Inventory number IRN Number of state registration
0321РК00638 AP08052757-KC-21 0120РК00180
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 3
International publications: 3 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 11903666 AP08052757
Name of work
Горное дело и металлургия Центрального Казахстана в эпоху палеометалла
Type of work Source of funding Report authors
Applied Байтілеу Дархан Айтжанұлы
5
1
0
1
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт археологии имени А.Х.Маргулана" Комитета науки Министерства образования и науки Республики Казахстан
Abbreviated name of the service recipient Институт археологии им. Маргулана
Abstract

Закономерности локализации медных месторождений различных типов и освоения меднорудных ресурсов для горно-металлургического производства в Жезказган-Улытауском регионе в эпоху палеометалла

Палеометалл дәуірінде Жезқазған-Ұлытау өңіріндегі тау-кен металлургиялық өндірісі үшін әртүрлі типтес мыс кендерінің орналасуы және игеру мен пайдалану заңдылығы

Проект имеет целью решение проблемы установления закономерностей локализации медных месторождений различных типов и освоения меднорудных ресурсов для горно-металлургического производства в Жезказган-Улытауском регионе в эпоху палеометалла.

Жобаның мақсаты палеометалл дәуірінде Жезқазған-Ұлытау өңіріндегі тау-кен металлургиялық өндірісі үшін әртүрлі типтес мыс кендерінің орналасуы және игеру мен пайдалану мәселелерін шешуге бағытталған.

Основным исходным посылом реализации грантовой темы выступает стремление его участников максимально полно и эффективно интегрировать естественнонаучные методы исследования в сферу гуманитарного знания. Разработка проекта будет опираться на гармоничное сочетание нескольких концептуальных подходов, составляющих его методологическую основу. 1. В качестве главной парадигмы выступает историко-металлургический подход, в соответствии с которым важнейшим фактором культурогенеза в эпоху палеометалла являлось металлопроизводство, 2. Еще одним методологическим основанием являются новые разработки, связанные с обсуждением вопросов применения воспринятой из этнологии концепции хозяйственно-культурных типов, 3. При исследовании геоархеологических производственных объектов и связанных с ними археологических памятников актуальна задача разработки нового подхода с привлечением неразрушающих методов исследования памятников. 4. Палеопочвенные и палинологические исследования будут способствовать установлению основных этапов природной эволюции почв в эпохи бронзы в степной зоне и реконструкции палеоклиматической ситуации. 5. В ходе проведения экспедиций предполагается провести геофизические работы методами магнитометрии.

Ұсынылып отырған тақырыптың басты ерекшелігі – гранттық тақырыпты жүзеге асырушылардың ғылыми зерттеу әдісін гуманитарлық білімдер саласына барынша толық әрі тиімді түрде енгізуге талпыныстар жасап отырғандығы болып отыр. Жобаның зерттемесі оның әдіснамалық негізін құрайтын бірнеше тұжырымды әдістердің үйлесім табуына иек артады. 1. Палеометалл дәуіріндегі культурогенездің маңызды факторы металл өндірісі болғандығын айғақтайтын тарихи-металлургиялық әдіс басты парадигма ретінде ұсталынады. Шаруашылық-мәдени түрлердің этнологиядан алынған тұжырымдамасын қолдану мәселесін талқылаумен байланысты жаңа зерттемелер тағы бір әдіснамалық негіз ретінде қолданылады. 3. Геоархеологиялық өндіріс нысандарын және солармен байланысты археологиялық ескерткіштерді зерттеу барысында, оларды бұзбай зерттеу әдісін пайдалана отырып жаңа тәсіл ойлап табу міндеті өзекті мәселеге айналып отыр. 4. Палеотопырақтық және палинологиялық зерттеу далалық аймақтардың қола дәуіріндегі топырағының табиғи эволюциясының негізгі кезеңдерін анықтауға және палеоклиматтық жағдайды жаңғыртуға ықпал етеді. 5. Экспедиция барысында магнитометрия әдісімен геофизикалық жұмыстар жүргізу жоспарланып отыр.

1 Выявлены особенности металлогенических комплексов, являвшихся потенциальными объектами освоения меднорудных запасов в период становления металлургии меди в Жезказган-Улытауском регионе; 2 Составлена прогнозная оценка минерально-сырьевого потенциала Жезказган-Улытауского региона в эпоху палеометалла; 3 Предложены варианты локализации минерально-сырьевого комплекса Жезказган-Улытауского горно-металлургического центра в составе Казахстанской горно-металлургической области в эпоху палеометалла; 4 Определено, что в эпоху палеометалла в Жезказган-Улутауском регионе основным медным сырьем являлись окисленные малахит-азуритовые и богатые сульфидные руды, а также зоны вторичного сульфидного обогащения медистых песчаников Жезказганского рудного района; 5 Проведена реконструкция исторических процессов и определены хозяйственно-культурные типы на поселениях Жезказган-Улытауского региона; 6 Определен видовой состав животных, проведен фаунистический анализ и сравнительный анализ остеометрических результатов полученных из поселения эпохи бронзы Жезказган-Улытауского региона; 7 Проведена реконструкция сложной системы взаимоотношений древнего населения в пределах конкретного микрорайона и реконструкция древней палеоэкономики локального микрорайона в Жезказган-Улытауском регионе; 8. Опубликовано 6 научных статей, в том числе 3 статьи в зарубежных рецензируемых изданиях с ненулевым импакт-фактором; 3 статьи в отечественных рецензируемых изданиях с ненулевым импакт-фактором.

