The object of research, development or design (in Russian) : Разработка приемов получения и обработки данных об атмосферных явлениях, протекающих на больших высотах и имеющих отношение к решению проблем глобальных атмосферных изменений и состояния околоземного космического пространства.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны жоғары биіктіктерде өтетін және жаһандық атмосфералық өзгерістер мен жер маңындағы ғарыш кеңістігінің жай-күйі проблемаларын шешуге қатысы бар атмосфералық құбылыстар туралы деректерді алу және өңдеу тәсілдерін әзірлеу болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Изучение структурных и физических характеристик мезосферных серебристых облаков для выявления связи их образования и эволюции с погодно−климатическими явлениями локального и глобального характера и космическими факторами. Изучение метеорных явлений с применением средств оптических и радионаблюдений.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты – мезосфералық күміс бұлттардың құрылымдық және физикалық сипаттамаларын зерттеу, олардың қалыптасуы мен эволюциясының жергілікті және жаһандық сипаттағы ауа-райы құбылыстарымен және ғарыштық факторлармен байланысын анықтау. Оптикалық және радио бақылау құралдарын қолдана отырып метеорлық құбылыстарды зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Получение, обработка и накопление статистических данных, развитие материальной и информационно−методической базы исследований.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыс жүргізу әдіснамасы – статистикалық деректерді алу, өңдеу және жинақтау, зерттеулердің материалдық және ақпараттық - әдістемелік базасын дамыту.

Obtained results and novelty (in Russian) : Исследования определяется комплексным подходом к получению собственных наблюдательных данных и применением оригинальной авторской методики обработки рядов спутниковых наблюдений, находящихся в свободном доступе, а также своеобразием идейного подхода к объяснению генезиса исследуемого феномена. В определённой степени новизна определяется возможностью получения наблюдательных данных именно в конкретном пункте наблюдения, а также наличием собственного приборного комплекса оптических и радио наблюдений метеорных явлений.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жеке бақылау деректерін алуға кешенді тәсілмен және еркін қол жетімді спутниктік бақылаулардың серияларын өңдеудің түпнұсқа авторлық әдістемесін қолданумен зерттеу, сондай-ақ зерттелетін құбылыстың генезисін түсіндіруге идеологиялық тәсілдің өзіндік ерекшелігімен анықталады. Белгілі бір дәрежеде жаңалық нақты бақылау пунктінде бақылау деректерін алу мүмкіндігімен, сондай-ақ метеорлық құбылыстарды оптикалық және радио бақылаудың өзіндік аспаптық кешенінің болуымен анықталады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : не предусмотрено

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : қарастырылмаған

Level of implementation (in Russian) : Разработан и проверен на практических данных картографический метод выявления связи генезиса и эволюции полей серебристых облаков с развитием метеорологических процессов в тропосфере. Предложен метод изучения возможной долготной неоднородности в развитии глобальных полей серебристых облаков, работающий на основании компьютерной обработки данных спутникового мониторинга атмосферы Земли. Данные методики и методы широко применяются в обучении и научной деятельности. Выполнено научно−техническое обоснование проекта беспилотного летательного аппарата для мониторинга широкого круга явлений, протекающих в верхней атмосфере Земли и в ближнем космосе.

Level of implementation (in Kazakh) : Тропосферадағы метеорологиялық процестердің дамуымен күміс бұлттар өрістерінің генезисі мен эволюциясының байланысын анықтаудың картографиялық әдісі әзірленді және практикалық мәліметтер бойынша тексерілді. Жер атмосферасының спутниктік мониторингі деректерін компьютерлік өңдеу негізінде жұмыс істейтін күміс бұлттардың Ғаламдық өрістерін дамытудағы мүмкін бойлық гетерогенділікті зерттеу әдісі ұсынылған. Бұл әдістер мен әдістер оқыту мен ғылыми қызметте кеңінен қолданылады.

Efficiency (in Russian) : Результаты, полученные на данном этапе работы, позволяют значительно расширить круг решаемых задачи в соответствующей области исследований, и в перспективе могут служить основой новой концепции объясняющей особенности возникновение и эволюции мезосферных серебристых облаков. Выводы о связи МСО с тропосферными процессами могут найти применение в исследованиях вековых климатических и геофизических изменений. Эти же результаты весьма полезны в прогнозировании долговременных погодно–климатических трендов.

Efficiency (in Kazakh) : Жұмыстың осы кезеңінде алынған нәтижелер тиісті зерттеу саласында шешілетін міндеттер шеңберін едәуір кеңейтуге мүмкіндік береді және болашақта мезосфералық күміс бұлттардың пайда болуы мен эволюциясының ерекшеліктерін түсіндіретін жаңа тұжырымдаманың негізі бола алады. МӘҰ-ның тропосфералық процестермен байланысы туралы тұжырымдар ғасырлық климаттық және геофизикалық өзгерістерді зерттеуде пайдаланылуы мүмкін. Дәл осындай нәтижелер ұзақ мерзімді ауа-райы мен климаттық тенденцияларды болжау кезінде өте пайдалы.

Field of application (in Russian) : Астрономия, физика атмосферы, климатология, космонавтика

Field of application (in Kazakh) : Астрономия, атмосфера физикасы, климатология, космонавтика