The object of research, development or design (in Russian) : Сульфаты щелочных и щелочноземельных металлов

The object of research, development or design (in Kazakh) : Сілтілі және сілтілі жер металдары

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является разделение экситонных и электронно-дырочных процессов, приводящих к собственной и рекомбинационной люминесценции. На основе измерения спектра возбуждения собственной люминесценции будут идентифицированы электронные переходы из трех подзон валентной зоны в зону проводимости. Изучение закономерности создания и стабилизации электронно-дырочных центров захвата в сульфатах.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – меншікті және рекомбинациялық люминесценцияға әкелетін экситонды және электронды-кемтікті процестерді бөлу. Меншікті люминесценцияның қоздыру спектрін өлшеу арқылы валенттік қабаттың үш қабатшасынан өткізгіштік зонаға өтетін электрондық ауысулар анықталады. Сульфаттардағы электронды-кемтікті қармау орталықтарын құру және тұрақтандыру заңдылықтарын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Информация о физических процессах, протекающих в облученном кристалле были следующими методами исследования: - измерением стационарного поглощения и транзитного поглощения в импульсном режиме; - излучения и возбуждения в температурном диапазоне от 15 К до 300 К; - кинетика излучения и возбуждения, в наносекундном диапазоне; - фосфоресценция после прекращения возбуждения; - термостимулированная люминесценция (ТСЛ); - спектр создания пиков ТСЛ; - микроскопические исследования; - обнаружение дефектов методом электронного парамагнитного резонанса; - измерение катодолюминесценции в температурном диапазоне от 15 К до 300 К; - моделирование дефектообразования методом квантово-химического расчета.

Методы исследования (на казахском) : Стационарлы сәулелену кезінде қоспалары бар кристалдарда меншікті сәулелену және қоспалы сәулеленудің барлық түрлері пайда болады. Сәулеленген кристалда өтетін физикалық процестер туралы ақпарат келесі әдістемемен зерттелінді: - импульстік режимде стационарлық жұтылу және транзиттік жұтылуды өлшеу; - 15 К-ден 300 К-ге дейінгі температуралық диапазонда сәулелену және қозуды өлшеу; - наносекундтық диапазонында сәулелену кинетикасын және қозуды өлшеу; - қоздыруды тоқтатқаннан кейінгі фосфоресценция; - термоқұлшындырылған люминесценция (ТҚЛ); - ТҚЛ спектр шыңын құру; - микроскопиялық зерттеулер; - электрондық парамагниттік резонанс әдісімен ақауларды анықтау ; - 15 К-нен 300 К дейінгі температуралық диапазонында катодолюминесценцияны өлшеу; - методом кванттық-химиялық есептей әдісімен ақау түзілуді моделдеу

Obtained results and novelty (in Russian) : В соответствии с целью настоящего проекта были исследованы излучения свободного и автолокализованного экситона при возбуждении фотонами с энергией от 4,5 до 8 эВ при температуре 15÷300 К. Были измерены излучения возникающие при возбуждении анионного комплекса (〖SO〗_4^(2-) )*. Наблюдены передачи энергии возбужденного анионного комплекса (〖SO〗_4^(2-) )* к различным примесям. По спектрам создания примесных излучений были идентифицированы спектральные положения собственных электронных возбуждений

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Осы жобаның мақсатына сәйкес, еркін және өздігінен оқшауланған экситонның сәулеленуі қуаты 4,5 - 8 эВ дейінгі фотондармен 15–300 К температурада қоздыру кезінде зерттелді. (〖SO〗_4^(2-) )*аниондық кешенді қоздырудан туындайтын сәулеленулер өлшенді. Қоздыру үшін ксенон көздері, сынапты шамдар және газ разрядты сутегі лампасы, сонымен қатар уақытты рұқсат етілген спектроскопия қолданылды. Қоздырылған аниондық кешеннің (〖SO〗_4^(2-) )*энергиясының әртүрлі қоспаларға ауысуын байқайдық. Қоспа сәулеленуінің спектрлері бойынша меншікті электрондық қозулардың спектрлік орнын анықтадық

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Были опубликованы 7 статей из них 6 в отечественных журналах и 1 статья рецензируемые в Web of Science и Scopus, Q2, процентиль 67

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 7 мақала жарияланды, оның 6-ы отандық журналдарда және 1 мақала Web of Science және Scopus рецензиясынан өткен Q2, процентиль 67

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Первый блок результата связана дополнительно к развитии закономерности излучательной релаксации электронных возбуждении в оксианионных кристаллах обнаруживается собственные излучения. Второй блок результата связана с уточнением закономерности структуры валентной зоны сульфатов щелочных и щелочноземельных металлов. Третий блок результата связана с увеличением чувствительности действующих дозиметрических кристаллов внешним воздействием. Увеличение чувствительности синтезированных дозиметрических кристаллов сертифицируются

Field of application (in Kazakh) : Нәтиженің бірінші блогы оксианионды кристалдардағы электронды қозудың радиациялық релаксация заңдылығының дамуына қосымша байланысты, меншікті сәулелену анықталады Нәтиженің екінші блогы сілтілік және сілтілік жер метал сульфаттарының валенттік зонасы құрылымының заңдылығын нақтылауға байланысты. Нәтиженің үшінші блогы жұмыс істейтін дозиметриялық кристалдардың сезімталдығының сыртқы әсер арқылы жоғарылатумен байланысты. Синтезделген дозиметриялық кристалдардың сезімталдығының жоғарылауы сертификатталынады.