The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являлись выращенные в садовых хозяйствах южного Казахстана яблоки различных сортов, а также изоляты штаммов-антагонистов возбудителей послеуборочной порчи плодов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері Оңтүстік Қазақстанның бау-бақшаларында өсірілген алмалардың әртүрлі сорттары, сондай-ақ жемістердің егін жинаудан кейінгі бұзылуының қоздырғыштарының антагонистік штаммдарының изоляттары болды.

Aim of work (in Russian) : Разработать биопрепарат для обработки урожая садовых хозяйств Казахстана, увеличивающий срок хранения плодов, посредством угнетения роста микробов, вызывающих порчу и гниение.

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстандағы бау-бақша шаруашылықтарының өнімін өңдеуге арналған, бұзылу мен шіруге әкелетін микробтардың өсуін тежеу арқылы жемістердің сақтау мерзімін ұзартатын биологиялық өнімді жасау.

Методы исследования (на русском) : микробиологические, генетические, биохимические

Методы исследования (на казахском) : микробиологиялық, генетикалық, биохимиялық.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1. Были выделены и идентифицированы штаммы-антагонисты (молочнокислые бактерии и дрожжи) с поверхности яблок и груш нескольких сортов, подавляющие рост микробов, вызывающих послеуборочную порчу плодов в хранилищах садовых хозяйств Казахстана. 2. Был начат поиск наиболее эффективной формулы биопрепарата на модели спровоцированной порчи различных сортов яблок в лабораторных условиях: - Был применен чистый ферментат (бесклеточный супернатант) штаммов антагонистов для обработки яблок; - Была применена разведенная суспензия микробных клеток штамма антагониста для обработки яблок. 3. Были проведены исследования по изучению физико-химических свойств веществ, обеспечивающих действие штаммов-антагонистов в подавлении микробов, вызывающих порчу плодов. 4. Были отработаны методы хранения биопрепарата 5. Была оформлена и подана статья в журнал “Current Microbiology”, входящий в базу Scopus и Web of science. Конечным результатом проекта является биопрепарат, на основе бактерий-антагонистов, направленный на решение проблем, связанных с порчей урожаев ценных сортов яблок и других плодовых культур Казахстана, в условиях длительного хранения и транспортировки.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1. Қазақстандағы бау-бақша қоймаларында жеміс-жидектерді жинап алғаннан кейін, бүлінуін тудыратын микробтардың өсуін басатын бірнеше сортты алма мен алмұрттың бетінен штамм-антагонистер (сүт қышқылы бактериялары және ашытқылар) бөлініп, анықталды. 2. Зертханалық жағдайда алманың әртүрлі сорттарының бұзылуын әкеп соқтыру үлгісі бойынша, биологиялық өнімнің ең тиімді формуласын іздеу басталды: - алмаларды өңдеу үшін антагонист штаммдарының таза ферментаты (клеткасыз супернатанты) қолданылды; - Алманы өңдеу үшін антагонист штаммының микроб жасушаларының сұйылтылған суспензиясы қолданылды. 3. Жемістердің бұзылуын тудыратын микробтарды тежеу кезінде антагонист штаммдарының әсерін қамтамасыз ететін заттардың физика-химиялық қасиеттерін зерттеу бойынша зерттеулер жүргізілді. 4. Биологиялық өнімді сақтау әдістері әзірленді 5. Мақала дайындалып, Scopus мәліметтер базасына кіретін “Current Microbiology” журналына жіберілді. Жобаның түпкі нәтижесі – Қазақстандағы алманың бағалы сорттарын және басқа да жеміс дақылдарды ұзақ сақтау және тасымалдау жағдайында бұзылуына байланысты мәселелерді шешуге бағытталған бактерия-антагонистер негізіндегі биологиялық өнім.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Настоящий проект направлен на усиление конкурентоспособности казахстанской продукции, а именно ценных сортов яблок Казахстана, и способствование их выводу на международный рынок. Интерес именно к казахстанским яблокам проявляют многие развитые страны Европейского союза, Япония, США, где широко распространен здоровый образ жизни и большое число приверженцев здорового питания, предпочитающих бренд “ORGANIC”. Органическое сельское хозяйство, и органическое садоводство, в частности, нуждается в биологически безопасных натуральных биопрепаратах, направленных на борьбу с микроорганизмами, вызывающих порчу плодов. Полученная в ходе проекта разработка позволит решить данную проблему.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бұл жоба қазақстандық өнімдердің, атап айтқанда қазақстандық алманың бағалы сорттарының бәсекеге қабілеттілігін арттыруға және олардың халықаралық нарыққа шығуына ықпал етуге бағытталған. Салауатты өмір салты кең таралған Еуропалық Одақтың, Жапонияның, АҚШ-тың көптеген дамыған елдері және «ORGANIC» брендін ұнататын салауатты тамақтануды ұстанушылар көптеп қазақстандық алмаға қызығушылық танытуда. Органикалық ауыл шаруашылығына, әсіресе органикалық бау-бақшаға жемістердің бұзылуын тудыратын микроорганизмдермен күресуге бағытталған биологиялық қауіпсіз табиғи биологиялық өнімдер қажет. Жоба барысында алынған әзірлеме бұл мәселені шешеді.

Level of implementation (in Russian) : на этапе разработки

Level of implementation (in Kazakh) : даму сатысында

Efficiency (in Russian) : ведутся исследования

Efficiency (in Kazakh) : зерттеулер жүргізілуде

Field of application (in Russian) : Органическое сельское хозяйство, и органическое садоводство

Field of application (in Kazakh) : ауыл шаруашылығы және органикалық бау-бақша