The object of research, development or design (in Russian) : Массив данных по подготовке, проведению и анализу результатов экспериментального моделирования процессов тяжелой аварии на ядерном реакторе, которое проводится на стендах филиала «Институт атомной энергии» Республиканского государственного предприятия «Национальный ядерный центр Республики Казахстан» (ИАЭ РГП НЯЦ РК).

The object of research, development or design (in Kazakh) : «Қазақстан Республикасының Ұлттық ядролық орталығы» Республикалық мемлекеттік кәсіпорнының «Атом энергиясы институты» филиалының (ҚР ҰЯО РМК АЭИ) стендтерінде өткізілетін ядролық реактордағы ауыр апаттар процестерін эксперименттік модельдеуді әзірлеу, жүргізу және нәтижелерін талдау жөніндегі деректер жиыны.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта: cоздание информационно-аналитической базы (ИАС) данных, характеризующих процессы взаимодействия расплава активной зоны ядерного реактора с конструкционными материалами устройств удержания кориума, которые были получены при физическом моделировании процессов тяжелой аварии на стендах Филиала «ИАЭ» РГП «НЯЦ РК». ИАС должна обеспечивать проведение типовых расчетов входных параметров и комплексный анализ выходных параметров эксперимента.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты: «ҚР ҰЯО» РМК «АЭИ» филиалының стендтерінде ауыр апаттар процесстерін физикалық үлгілеу кезінде алынған кориумды ұстау ядролық реактордың активтік аймағының балқытпасының құрылғыларының конструкциялық материалдарымен өзара әрекеттесу процессін сипаттайтын деректердің ақпараттық-талдамалы жүйесі (АТЖ) құру. АТЖ эксперименттің шығыс параметрларын кешендік талдау және шығыс параметрларының типтік есептерін жүргізуді қамтамасыз ету қажет.

Методы исследования (на русском) : При разработке ИАС используются различные известные методы анализа данных, такие как: каскадная модель; поэтапная модель с промежуточным контролем; спиральная модель; модель эволюционной разработки (метод приращений). Независимо от выбранного метода архивации, функциональность и структура ИАС данных, в первую очередь, будет ориентирована на удовлетворение потребности пользователей, осуществляющих экспериментальные и аналитические исследования по проблемам тяжелых аварий ядерных реакторов.

Методы исследования (на казахском) : АТЖ-ны әзірлеу кезінде деректерді талдаудың әртүрлі белгілі әдістері қолданылады, мысалы: каскадты модель; аралық бақылауы бар кезең-кезеңді модель; шиыршықты модель; эволюциялық даму моделі (өсу әдісі). Таңдалған мұрағаттау әдісіне қарамастан, деректердің АТЖ-ның функционалдығы мен құрылымы, бірінші кезекте, ядролық реакторлардың ауыр апаттары проблемалары бойынша эксперименттік және талдамалық зерттеулерді жүзеге асыратын пайдаланушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталатын болады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты работ по проекту за 2021 год: – проведен анализ экспериментальных данных, их категоризация и форматирование, – разработано техническое задание и пояснительная записка на создание ИАС данных, – опубликована статья «Структурирование экспериментальных данных по высоко-температурному взаимодействию кориума с конструкционными материалами энергетического реактора в виде информационно-аналитической системы» в журнале Вестник НЯЦ РК. Новизна работы заключается в создании ИАС для уникального набора экспериментальных данных, представляющих интерес для научного сообщества, занимающегося вопросами обоснования безопасности эксплуатации ядерных установок. В Казахстане подобные работы ранее не проводились в связи со спецификой области исследования, дороговизной и сложностью реализации экспериментов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жоба бойынша 2021 жылғы жұмыс нәтижелері: - эксперименттік деректерге талдау жасалды, оларды санаттарға бөлу және форматтау, - АТЖ құруға техникалық тапсырма және түсіндірме жазба әзірленді;, -ҚР ҰЯО Жаршысы журналында «Ақпараттық-талдау жүйесі түрінде энергетикалық реактордың конструкциялық материалдарымен кориумның жоғары температуралық өзара әрекеттесуі бойынша эксперименттік деректерді құрылымдау» мақаласы жарияланды. Жұмыстың жаңалығы ядролық қондырғыларды пайдалану қауіпсіздігін негіздеу мәселелерімен айналысатын ғылыми қоғамдастық үшін қызығушылық тудыратын эксперименттік деректердің бірегей жиынтығы үшін АТЖ құру болып табылады. Қазақстанда мұндай жұмыстар бұрын зерттеу саласының ерекшелігіне, эксперименттерді іске асырудың қымбаттығына және күрделілігіне байланысты жүргізілмеген.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Приобретено оборудование для размещения, заполнения и тестирования информационно-аналитической системы данных. Опубликована статья «Структурирование экспериментальных данных по высоко-температурному взаимодействию кориума с конструкционными материалами энергетического реактора в виде информационно-аналитической системы» в журнале Вестник НЯЦ РК.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Деректердің ақпараттық-талдау жүйесін орналастыру, толтыру және тестілеу үшін жабдықтар сатып алынды. ҚР ҰЯО Жаршысы журналында «Ақпараттық-талдау жүйесі түрінде энергетикалық реактордың конструкциялық материалдарымен кориумның жоғары температуралық өзара әрекеттесуі бойынша эксперименттік деректерді құрылымдау» атты мақала жарияланды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Атомная промышленность - формирование экспериментально обоснованных сценариев развития тяжелых аварий, проектирование и разработка пассивных систем безопасности ядерных реакторов.

Field of application (in Kazakh) : Атом өнеркәсібі - ауыр апаттарды дамытудың эксперименттік негізделген сценарийлерін қалыптастыру, ядролық реакторлардың пассивті қауіпсіздік жүйелерін жобалау және әзірлеу.