The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются 9 образцы карбонатного керна из коллекторов месторождения Северо-Западный Жетыбай (Западный Казахстан) и каменноугольной системы Республики Татарстан. Объектом исследования также являются 5 цифровые образцы, полученные с сайта Imperial College London с открытым доступом.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі Солтүстік-Батыс Жетібай кен орны (Батыс Қазақстан) және Татарстан Республикасының көмір жүйесінен алынған карбонатты ядроның 9 үлгісі болып табылады. Зерттеу нысаны сонымен қатар ашық қол жетімді Imperial College London веб-сайтынан алынған 5 сандық үлгі болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Целью работы является проведение комплекса лабораторных исследований керна с целью изучения изменения структуры коллектора до и после воздействия кислотных составов и создание компьютерной модели образцов керна до и после их растворения соляной кислотой.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты – қышқылдың әсерінен бұрын және одан кейінгі үлгі құрылымындағы өзгерістерді зерттеу және ерігенге дейін және одан кейінгі керн үлгілерінің компьютерлік моделін жасау үшін үлгінің зертханалық зерттеулерінің кешенін жүргізу.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования: пробоподготовка, стандартные методы исследования фильтрационно-емкостных свойств, рентгеновская компьютерная микротомография, рентгенографический анализ минерального состава, фильтрационные исследования, численное моделирование.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: үлгіні дайындау, фильтрациялық-сыйымдылық қасиеттерін зерттеудің стандартты әдістері, рентген-компьютерлік микротомография, минералдық құрамды рентгендік талдау, фильтрациялық зерттеулер, сандық модельдеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведен обзор методов статической реконструкции изображений образцов керна полученные с помощью микрокомпьютерной томографии. Программное обеспечение Avizo было выбрано для реконструкции изображений. Оно позволяет построить 3D модель образцов, визуализировать соединения пор в виде цилиндров, а поры – в виде сфер. Кроме этого, для расчета функции капиллярного давления и относительных фазовых проницаемостей была выбрана программное средство pnflow, разработанное специалистами Imperial College London. За отчетный период была проведена работа по объемной визуализации, подготовки порового пространства и построению поросетевой модели образцов, полученные с сайта Imperial College London, при помощи программного обеспечения Avizo. Кроме этих изображений для исследования использовались изображения, полученные в ходе проведенных экспериментов в г. Актау и Казань. Далее были построены поровые сети вышесказанных образцов на основе их объемных моделей и рассчитаны характеристики образцов и течения жидкостей. Рассчитанная извилистость изменялась в диапазоне от 1,49 до 1,8. В результате фильтрационных исследований было показано, что прирост в абсолютной проницаемости составил от 3 до 10 раз. Новизной исследования является то, что в рамках настоящей работы впервые изучается влияние широкого диапазона изменения скорости закачки на изменение пустотно-порового пространства испытанных образцов при различных массовых концентрациях соляной кислоты в растворе.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Микрокомпьютерлік томография көмегімен алынған негізгі үлгілердің кескіндерін статикалық қайта құру әдістеріне шолу жүргізіледі. Кескінді қалпына келтіру үшін Avizo бағдарламалық құралы таңдалды. Ол үлгілердің 3D моделін құруға, цилиндрлер түріндегі кеуекті байланыстарды, ал шарлар түріндегі кеуектерді визуализациялауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, капиллярлық қысым функциясын және салыстырмалы фаза өткізгіштігін есептеу үшін Лондон Империал Колледжі әзірлеген pnflow бағдарламалық құралы таңдалды. Есепті кезеңде көлемді визуализация, кеуек кеңістігін дайындау және Avizo бағдарламалық қамтамасыз ету арқылы Лондон Империал колледжінің сайтынан алынған үлгілердің кеуектілік моделін құру бойынша жұмыстар жүргізілді. Бұл суреттерден басқа зерттеуде Ақтау және Қазан қалаларындағы тәжірибелер барысында алынған суреттер пайдаланылды. Әрі қарай, олардың көлемдік үлгілері негізінде жоғарыда аталған үлгілердің кеуекті желілері салынды және үлгілердің сипаттамалары мен сұйықтық ағыны есептелді. Есептелген бұралу 1,49-дан 1,8-ге дейін ауытқиды. Фильтрациялық зерттеулер нәтижесінде абсолютті өткізгіштіктің жоғарылауы 3 еседен 10 есеге дейін болғаны анықталды. Зерттеудің жаңалығы осы жұмыстың аясында алғаш рет айдау жылдамдығының кең диапазонында сыналатын үлгілердің бос-кеуек кеңістігінің өзгеруіне тұз қышқылының әртүрлі массалық концентрацияларында әсер етуі болып табылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Испытанные образцы карбонатных коллекторов имеют размеры 5 см в длину и около 3 см в диаметре с начальной пористостью около 20% и проницаемостью по жидкости от 289,9 до 434,5 мД.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Сыналған карбонатты резервуар үлгілерінің ұзындығы 5 см және диаметрі шамамен 3 см, бастапқы кеуектілігі шамамен 20% және сұйықтық өткізгіштігі 289,9-дан 434,5 мД-ға дейін.

Level of implementation (in Russian) : В отчетный период не предусмотрены внедрения.

Level of implementation (in Kazakh) : Есепті кезеңде іске асырулар жоқ.

Efficiency (in Russian) : Результаты проекта будут способствовать снижению трудозатрат и временных затрат компаний-поставщиков на проведение физических экспериментов путем частичной замены экспериментов и разработки методик определения основных характеристик пористой среды, что позволит компаниям эффективно распределить свои затраты на эксперименты.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның нәтижелері тәжірибелерді ішінара ауыстыру және кеуекті ортаның негізгі сипаттамаларын анықтау әдістерін әзірлеу арқылы жеткізуші компаниялардың физикалық эксперименттер жүргізуге кететін еңбек шығындары мен уақытын азайтуға көмектеседі, бұл компанияларға эксперименттерге өз шығындарын тиімді бөлуге мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Областью применения результатов являются производственная деятельность компаний по расчету абсолютной и относительных фазовых проницаемостей при течении двухфазной жидкости в пористой среде, капиллярного давления и запасов углеводородов, а также в виде учебных материалов в ВУЗах.

Field of application (in Kazakh) : Нәтижелерді қолдану саласы екі фазалы сұйықтықтың кеуекті ортадағы ағынындағы абсолютті және салыстырмалы фазалық өткізгіштіктерді, капиллярлық қысымды және көмірсутек қорларын есептеу бойынша кәсіпорындардың өндірістік қызметі болып табылады. университеттердегі оқу материалдары.