The object of research, development or design (in Russian) : Система довузовской подготовки лиц с ограниченными возможностями здоровья

The object of research, development or design (in Kazakh) : мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды жоғары оқу орнына дейінгі даярлау жүйесі

Aim of work (in Russian) : Разработать, теоретически обосновать и экспериментально проверить систему довузовской подготовки лиц с ограниченными возможностями здоровья, направленную на развитие профессионально значимых способностей, повышение учебной мотивации и формирование адаптации к условиям обучения в ВУЗе.

Aim of work (in Kazakh) : Кәсіптік маңызы бар қабілеттерді дамытуға, оқу уәждемесін арттыруға және ЖОО-да оқу жағдайларына бейімделуді қалыптастыруға бағытталған денсаулығында мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды жоғары оқу орнына дейінгі даярлау жүйесін әзірлеу, теориялық негіздеу және эксперименттік тексеру.

Методы исследования (на русском) : Для выполнения второй задачи применены: анкетирование (выявление образовательных потребностей для поступления в ВУЗ); профориентационная диагностика (тестирование, психолого-педагогическое измерение); сбор информации и анализ требований к профессии для разработки профессиограмм, программ довузовской подготовки. Для выполнения третьей задачи использованы следующие методы: сбор информации и материалов, анализ-синтез для разработки дистанционных курсов, эксперимент, наблюдение, тестирование, педагогическое измерение готовности к обучению в ВУЗе. Для выполнения четвертой задачи применены следующие методы: эксперимент, мониторинг поступления в университет студентов с ограниченными возможностями здоровья, посещавших курсы довузовской подготовки, математические методы обработки данных.

Методы исследования (на казахском) : Екінші міндетті орындау үшін (: сауалнама жүргізу (жоғары оқу орнына түсу үшін білім беру қажеттілігін анықтау); кәсіптік бағдар беру диагностикасы (тестілеу, психологиялық-педагогикалық өлшеу); профессиограммаларды, жоғары оқу орнына дейінгі даярлық бағдарламаларын әзірлеу үшін ақпарат жинау және мамандыққа қойылатын талаптарды талдау қолданылды. Үшінші міндетті орындау үшін мынадай әдістер пайдаланылды: ақпарат пен материалдар жинау, қашықтықтан оқыту курстарын әзірлеу үшін талдау-жинақтау, эксперимент, бақылау, тестілеу, ЖОО-да оқуға дайындығын педагогикалық өлшеу. Төртінші міндетті орындау үшін мынадай әдістер қолданылды: эксперимент, жоғары оқу орнына дейінгі дайындық курстарына қатысқан денсаулығында мүмкіндігі шектеулі студенттердің университетке түсу мониторингі, деректерді өңдеудің математикалық әдістері.

Obtained results and novelty (in Russian) : Полученные результаты: - создана группа довузовской подготовки лиц с ограниченными возможностями здоровья; - разработаны и утверждены образовательно-реабилитационные программы довузовской подготовки, программы психолого-педагогического сопровождения профессионального самоопределения для лиц с ограниченными возможностями здоровья - разработаны курсы довузовской подготовки лиц с ограниченными возможностями здоровья с использованием дистанционных образовательных технологий, которые размещены на образовательной платформе Smart Zhetysu (Довузовская подготовка). Адаптационный курс «Включение лиц с ограниченными возможностями здоровья в систему инклюзивного высшего образования», «Нормативно-правовая база инклюзивного образования». Опубликованы: статья, входящяя в базу данных Scopus (1); статьи в журналах КОКСОН (2); монография (1); учебно-методическое пособие (1); статьи в материалах международных научно-практических конференциях (3); авторское свидетельство (1). Новизна проекта заключается в теоретическом и методическом обеспечении организации довузовской подготовки лиц с ограниченными возможностями здоровья в системе инклюзивного высшего образования, в разработке и последующем использовании в учебном процессе ВУЗа модели организации эффективной довузовской подготовки лиц с ограниченными возможностями здоровья, подготовке образовательно-реабилитационных программ, программ психолого-педагогического сопровождения и профориентации, дистанционных курсов довузовской подготовки.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алынған нәтижелер: - мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды жоғары оқу орнына дейінгі дайындау тобы құрылды; - жоғары оқу орнына дейінгі білім беру және оңалту бағдарламалары, мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін кәсіби өзін-өзі анықтауды психологиялық-педагогикалық қолдау бағдарламалары әзірленді және бекітілді - Smart Zhetysu (Жоғары оқу орнына дейінгі дайындық) білім беру платформасында орналастырылған қашықтықтан білім беру технологияларын қолдана отырып, мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды жоғары оқу орнына дейінгі даярлау курстары әзірленді. "Мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды инклюзивті жоғары білім беру жүйесіне қосу", "Инклюзивті білім беру бойынша нормативтік-құқықтық базасы" бейімдеу курстары https://zhetysu.edu.kz/ жасалды. Scopus деректер базасына кіретін мақала (1); БҒСБК журналдарындағы мақалалар (2); монография (1); оқу-әдістемелік құрал (1); халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдарындағы мақалалар (3); авторлық куәлік (1) жарияланды. Жобаның ғылыми жаңалығы инклюзивті жоғары білім беру жүйесінде денсаулығында мүмкіндігі шектеулі тұлғалардың жоғары оқу орнына дейінгі дайындығын ұйымдастыруды теориялық және әдістемелік қамтамасыз ету, денсаулығында мүмкіндігі шектеулі тұлғалардың жоғары оқу орнына дейінгі тиімді дайындығын ұйымдастыру моделін әзірлеу және пайдалану, білім беру, оңалту бағдарламаларын, психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу және кәсіптік бағдар беру бағдарламаларын, жоғары оқу орнына дейінгі қашықтықтан дайындық курстарын дайындау болып табылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработана модель организации эффективной довузовской подготовки лиц с ограниченными возможностями здоровья, открыты дистанционные курсы довузовской подготовки для лиц с ограниченными возможностями здоровья

