Inventory number IRN Number of state registration
0321РК00914 AP08856732-KC-21 0120РК00557
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 5
International publications: 1 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 21487327.38 AP08856732
Name of work
Устная история миграции 1950-1970-х гг. из Китая в Казахстан
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Камалов Аблет Каюмович
0
0
0
1
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) Нет
Full name of the service recipient
Учреждение "Университет "Туран"
Abbreviated name of the service recipient Университет Туран
Abstract

Объект исследования: межгосударственная миграция из Китая в Казахстан в 1950-1970-е гг.

Зерттеу нысаны: 1950-1970 жылдардағы Қытайдан Қазақстанға мемлекетаралық көші-қон

На основе междисциплинарного подхода и анализа устных историй и сопоставления их с данными архивов и других источников, изучить причины, ход и последствия миграции 1950-1970-х гг. из Китая в Казахстан, поставив ее в контекст геополитической ситуации, советско-китайских отношений и рассмотрев процесс переселения через призму жизненных историй и свидетельств самих мигрантов.

Пәнаралық тәсіл мен ауызша тарихты талдау және оларды мұрағаттар мен басқа да деректер деректерімен салыстыру негізінде 1950-1970 жылдардағы Қытайдан Қазақстанға көші-қонның себептерін, барысын және салдарын зерделеу, оны геосаяси ахуалға, кеңес-қытай қатынастарына контекстке қою және өмірлік тарих призмасы мен көшіп-қонушылардың өздерінің куәліктері арқылы қоныс аудару процесін қарау.

В исследовании применяются метод устной истории, основанный на интервьировании мигрантов из Китая 1950-1970-х гг. из разных этнических групп (казахов, уйгуров, дунган, татар, русских). Жизненные рассказы мигрантов записываются, расшифровываются и переводятся (за исключением интервью на государственном языке). На основе сопоставления устных историй с данными других источников (архивных, литературных, биографических материалов и документов личного происхождения) разрешаются поставленные в проекте задачи. Использование метода устной истории требует также применения теоретических и методологических подходов, разработанные исследованиях по миграции, коллективной и травматической памяти (зависимость памяти от исторической ситуации, государственная политика истории и памяти, избирательность памяти, амнезия, конструированность памяти и др.). При изучении материалов периодических изданий применяются также методы контент-анализа и дискурс-анализа

Зерттеуде әртүрлі этникалық топтардан (қазақтар, ұйғырлар, дүнгендер, татарлар, орыстар) 1950-1970 жылдардағы Қытайдан келген мигранттармен сұхбаттасуға негізделген ауызша тарих әдісі қолданылады. Көшіп-қонушылардың өмірлік әңгімелері жазылады, таратылып жазылады және аударылады (мемлекеттік тілдегі сұхбатты қоспағанда). Ауызша тарихты басқа дереккөздердің (мұрағаттық, әдеби, өмірбаяндық материалдар мен жеке тектік құжаттар) деректерімен салыстыру негізінде жобада қойылған міндеттер шешіледі. Ауызша тарих әдісін қолдану, сондай-ақ көші-қон, ұжымдық және травматикалық жад бойынша зерттеулер әзірлеген теориялық және әдіснамалық тәсілдерді қолдануды талап етеді (жадтың тарихи жағдайға тәуелділігі, тарих пен есте сақтаудың мемлекеттік саясаты, жадтың селективтілігі, амнезия, жадтың құрастырылуы және т.б.). Мерзімді басылымдардың материалдарын зерделеу кезінде контент-талдау және дискурс-талдау әдістері де қолданылады.

На основе сопоставительного изучения устных историй, полученных в результате интервьюирования мигрантов с данными других источников: изучена геополитическая ситуация в Синьцзяне, способствовавшая миграции местного населения в Казахстан в 1950-1970-е гг.; выявлены и охарактеризованы основные выталкивающие и привлекающие факторы миграции; охарактеризованы основные этапы миграции; изучены механизмы адаптации мигрантов в советском обществе и возникновение «китайского» сегмента в разных этнических группах и формирование локальной идентичности мигрантов; изучена роль мигрантов в советско-китайском идеологическом противостоянии в 1970-1980-е годы; написаны в черновой форме шесть разделов исследования; по результатам исследования опубликованы 6 научных статей (4 – КОКСОН, 1 – зарубежный журнал, 1 – материалы конференции) и 1 – СМИ. Новизна исследования заключается в том, что миграция 1950-1970-х гг. из Китая в Казахстан впервые изучается на основе устных историй мигрантов разных этнических групп, которые сопоставляются с данными других источников; впервые исследуются факторы и геополитический фон миграции, адаптация мигрантов к СССР и роль мигрантов в советско-китайском идеологическом противостоянии в 1970-1980-е гг.

Мигранттарды басқа көздерден сұхбат алу нәтижесінде алынған ауызша әңгімелерді салыстырмалы зерттеу негізінде: Шыңжаңдағы геосаяси жағдай зерттелді, ол 1950-1970 жылдары жергілікті халықтың Қазақстанға қоныс аударуына ықпал етті; көші-қонның негізгі итермелейтін және тартатын факторлары анықталды және сипатталды; көші-қонның негізгі кезеңдері сипатталды; мигранттардың кеңестік қоғамда бейімделу тетіктері және әртүрлі этникалық топтарда "Қытай" сегментінің пайда болуы және мигранттардың жергілікті сәйкестігін қалыптастыру зерттелді; 1970-1980 жылдардағы кеңестік-қытайлық идеологиялық қарама-қайшылықтағы мигранттардың рөлі зерттелді; зерттеудің алты бөлімі бастапқы нысанда жазылды; зерттеу нәтижелері бойынша 6 ғылыми мақала (БҒСБК - 4, шетелдік журналда - 1, конференция материалдары – 1) және БАҚта 1 мақала жарияланды. Зерттеудің жаңалығы - Қытайдан Қазақстанға 1950-1970 жылдардағы көші-қон алғаш рет әртүрлі этникалық топтардың мигранттарының ауызша әңгімелері негізінде зерттеледі, олар басқа дереккөздердің деректерімен салыстырылады; алғаш рет көші-қон факторлары мен геосаяси фон, мигранттардың КСРОға бейімделуі және 1970-1980 жылдардағы кеңестік-қытайлық идеологиялық қарама-қайшылықтағы мигранттардың рөлі зерттелуде.

Исследование и результаты проекта могут лечь в основу разработок истории казахстанско-китайских отношений. Проект гуманитарного направления, технико-экономических показателей не имеет.

Жобаның зерттеулері мен нәтижелері Қазақстан-Қытай қарым-қатынастары тарихының әзірлеуде негіз бола алады. Гуманитарлық бағыттағы жобаның техникалық-экономикалық көрсеткіштері жоқ.

Научные исследования, разработка учебных пособий и учебных дисциплин в высших учебных заведениях, использование материалов в ведомствах по миграции.

ғылыми зерттеулерде, жоғары оқу орындарында оқу құралдары мен оқу пәндерін әзірлеуде, көші-қон жөніндегі ведомстволарда материалдарды пайдалануға болады.

UDC indices
325.14 (574)
International classifier codes
03.01.00;
Key words in Russian
устная история; миграция; советско-китайские отношения; Казахстан; Синьцзян;
Key words in Kazakh
ауызша тарих; көші-қон; кеңес-қытай қатынастары; Қазақстан; Синьцзян;
Head of the organization Алшанов Рахман Алшанович Доктор экономических наук / профессор
Head of work Камалов Аблет Каюмович Доктор исторических наук / Ассоциированный профессор