The object of research, development or design (in Russian) : Энергоэффективные технологии сжигания высокозольного угля в топочной камере котла ПК-39 Аксуской ТЭС.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ақсу ЖЭС-да ПК-39 қазандығының пешінде күлділігі жоғары көмірді жағудың энергия тиімді технологиялары.

Aim of work (in Russian) : Разработка.энергоэффективных технологий, позволяющих оптимизировать процессы сжигания высокозольного угля, определение механизмов снижения вредных пылегазовых выбросов (оксиды углерода СО и СО2, оксиды азота NOх, оксиды серы SO2, зола и др.) в атмосферу и их применение на действующем энергетическом котле казахстанской ТЭС (котел ПК-39 Аксуской ТЭС).

Aim of work (in Kazakh) : Күлділігі жоғары көмірді жағу процестерін оңтайландыруға мүмкіндік беретін энергия тиімді технологияларды жасау, зиянды щаңгазды қалдықтардың (көміртегі тотықтары СО және СО2, азот тотықтары NOх, күкірт тотықтары SO2, күл және т.б.) атмосфераға бөлінетін мөлшерін кеміту механизмдерін анықтау және оларды қазақстандық ЖЭС-ның ағымдағы энергетикалық қазандығында (Ақсу ЖЭС-ның ПК-39 қазандығы) қолдану.

Методы исследования (на русском) : Метод исследования – вычислительный эксперимент.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдісі – есептеу эксперименті.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработаны режимные параметры топочной камеры котла ПК-39 Аксуской ТЭС по технологии электро-термохимической активации пылеугольного топлива и созданы геометрическая, физико-математическая и химическая модели для проведения вычислительных экспериментов. Проведены вычислительные эксперименты по определению оптимальных параметров реализации технологии электро-термохимической активации пылеугольного топлива для топочной камеры котла ПК-39 Аксуской ТЭС и получены основные характеристики процесса (аэродинамика, теплообмен, концентрации вредных веществ). Проведена графическая обработка полученных результатов вычислительных экспериментов, их анализ и сравнение с имеющимися результатами натурных экспериментов, а также выработаны рекомендации для успешной реализации предложенной технологии. Новизна заключается в проведении комплексного исследования по разработке и применению современных энергоэффективных технологий в топливо-энергетический комплекс, позволяющих оптимизировать процессы сжигания высокозольного Экибастузского угля в топочной камере котла ПК-39, снизить антропогенное воздействие на экологическую обстановку региона, а также повысить эффективность использования энергетических ресурсов Республики Казахстан.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ақсу ЖЭС ПК-39 қазандығының от жағу камерасының режимдік параметрлері тозаң-көмір отынын электр-термохимиялық активтендіру технологиясы бойынша әзірленді және есептеу эксперименттерін жүргізу үшін геометриялық, физика-математикалық және химиялық модельдер жасалды. Ақсу ЖЭС ПК-39 қазандығының от жағу камерасы үшін тозаң-көмір отынын электр-термохимиялық активтендіру технологиясын іске асырудың оңтайлы параметрлерін анықтау бойынша есептеу эксперименттері жүргізілді және процестің негізгі сипаттамалары алынды (аэродинамика, жылу алмасу, зиянды заттардың концентрациясы). Есептеу тәжірибелерінің алынған нәтижелерін графикалық өңдеу, оларды талдау және табиғи тәжірибелердің қолда бар нәтижелерімен салыстыру жүргізілді, сонымен қатар ұсынылған технологияны сәтті жүзеге асыру үшін ұсыныстар әзірленді. Ұсынылып отырған жобаның жаңалығы ПК-39 қазандығының жану камерсында күлділігі жоғары Екібастұз көмірін жағу процестерін оңтайландыруға, өңірдің экологиялық ахуалына антропогендік әсерді азайтуға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының энергетикалық ресурстарын пайдалану тиімділігін арттыруға мүмкіндік беретін отын-энергетикалық кешенге заманауи энергия тиімді технологияларды әзірлеу және тұтыну бойынша кешенді зерттеу жүргізуге негізделеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Полученные при выполнении данного проекта результаты будут положены в основу разработки конкретных рекомендаций по организации процесса оптимального сжигания твердого топлива, в значительной степени снижающего вредные пылегазовые выбросы в атмосферу. Результаты данного проекта будут способствовать эффективному развитию топливно-энергетических предприятий и снижению до минимума влияния вредного воздействия ТЭС на окружающую среду.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Осы жобаны орындау кезінде алынған нәтижелер атмосфераға зиянды шаң-газды қалдықтардың шығысын айтарлықтай дәрежеде төмендететін қатты отынды оңтайлы жағу процесін ұйымдастыру жөніндегі нақты ұсынымдарды әзірлеу негізіне алынатын болады. Бұл жобаның нәтижелері отын-энергетикалық кәсіпорындардың тиімді дамуына және ЖЭС-ның қоршаған ортаға зиянды әсерінің барынша азаюына ықпал ететін болады.

Level of implementation (in Russian) : Возможно внедрение на ТЭС, ТЭЦ РК.

Level of implementation (in Kazakh) : ҚР ЖЭС-да, ЖЭО-да іске асыру мүмкін.

Efficiency (in Russian) : Результаты, полученные в проекте, будут обладать высокой научной важностью, а широкое применение разработанных энергоэффективных технологий несет в себе важный социально-экономический и экологический, а также научно-технический эффект, поскольку такие исследования имеют важное научное значение для решения прикладных и фундаментальных проблем энергетики и экологии.

Efficiency (in Kazakh) : Жобада алынған нәтижелер жоғары ғылыми маңызға ие, ал әзірленген энергия тиімді технологияларды кеңінен қолдану маңызды әлеуметтік-экономикалық және экологиялық, сондай-ақ ғылыми-техникалық әсерге негізделеді, өйткені, мұндай зерттеулер энергетика мен экологияның қолданбалы және іргелі мәселелерін шешу үшін ғылыми құндылығы жоғары.

Field of application (in Russian) : Область применения – инновации в энергетическом комплексе Республики Казахстан, использующие оптимальное сжигание низкосортных казахстанских углей в топочных камерах промышленных котлов и технологии снижения выбросов оксидов азота из топочной камеры в окружающую среду.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы – өндірістік қазандықтардың жану камерасындағы төменгі сұрыпты қазақстандық көмірді жағудың тиімді және оттық камерадан қоршаға ортаға бөлінетін азот оксидінің қалдықтарын төмендету технологиясын қолданатын, Қазақстан Республикасының энергетикалық кешеніндегі иновация аясында.