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Мүмкіндігі шектеулі тұлғалдарды жоғары оқу орнына дейінгі тиімді даярлауды ұйымдастыру моделі әзірленді, мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды жоғары оқу орнына дейінгі қашықтықтан оқыту курстары ашылды

Level of implementation (in Russian) : Открыты группы довузовской подготовки, модель, программы, курсы довузовской подготовки лиц с ограниченными возможностями здоровья внедрены в образовательный процесс и проходят апробацию.

Level of implementation (in Kazakh) : Жоғары оқу орнына дейінгі даярлық топтары ашылды, мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды жоғары оқу орнына дейінгі даярлау моделі, бағдарламалары, курстары білім беру процесіне енгізілді және апробациядан өтуде.

Efficiency (in Russian) : Полученные результаты исследования открывают перспективы для фундаментальных научных и прикладных разработок в области инклюзивного образования, научно-методического обоснования современных инновационных стратегий, информационно-коммуникативных и дистанционных технологий, совершенствование пакета документов довузовской подготовки, регламентирующих и регулирующих деятельность педагога и абитуриента с ограниченными возможностями здоровья, а также развития инклюзивного образования в целом. Эффективное внедрение результатов проекта окажет положительное влияние на развитие программы адаптации и социализации лиц с ограниченными возможностями здоровья в РК.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеудің алынған нәтижелері инклюзивті білім беру саласындағы іргелі ғылыми және қолданбалы әзірлемелер, заманауи инновациялық стратегияларды, ақпараттық-коммуникациялық және қашықтықтан технологияларды ғылыми-әдістемелік негіздеуге, мүмкіндігі шектеулі педагог пен талапкердің қызметін реттейтін жоғары оқу орнына дейінгі дайындық құжаттар пакетін жетілдіруге, сондай-ақ жалпы инклюзивті білім беруді дамыту үшін перспективаларды ашады. Жоба нәтижелерін тиімді енгізу ҚР-да мүмкіндігі шектеулі адамдарды бейімдеу және әлеуметтендіру бағдарламасын дамытуға оң әсер етеді.

Field of application (in Russian) : Область применения исследования – подготовительные курсы ВУЗов. Целевыми потребителями каждого из ожидаемых результатов являются абитуриенты с ограниченными возможностями здоровья, преподаватели подготовительных курсов в ВУЗе. Эффективное внедрение результатов проекта окажет положительное влияние на развитие программы адаптации и социализации лиц с ограниченными возможностями здоровья и развитие инклюзивного образования в РК.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеуді қолдану саласы – жоғары оқу орындарының дайындық курстары. Күтілетін нәтижелердің әрқайсысының мақсатты тұтынушылары денсаулығында мүмкіндігі шектеулі талапкерлер, ЖОО-дағы дайындық курстарының оқытушылары болып табылады. Жоба нәтижелерін тиімді енгізу денсаулығында мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды бейімдеу және әлеуметтендіру бағдарламасын дамытуға және ҚР-да инклюзивті білім беруді дамытуға оң ықпал етеді.