The object of research, development or design (in Russian) : Объект исследования: микро- и наноминеральные компоненты руд месторождений благородных, редкометально-редкоземельных элементов и наноуглеродных проявлений Казахстана.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны: Қазақстанның асыл, сирекметалл-сирекжер элементтерінің кенорындары рудалары мен нанокөміртекті білінімдерінің микро- және наноминералды компоненттері

Aim of work (in Russian) : Цель работы: Восполнение запасов полезных ископаемых и открытие новых типов месторождений за счет нового уровня исследований месторождений благородных и редкометально-редкоземельных элементов, наноуглеродных проявлений на базе современных достижений науки в области физики конденсированных состояний.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты: Конденсацияланған күйдегі физика саласындағы заманауи ғылыми жетістіктерге негізделген асыл және сирекметал-сирекжер элементтерінің кенорындарын, нанокөміртекті білінімдерді зерттеудің жаңа деңгейіне байланысты пайдалы қазбалардың қорын толықтыру және кенорындарының жаңа түрлерін ашу.

Методы исследования (на русском) : В исследованиях по теме использованы методы: оптическая микроскопия в проходящем и отраженном свете, рентгеновский (рентгенофазовый, рентгенодифрактометрический), спектральный (полуколичественный), гранулометрический, электронозондовый, термический, рентгенфлуоресцентный анализы, электронная (сканирующая и просвечивающая) микроскопия. Методология включала, как традиционные способы опробования и пробоподготовки, так и вновь разрабатываемые способы опробования с получением монолитных проб, учитывающих свойства наноминерального вещества и рассчитанных на использование инструментального нейтронно-активационного анализа. Работами отчетного года охвачены все намеченные геологические объекты и все запланированные методы исследования в соответствии с календарным планом.

Методы исследования (на казахском) : Тақырып бойынша зерттеуде келесі әдістер қолданылды: өтетін және шағылған жарықтағы оптикалық микроскопия, рентгендік (рентгендік фазалық, рентгендік дифрактометрлік), спектрлік (жартылай сандық), гранулометриялық, электронды зондтық, рентгенфлуоресценттік, термиялық талдаулар, электронды (сканерлеу және өтетін жарық) микроскопиясы. Әдістеме сынама алу мен үлгіні дайындаудың дәстүрлі әдістерін де, сонымен қатар наноминералды заттардың қасиеттерін ескере отырып, монолитті үлгілерді алу арқылы сынамаларды іріктеудің жаңадан әзірленген әдістерін де қамтиды және нейтронды активтендірудің аспаптық талдауын қолдануға арналған. Есептік жылдық жұмысы барлық жоспарланған геологиялық нысандарды және барлық жоспарланған зерттеу әдістерін күнтізбелік жоспарға сәйкес қамтыды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Примененные новые способы пробоотбора и пробоподготовки проверены инструментальным нейтронно-активационным анализом (ИНАА) в трех вариантах. Намечены наиболее безопасные и экономичные варианты. Опробованы первые варианты экстракции наночастиц углерода в ультразвуковом флотировании. При изучении минерального состава впервые на месторождении Шок-Карагай установлено содержание ниобия в лейкоксенизированном ильмените и анатазе, а в монаците - уран. Полученные материалы в дальнейшем развитии станут основанием для переоценки содержания, в последующем, и запасов изучаемых месторождений, а также для разработки новых технологий переработки руд. Говорить об экономической эффективности и прогнозах исследований пока преждевременно. Новизна проекта заключается в новом способе пробоотбора и пробоподготовки для ИНАА. При этом исключаются потери микро-и наноминеральных компонентов руд.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Сынама алудың және сынама дайындаудың қолданылған жаңа әдістері нейтронды белсендірудің аспаптық талдауы арқылы үш нұсқада сыналды. Ең қауіпсіз және үнемді нұсқалар сипатталған. Ультрадыбыстық флотацияда көміртекті нанобөлшектерді алудың алғашқы нұсқалары сынақтан өтті. Шоқ-Қарағай кенорнында минералдық құрамын зерттеу барысында, алғаш рет лейкоксенделген ильменит пен анатазадағы ниобийдің, ал монациттегі - уранның мөлшері анықталды. Одан әрі игеру кезінде алынған материалдар зерттелетін кен орындарының мазмұнын, кейіннен қорларын қайта бағалауға, сондай-ақ кенді қайта өңдеудің жаңа технологияларын әзірлеуге негіз болады. Экономикалық тиімділік пен зерттеу болжамдары туралы айту әлі ерте. Жобаның жаңалығы сынама алу мен сынама дайындаудың жаңа тәсілінде жатыр. Бұл ретте кендердің микро-және наноминералдық компоненттерінің ысырабы жойылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Конструктивно способ опробования и пробоподготовки для элементного анализа с целью исключения потерь микро-и наноминеральных компонентов руд применен впервые. Освоены инструментальные способы полевого и стационарного опробования. Определение экономической эффективности и прогнозов исследований пока преждевременно.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Құрылымдық жағынан сынамалау және сынама дайындау әдісі элементтік талдау мақсатында алғашқысы қолданылды. Далалық және стационарлық сынамалаудың аспаптық тәсілдері игерілді. Экономикалық тиімділікті анықтау әлі ерте.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Горнодобывающий сектор республики, восполнение запасов полезных ископаемых. Целевым потребителем результатов станут недропользователи и инвесторы в горнодобывающем секторе экономики, Комитет геологии.

Field of application (in Kazakh) : Республиканың тау-кен секторы, пайдалы қазбалар қорын толықтыру. Нәтижелердің мақсатты тұтынушысы – жер қойнауын пайдаланушылар мен экономиканың тау-кен секторындағы инвесторлар, Геология комитеті