1 Жезқазған-Ұлытау аймағында мыс металлургиясының қалыптасуы кезінде мыс кенінің қорын игерудің әлеуетті нысанасы болған металлогенді кешендердің ерекшеліктері анықталды; 2 Палеометалл дәуіріндегі Жезқазған-Ұлытау өңірінің минералдық-шикізаттық әлеуетінің болжамдық қоры жасалды; 3 Палеометалл дәуіріндегі Қазақстан тау-кен металлургиялық өңірінің құрамындағы Жезқазған-Ұлытау тау-кен металлургиялық орталығының минералдық-шикізат кешенін оқшаулау нұсқалары ұсынылды; 4 Жезқазған-Ұлытау аймағында палеометалл дәуірінде негізгі мыс шикізаты тотыққан малахит-азурит және сульфидке бай рудалар, сондай-ақ Жезқазған аймағының мыс шикізат құмтастарының екінші ретті сульфидті шоғырлану аймақтары екені анықталды; 5 Жезқазған-Ұлытау аймағының ежелгі елді мекендерінің тарихи процестерін қайта жаңғыртып, негізгі шаруашылық және мәдени топтары анықталды; 6 Жануарлардың түрлік құрамы анықталды, фауналық сипат пен Жезқазған-Ұлытау аймағының қола дәуірі қонысынан алынған остеометриялық нәтижелерге салыстырмалы талдау жүргізілді; 7 Жезқазған-Ұлытау аймағындағы ежелгі тайпалардың бір-бірімен қарым-қатынасының күрделі жүйесін және жергілікті шағын аудандарың ежелгі тұрмыстық палеоэкономикасын қалпына келтіру жұмыстары жүргізілді; 8. Жұмыс барысында 6 ғылыми мақала, оның ішінде нөлден төмен емес импакт-факторы бар шетелдік рецензияланған басылымдарда 3 мақала; нөлден төмен емес импакт-факторы бар отандық рецензияланған басылымдарда 3 мақала жарияланған.

Качественный и структурный состав ожидаемых результатов, уровень, и оснащенность технической базы в научном исследовании, использование специального оборудования, а также производительность труда в натуральном выражении является достаточным и высоким. Основным показателем достаточности и высокого уровня является существенный научный результат, который превосходит прогноз, заявленный в календарном плане. Таким образом, конечный результат выражен в 3 научных статьях в зарубежных рецензируемых изданиях с ненулевым импакт-фактором и 3 научных статьях в отечественных рецензируемых изданиях с ненулевым импакт-фактором.

Күтілетін нәтижелердің сапалық және жүйелік құрамы, ғылыми зерттеулердегі техникалық базаның деңгейі мен жабдықтандырылуы, арнайы құрал-жабдықтардың қолданылуы, сонымен қатар еңбек өнімділігінің нақты көрсеткіші жеткілікті және жоғары. Жеткіліктілік пен жоғары деңгейдің негізгі көрсеткіші – күнтізбелік жоспарда көрсетілген болжамнан асатын елеулі ғылыми нәтиже. Осылайша, түпкілікті нәтиже импакт-факторы нөлге тең емес шетелдік рецензияланған басылымдардағы 3 ғылыми мақалада және нөлдік емес импакт-факторы бар отандық рецензияланған басылымдардағы 3 ғылыми мақалада көрсетілген.

В научный оборот путем публикации научных статей введены новые материалы и сведения о горном деле и металлургии Центрального Казахстана в эпоху палеометалла

Ғылыми мақалалар жариялау арқылы палеометалл дәуіріндегі Орталық Қазақстанның тау-кен ісі және металлургия туралы жаңа материалдар мен мәліметтер ғылыми айналымға енгізілді

История, археология, остеология, горное дело, металлургия, образование

Тарих, археология, остеология, тау-кен ісі, металлургия, білім

UDC indices
902/904
International classifier codes
03.41.91;
Key words in Russian
АРХЕОЛОГИЯ; ЭПОХА БРОНЗЫ; ГОРНОЕ ДЕЛО; АРХЕОМЕТАЛЛУРГИЯ; УЛЫТАУ-ЖЕЗКАЗГАНСКИЙ РЕГИОН;
Key words in Kazakh
АРХЕОЛОГИЯ; ҚОЛА ДӘҮІРІ; ТАУ-КЕН ІСІ; АРХЕОМЕТАЛЛУРГИЯ; ҰЛЫТАУ-ЖЕЗҚАЗҒАН АУМАҒЫ;
Head of the organization Онгар Акан кандидат исторических наук /
Head of work Байтілеу Дархан Айтжанұлы Кандидат исторических наук / нет