуальная инфраструктура платформы для автоматизации экспертной системы и технологий, развернута кластерная архитектура ЭС, инсталлирована базовая конфигурация ЭС с частично реализованным функционалом подсистемы сбора данных, хранилища данных, и алгоритмов машинного обучения.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : сараптама жүйесі мен технологияларды автоматтандыру үшін платформаның виртуалды инфрақұрылымы жасалынды, СЖ кластерлік архитектурасы өрістетілді, СЖ базалық конфигурациясы деректерді жинау кіші жүйесінің, деректерді сақтаудың және машиналық оқыту алгоритмдерінің ішінара іске асырылған функционалымен инсталляцияланып отыр.

Level of implementation (in Russian) : построена виртуальная инфраструктура платформы для автоматизации экспертной системы и технологий, развернута кластерная архитектура ЭС, инсталлирована базовая конфигурация ЭС с частично реализованным функционалом подсистемы сбора данных, хранилища данных, и алгоритмов машинного обучения.

Level of implementation (in Kazakh) : сараптама жүйесі мен технологияларды автоматтандыру үшін платформаның виртуалды инфрақұрылымы салынды, СЖ кластерлік архитектурасы өрістетілді, СЖ базалық конфигурациясы деректерді жинау кіші жүйесінің, деректерді сақтаудың және машиналық оқыту алгоритмдерінің ішінара іске асырылған функционалымен инсталляцияланып отыр.

Efficiency (in Russian) : Повышение эффективности заключается в создании единого комплекса научно-методических решений, инструментов для формирования аналитической деятельности с использованием современных трендов ИТ. Единый комплекс позволит повысить качество экспертизы научно-технических проектов, повысить осведомленность высшего руководство по текущей ситуации в космической отрасли.

Efficiency (in Kazakh) : Тиімділікті арттыру АТ-ның қазіргі заманғы трендтерін пайдалана отырып, талдамалық қызметті қалыптастыруға арналған ғылыми-әдістемелік шешімдердің, құралдардың бірыңғай кешенін құру болып табылады. Бірыңғай кешен ғылыми-техникалық жобалар сараптамасының сапасын арттыруға, ғарыш саласындағы ағымдағы жағдай бойынша жоғары басшылықтың хабардарлығын арттыруға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : деятельность Аэрокосмического комитета РК

Field of application (in Kazakh) : ҚР Аэроғарыш комитетінің қызметі