The object of research, development or design (in Russian) : Язык и стиль тюркских (казахских) жырау XV-XVIII веков.

The object of research, development or design (in Kazakh) : ХV-XVIII ғасырлардағы түркі (қазақ) жыраулар тілі мен

Aim of work (in Russian) : комплексное исследование художественно-определительной системы, «формульной» стилистики и грамматики поэзии жырау XV-XVIII вв., выявление закона устно-стилевой техники, специфики формульного стиля, функций традиционных средств в языковой картине мира жырау XV-XVIII веков с целью написания «Словаря языка жырау. Частотного», статей и монографии «Поэтический текст в обряде и ритуале: генезис, формы, функции».

Aim of work (in Kazakh) : ХV-XVIII ғғ. жыраулар поэиясының көркемдік-анықтамалық жүйесі, «формульдік» стилистикасы мен гарматиканы кешенді зерттеу, «Жырау тілінің сөздігі. Жиілік сөздікті», «Ғұрып пен әдептегі поэтикалық мәтін: генезис, форма, қызметтері» монографиясы мен мақалаларды жазу мақсатында ХV-XVIII ғасырлардағы жыраулар әлемінің тілдік бейнесінде ауызша-стильдік техника заңын, формульдік стильдің ерекшеліктерін, дәстүрлі құралдардың қызметтерін анықтау болып табылады.

Методы исследования (на русском) : исследование состоит из выявления, отбора, анализа и классификации устойчивых лексических единиц (опорных слов, формул), формирующих язык и стиль жырау XV-XVIII веков. Оно предполагает структурно-аналитический анализ формульного стиля, метод счета, комплексно-концентрический метод; метод реферативного обзора – критический обзор, выявление новых идей, концепций, школ и современных методов. Методы используются в проекте как важнейшее условие для обоснования способов достижения поставленных целей и находятся в прямой зависимости от основной гипотезы, цели и задач, поставленных участниками проекта.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу жұмысы ХV-XVIII ғасырлардағы жырау тілі мен стилін қалыптастыратын тұрақты лексикалық бірліктерді (тірек сөздер, формулалар) анықтау, сұрыптау талдау және классификациялаудан тұрады. Аталған зерттеу формульдік стильдің құрылымдық-талданымдық талдау, есептеу әдісі, кешенді-конйентратты әдіс; реферативті шолу әдісі – сыни шолу, жаңа идея концепция, мектеп және заманауи әдістерді анықтаудан тұрады. Әдістер жобада қойылған мақсатқа жетудің тетіктерін негіздеуге арналған маңызды жағдай ретінде қолданылады және жоба орындаушылары зерттеу үшін алға қойған негізгі гипотиза, мақсат пен міндеттермен тікелей байланыста болады.

Obtained results and novelty (in Russian) : за 2021 год методом реферативного обзора исследованы основные источники: работы казахстанских и зарубежных ученых по устно-стилевой технике, структуре, семантике, художественно-определительной системе в свете «формульного» стиля и «устной» теории Пэрри-Лорда; опубликованы (общее количество статей, в том числе 1 статья в рецензируемом отечественном издании, рекомендованном КОКСОН, проведен международный круглый стол и краткосрочные курсы для эпосоведов (г. Махачкала, Северный Кавказ). Исследователи уже по-новому подходят к проблеме жанра и стиля, к устной технике жырау XV-XVIII, к осмыслению первичных трансформаций, имеющих ключевое значение как для выявления «жанрового регистра» каждого отдельного жырау, как для точного отграничения поэтики и стилистики жырау от других носителей поэтической культуры, так и для теории художественного перевода.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2021 жылы реферативті шолу әдісіне сүйене отырып негізгі дереккөздер зерттелді: ауызша-стильдік техника, құрылым, семантика, «формульдік» стиль және Пэрии-Лордтың «ауызша» теориясы негізінде көркемдік-анықтамалық жүйе бойынша қазақстандық және шетелдік ғалымдардың жұмыстары қаралды; мақалалар жарияланды (жалпы мақала саны, соның ішінде 1 мқала ҚР ББСБҚК ұсынған рецензияланатын журналда шықты, халықаралық дөңгелек үстел және эпостанушыларға арналған қысқамерзімді курстар (Махачкала қ., Солтүстік Кавказ) өткізілді. Зерттеушілер ХV-XVIII ғасырлардағы жыраулардың ауызша техникасына, стиль және жанр проблемасына, жыраулардың поэтикасы мен стилистикасын өзге де поэтикалық мәдениет иелмендерінен ажырату үшін әрі көркемдік аударма теориясы үшін де әрбір жыраудың «жанрлық регистрін» анықтауға арналған негізгі мағынаға ие бастапқы трансформацияны қорытуды жаңаша көзқараспен зерттей бастады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Работа носит капитальный характер, обладает исключительной ценностью для развития тюркских культур и языков, для реконструкции древних форм языка и мышления и для общественного согласия и общетюркского единства

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеу жұмысы нәтижесі ауқымды сипатқа ие, түркілік мәдениет тілдердің дауы үшін, ежелгі тілдердің және ойлаудың формаларын реконструкциялау үшін және қоғамдық келісім мен жалпытүркілік бірлік үшін құндылық болып табылады.

Level of implementation (in Russian) : Внедрение результатов исследования и методологии в изучение всего комплекса устной техники: фольклора, эпоса: выход на междисциплинарные аспекты, совершенствование техник и методологий в изучении текста и в сфере художественного перевода.

Level of implementation (in Kazakh) : Ауызша техниканың барлық кешенін: фольклор, эпосты зерттеудегі зерттеу әдіснамасы мен нәтижелерін енгізу мәтінді зерттеудегі және көркем аударма саласындағы техника мен әдіснаманы жетілдіруді, салааралық аспектілерге шығуды қамтамасыз етеді.

Efficiency (in Russian) : Результаты исследования, безусловно, будут востребованы в отечественной фольклористике, лингвистике, эпосоведении и в процессе разработки учебных пособий по эстетике словесного искусства и теории художественного перевода.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері, сөзсіз, отандық фольклортану, лингвистика, эпостану және сөз өнерінің эстетикасы және көркем аударма теориясы бойынша оқу құралын жасау барысында қажет болып саналады.

Field of application (in Russian) : Гуманитарные науки системы высшего, среднего, школьного образования. Исследование имеет практическое значение для целого ряда наук: фольклористики, эпосоведения, литературоведения, лингвистики, трансперсональной психология, этнографии и т.д.

Field of application (in Kazakh) : Әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдар, жоғары және орта білім беру жүйесі. Зерттеудің практикалық мәні бірнеше ғылым салаларына қатысты: фольклортану, эпостану, әдебиеттану, лингвистика, трансперсоналды психология, этнография және т.б.