Inventory number IRN Number of state registration
0321РК00821 AP09058590-KC-21 0121РК00074
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 17946767.38 AP09058590
Name of work
Мониторинг процессов деградации и опустынивания земель Таласского района Жамбылской области с использованием ГИС и данных ДЗЗ в целях устойчивого землепользования
Type of work Source of funding Report authors
Applied Лайсханов Шахислам Узакбаевич
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Казахский национальный университет имени аль-Фараби"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНУ им. аль-Фараби"
Abstract

Таласский район Жамбылской области

Жамбыл облысындағы Талас ауданы

Выявление условий и факторов процесса деградации и опустынивания орошаемых земель пустынной зоны, разработка геоинформационной системы (ГИС) мониторинга деградации и опустынивания земель на основе современных геоинформационных технологий и данных ДЗЗ для решения практических задач по управлению земельными ресурсами.

Шөл және шөлейт аймақтардағы суармалы жерлердің деградация процесінің жағдайлары мен факторларын анықтау, қазіргі заманғы геоақпараттық технологиялар мен жер ресурстарын басқарудағы практикалық міндеттерді шешу үшін Жерді қашықтықтан зондтау деректері негізінде жердің деградациясын бақылаудың географиялық ақпараттық жүйесін жасау.

В ходе реализации проекта в сочетании с традиционными ландшафтными методами исследования (картографический, полевой, лабораторный, камеральный), использовались современные методы данных дистанционного зондирования Земли (аэрокосмический, статистический анализ).

Жобаны жасау барысында ландшафтты зерттеудің дәстүрлі әдістерімен (картографиялық, далалық, зертханалық, камералдық) бірге заманауи Жерді қашықтықтан зондтау әдістері (әуеғарыштық, статистикалық талдау) қолданылды.

- выявлены закономерности формирования агроландшафтов на основе изучения теоретико-методических основ и физико-географических исследований аридных зон, проведенных отечественными и зарубежными учеными, а также международных организации; - осуществлен поиск и подготовка цифровых картографических материалов и создан цифровая основа геоинформационной системы (ГИС) объекта исследования с обновлением тематических слоев данными из космических снимков по состоянию на 2021 год; - проведен анализ и выбор космических снимков и цифровых моделей рельефа (ЦМР) для составления крупномасштабных ландшафтных карт; - изучены физико-географические особенности объекта исследования с подробным описанием каждого компонента; - анализированы научные основы и составлена предварительная схема ведения мониторинга сельскохозяйственных земель в условиях пустыни и пустынных аллювиальных равнин в целях предотвращения деградации агроландшафтов и ведения устойчивого землепользования. Научная новизна: Анализ международного опыта и практики показала, что деградация земель, несовместима с благоприятной для здоровья и жизни людей окружающей средой. Такая проблема существует почти для всей территории Казахстана и, в частности, Южной части территорий республики. Проведение непрерывного мониторинга сельскохозяйственных земель в условиях пустынь является важнейшей составной частью использования земель аридной зоны Казахстана для ведения сельского хозяйства.

- отандық және шетелдік ғалымдардың, сондай-ақ халықаралық ұйымдардың жұмыстарын зерттей отырып, аридті аймақтардың теориялық-әдістемелік негіздері мен физикалық-географиялық зерттеулерінің теориялық-әдістемелік негізінде агроландшафттардың қалыптасу заңдылықтары анықталды; - ірі масштабты ландшафттық карталарды құрастыру үшін ғарыштық суреттер мен жер бедерінің сандық үлгілеріне талдау және таңдау жүргізілді; - зерттеу нысанының физикалық-географиялық ерекшеліктері оның әрбір компонентіне толық сипаттама беру арқылы зерттелді; - ауылшаруашылық ландшафтарының деградациясын болдырмау және жерді тұрақты пайдалануды қамтамасыз ету мақсатында шөлді және шөлді аллювиалды жазықтар жағдайында ауыл шаруашылығы алқаптарына мониторинг жүргізудің ғылыми негіздері талданды және алдын ала схемасы жасалды. Ғылыми жаңалығы: Халықаралық тәжірибе мен оны талдау жердің тозуы адамның денсаулығы мен өмірі үшін қолайлы ортаға сәйкес келмейтінін көрсетті. Бұл проблема Қазақстанның барлық аумағында, атап айтқанда, Республикамыздың оңтүстік бөлігінде де бар. Шөлейт жағдайындағы ауыл шаруашылығы алқаптарына үздіксіз мониторинг жүргізу Қазақстанның құрғақ аймағындағы жерлерді ауыл шаруашылығына пайдаланудың ең маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Шөл жағдайында ауылшаруашылық жерлердің үздіксіз мониторингін жүргізу жұмыстары Қазақстанның құрғақ аймағында жерді ауылшаруашылығында пайдаланудың маңызды құрамдас бөлігі болып табылады.

Разработка научно-технической, конструкторской документации не планировалась.

Ғылыми-техникалық, конструкторлық құжаттаманы әзірлеу жоспарланған жоқ.

Внедрение результатов за отчетный период не предусмотрено.

Есеп беру кезеңінде нәтижелерді ендіру қарастырылмаған.

Разработка системы постоянного мониторинга сельскохозяйственных земель в целях предотвращения деградации и улучшения продуктивности засоленных деградированных агроландшафтов приведет к рациональному использованию пастбищ и сенокосов. В свою очередь это служит основой возрастанию качества и количества сельской продукции, а это ресурс и бизнес, от которого получают выгоду все - потребители и производители.

Тұздану арқылы деградацияға ұшыраған ауылшаруашылық ландшафттардың өнімділігін жақсарту және деградацияланудың алдын-алу мақсатында ауылшаруашылық жерлерді тұрақты бақылау жүйесін әзірлеу жайылымдар мен шабындықтарды тиімді пайдалануға септігін тигізеді. Өз кезегінде, бұл ауышаруашылығы өнімдерінің саны мен сапасының өсуіне негіз болады және барлық тұтынушылар мен өндірушілер пайда көретін ресурс пен бизнес болып табылады.

Целевыми потребителями теоретических результатов являются НИИ, ВУЗы проводящие научно-исследовательские работы по сельскохозяйственным и экологическим направлениям, а практических результатов фермерские/крестьянские хозяйства, МСХ РК, местные органы власти.

Теориялық нәтижелердің мақсатты тұтынушылары – ауылшаруашылық және экологиялық бағыттарда ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізетін ҒЗИ, ЖОО және де практикалық нәтижелерді пайдаланушылар - фермерлік/шаруа қожалықтары, Қазақстан Республикасы ауыл шаруашылығы министрлігі және жергілікті билік органдары болып есептеледі.

UDC indices
911.52:631.42
International classifier codes
39.19.27; 39.19.31;
Key words in Russian
почва; деградация; опустынования; ландшафт; ГИС; ДЗЗ;
Key words in Kazakh
топырақ; деградация; шөлдену; ландшафт; ГАЖ; ЖҚЗ;
Head of the organization Рамазанов Тлеккабул Сабитович Доктор физико-математических наук / профессор
Head of work Лайсханов Шахислам Узакбаевич PhD / и.о. ассоциированного профессора