The object of research, development or design (in Russian) : Водохранилища, озера, реки Акмолинской области

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ақмола облысының су қоймалары, көлдері, өзендері

Aim of work (in Russian) : Исследование и анализ существующих методик экологического мониторинга. Научно-технический анализ современных приборов для батимерических исследований, основанных на обработке эхолокационных сигналов. Разработка частного технического задания к беспилотному аэроглиссерному аппарату на основе технологий обработки эхолокационных сигналов. Разработка механической части робототехнического комплекса на основе технологии аэроглиссера.

Aim of work (in Kazakh) : Қоршаған ортаны бақылаудың қолданыстағы әдістерін зерттеу және талдау. Эхолокациялық сигналдарды өңдеу негізінде батимерикалық зерттеулерге арналған заманауи құралдарды ғылыми-техникалық талдау. Эхолокациялық сигналдарды өңдеу технологиялары негізінде пилотсыз аэроглиссердің жеке техникалық тапсырмасын әзірлеу. Аэроглиссер технологиясы негізінде роботты кешеннің механикалық бөлігін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Инженерно-технические приемы, аппаратные и программные средства для мониторинга водохранилищ в допаводковых и послепаводковых периодах неразрушающим способом.

Методы исследования (на казахском) : Су қоймаларына тасқынға дейінгі және тасқыннан кейінгі кезеңдердегі бұзылмайтын тәсілмен мониторинг жүргізуге арналған инженерлік техника тәсілдері, аппараттық және бағдарламалық қамтамасыз ету.

Obtained results and novelty (in Russian) : Получены результаты исследования и анализа существующих методик экологического мониторинга. Проведен научно-технический анализ современных приборов для батимерических исследований, основанных на обработке эхолокационных сигналов. Разработано частное техническое задание к беспилотному аэроглиссерному аппарату на основе технологий обработки эхолокационных сигналов. Разработана механическая часть робототехнического комплекса на основе технологии аэроглиссера. Опубликована статья в рецензируемом отечественном научном издании, рекомендованном КОКСОН МОН РК. Члены исследовательской группы приняли участие в международной конференции «SIST 2021 - 2021 IEEE International Conference on Smart Information Systems and Technologies», в результате которого принятая статья была опубликована в базе Scopus. Также члены исследовательской группы выступили с докладом в международной научно-практической конференции «Вопросы современных научных исследований» (Омск), по результатам которого была опубликована статья. Получены авторские свидетельства на произведения науки. Новизна проекта: разработка беспилотного аэроглиссерного аппарата, обрабатывающий эхолокационные сигналы, который будет применяться для получения топографических сьемок дна акватория, определения гидрографических и батиметрических показателей, его емкости, сбора проб воды, подкармливания рыб, обитающих в труднодоступных участках водоемов, применения при спасательных операциях в условиях паводков и аварийных ситуациях.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қоршаған орта мониторингінің қолданыстағы әдістерін зерттеу және талдау нәтижелері алынды. Эхолокациялық сигналдарды өңдеу негізінде ванналық зерттеулерге арналған заманауи аспаптарға ғылыми-техникалық талдау жасалды. Эхолокациялық сигналдарды өңдеу технологияларына негізделген Пилотсыз әуе қайығына арналған жеке техникалық тапсырма әзірленді. Аэроглиссер технологиясына негізделген роботтық кешеннің механикалық бөлігі әзірленді. Мақала ҚР БҒМ БҒСБК ұсынған рецензияланған ұлттық ғылыми басылымда мақалалар жарияланды. Зерттеу тобының мүшелері «SIST 2021 - 2021 IEEE International Conference on Smart Information Systems and Technologies» халықаралық конференциясына қатысты, нәтижесінде қабылданған мақала Scopus деректер базасында жарияланды. Сондай-ақ зерттеу тобының мүшелері «Заманауи ғылыми зерттеулердің сұрақтары» (Омбы) халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясында баяндама жасап, нәтижесінде мақала жарияланды. Ғылыми еңбектерге авторлық куәліктер алынды. Жобаның жаңалығы: акваторияның теңіз түбінің топографиялық түсірілімдерін алу, гидрографиялық және батиметриялық көрсеткіштерді, оның өткізу қабілетін анықтау, су сынамаларын жинау, жету қиын жерлерде тұратын балықтарды азықтандыру үшін пайдаланылатын эхолокациялық сигналдарды өңдейтін пилотсыз аэроглиссер құрылғысын жасау, су объектілерін, су тасқыны және төтенше жағдайлар жағдайында құтқару жұмыстарында пайдалану.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Получены результаты исследования и анализа существующих методик экологического мониторинга. Проведен научно-технический анализ современных приборов для батимерических исследований, основанных на обработке эхолокационных сигналов. Разработано частное техническое задание к беспилотному аэроглиссерному аппарату на основе технологий обработки эхолокационных сигналов. Разработана механическая часть робототехнического комплекса на основе технологии аэроглиссера. Спроектирован и изготовлен корпус БППА.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қоршаған орта мониторингінің қолданыстағы әдістерін зерттеу және талдау нәтижелері алынды. Эхолокациялық сигналдарды өңдеу негізінде ванналық зерттеулерге арналған заманауи аспаптарға ғылыми-техникалық талдау жасалды. Эхолокациялық сигналдарды өңдеу технологияларына негізделген пилотсыз аэроглиссерге арналған жеке техникалық тапсырма әзірленді. Аэроглиссер технологиясына негізделген роботтық кешеннің механикалық бөлігі әзірленді. ПЖА копусы жобаланып, әзірленді

Level of implementation (in Russian) : в рамках выполнения работы было опубликовано 5 научных изданий, в том числе: в рецензируемом отечественном научном издании, рекомендованном КОКСОН МОН РК 1 статьи; 2 статья в сборниках трудов международных конференций, в результате которого принятая 1 статья была опубликована в базе Scopus; получено 2 авторских свидетельств (произведение науки).

Level of implementation (in Kazakh) : жұмыс шеңберінде 5 ғылыми жарияланымдар жарияланды, оның ішінде: ҚР БҒМ БҒСБК ұсынған рецензияланған ұлттық ғылыми басылымда 1 мақала; Халықаралық конференциялар жинағындағы 2 мақала, нәтижесінде қабылданған 1 мақала Scopus деректер базасында жарияланды; 2 авторлық куәлік (ғылыми еңбек) алды.

Efficiency (in Russian) : рассматриваемые задачи решаются неразрушающими методами исследования задач гидрологии, с применением эхолокационных приборов. Алгоритмы и программное обеспечение строятся на основе математического и компьютерного моделирования, которые не требуют дорогостоящего оборудования.

Efficiency (in Kazakh) : қарастырылып отырған мәселелер гидрологиялық мәселелерді зерттеудің бұзбайтын әдістерімен, эхолокациялық құрылғыларды қолданумен шешіледі. Алгоритмдер мен бағдарламалық қамтамасыз ету қымбат жабдықты қажет етпейтін математикалық және компьютерлік модельдеуге негізделген.

Field of application (in Russian) : робототехнический комплекс и создание базы данных для мониторинга батиметрических и гидрографических показателей водохранилищ в допаводковых и послепаводковых периодах неразрушающим способом можно применить в гидрологии, морской геодезий, гидрографии, военном деле, шахтёрском деле, робототехнике и т.д. Разработанный робототехнический комплекс также можно будет применять для сбора проб, вылавливания мертвых или зараженных рыб, подкармливания рыб, обитающих в труднодоступных участках водоемов, использовать при спасательных операциях в условиях паводков. Все собранные данные акватория на примере рек Акмолинской области будут внесены в разработанную систему базы данных.

Field of application (in Kazakh) : роботтандырылған кешен және су қоймаларының су тасқынына дейінгі және кейінгі кезеңдердегі батиметриялық және гидрографиялық көрсеткіштерін бұзбайтын бақылау үшін деректер базасын құру гидрологияда, теңіз геодезиясында, гидрографияда, әскери ғылымда, тау-кен өнеркәсібінде, робототехника және т.б. Сондай-ақ әзірленген роботтық кешен сынамаларды алу, өлі немесе ауру балықтарды ұстау, су айдындарының жетуі қиын аймақтарында тұратын балықтарды азықтандыру және су тасқыны жағдайында құтқару жұмыстарында пайдалануға болады. Ақмола облысының өзендері мысалында барлық жиналған акватория деректері әзірленген деректер базасының жүйесіне енгізіледі.