Inventory number IRN Number of state registration
0321РК00339 AP09259109-KC-21 0121РК00264
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 14
International publications: 4 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 1
Patents Amount of funding Code of the program
0 16114472 AP09259109
Name of work
Анализ перспектив и возможностей модернизации судебной формы защиты социально-трудовых прав человека в Казахстане
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Бурибаев Ермек Абильтаевич
0
1
2
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
НАО "Казахский национальный педагогический университет имени Абая"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНПУ им.Абая"
Abstract

Объект – гарантии и механизмы осуществления посредством гражданского судопроизводства судами Республики защиты прав, свобод и законных интересов граждан и организаций, обеспечение исполнения Конституции, законов, иных нормативных правовых актов, международных договоров Казахстана в сфере труда и социального обеспечения.

Объект -азаматтардың және ұйымдардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қорғауды республика соттарының азаматтық сот ісін жүргізу арқылы жүзеге асыруының кепілдіктері мен тетіктері, Қазақстанның еңбек және әлеуметтік қамсыздандыру саласындағы Конституциясының, заңдарының, өзге де нормативтік құқықтық актілерінің, халықаралық шарттарының орындалуын қамтамасыз ету.

Цель состоит из достижения трех индикаторов: первый–разработка научно-теоретических предложений по модернизации судебной формы защиты социально-трудовых прав и интересов личности; второй–обобщение судебной практики, выявление тенденций ее развития и выработка рекомендаций по совершенствованию правового регулирования разрешения социально-трудовых споров; третий-формирование предложений по организации судебной системы в рассматриваемой сфере.

Мақсаты үш индикаторға қол жеткізуден тұрады: біріншісі–жеке адамның әлеуметтік-еңбек құқықтары мен мүдделерін қорғаудың сот нысанын жаңғырту бойынша ғылыми-теориялық ұсыныстар әзірлеу; екіншісі–сот практикасын қорыту, оның даму үрдістерін анықтау және әлеуметтік-еңбек дауларын шешуді құқықтық реттеуді жетілдіру бойынша ұсынымдар әзірлеу; үшіншісі-осы салада сот жүйесін ұйымдастыру бойынша ұсыныстар қалыптастыру.

Методологически проектное исследование построено с позиции выявления существенных недостатков судебной формы защиты социально-трудовых прав личности, в том числе с точки зрения оценки доступности судебных процедур, обеспечения эффективных механизмов защиты прав работниками и лиц, претендующих на социальное обеспечение. Критическому анализу подвергнута состязательная форма гражданского процесса, не учитывающая ограниченные возможности работника по предоставлению доказательств в споре с работодателем; а также принципиально различные возможности, работодателей, государственных органов и соответственно работников, лиц, претендующих на социальное обеспечение, в доступе к квалифицированной юридической помощи, а значит и в доступе к правосудию. Используются сравнительно-правовой метод, историко-правовой, системно-структурный методы. Исследование осуществляться с применением традиционных методов, присущих правовой науке: формально-юридического (догматического), социолого-правового, метода правового моделирования, а также критико-правового метода юридического познания.

Әдістемелік тұрғыдан жобаны зерделеу азаматтардың әлеуметтік-еңбек құқықтарын қорғаудың сот нысанындағы елеулі кемшіліктерді анықтауға, соның ішінде сот өндірісінің қолжетімділігін бағалауға, қызметкерлердің құқықтарын қорғаудың тиімді тетіктерін қамтамасыз етуге бағытталған. өтініш берушілер. Қызметкердің жұмыс берушімен дау бойынша дәлелдемелерді ұсыну мүмкіндігінің шектеулілігін ескермейтін азаматтық сот ісін жүргізудің даулы нысаны сыни талдауға жатады. Жұмыс берушілермен, мемлекеттік органдармен және соның салдары ретінде әлеуметтік қызметкерлермен қатар адамдардың білікті заң көмегіне және соның салдарынан сот төрелігіне қол жеткізуі түбегейлі ерекшеленеді. Салыстырмалы құқықтық әдіс, тарихи құқықтық, жүйелік және құрылымдық әдістер қолданылады. Әдістемелік тұрғыдан зерттеу заң ғылымының дәстүрлі әдістерін қолдану арқылы жүзеге асырылады: формальды құқықтық (догматикалық), әлеуметтік-құқықтық, құқықтық модельдеу, сонымен қатар құқықтық танудың конструктивті құқықтық әдісі.

Публикации статей, в том числе двух - в рецензируемых зарубежных и (или) отечественных изданиях, рекомендованных КОКСОН. Сотрудники проекта приняли участие в международной конференции, доклады которой индексируются в базе Web of Science, участвовали в VIII Московском юридическом форуме, в ряде других конференций, а также прошли курс повышения квалификации в форме научной стажировки. Сделана оценка доступности правосудия в качестве критерия эффективности судебной формы защиты социально-трудовых прав; определен приоритет и универсальность судебной формы защиты социально-трудовых прав относительно иных способов обращений за восстановлением, защитой нарушенных прав и интересов. Проведена работа по выявлению дефектов законодательства, с учетом тенденций его развития, сформированы новые предложения по совершенствованию норм материального и процессуального права; проведен мониторинг и анализ практики разрешения судами обращений граждан в связи с нарушением их социально-трудовых прав с 2016 года по настоящее время (за основу взят последний пятилетний период, который также включает вступление в силу нового ТК).

БҒСБК ұсынған шетелдік және (немесе) отандық басылымдарда мақалаларды, оның ішінде екі мақаланы жариялау. Жоба қызметкерлері, баяндамалары Web of Science базасында индекстелген халықаралық конференцияға қатысты, VIII Мәскеу заң форумына, бірқатар басқа конференцияларға қатысты, сонымен қатар ғылыми тағылымдама түрінде біліктілікті арттыру курсынан өтті. Әлеуметтік-еңбек құқықтарын қорғаудың сот нысаны тиімділігінің критерийі ретінде сот төрелігінің қол жетімділігіне баға берілді; бұзылған құқықтар мен мүдделерді қалпына келтіруге, қорғауға жүгінудің басқа тәсілдеріне қатысты әлеуметтік-еңбек құқықтарын қорғаудың сот нысанының басымдығы мен әмбебаптығы анықталды. Заңнаманың ақауларын анықтау бойынша жұмыс жүргізілді, оның даму үрдістерін ескере отырып, материалдық және процестік құқық нормаларын жетілдіру бойынша жаңа ұсыныстар қалыптастырылды; 2016 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін азаматтардың әлеуметтік-еңбек құқықтарының бұзылуына байланысты олардың өтініштерін соттардың шешу практикасына мониторинг және талдау жүргізілді (соңғы бесжылдық кезең негізге алынды, ол сондай-ақ жаңа ЕК күшіне енуін қамтиды).

Оценка доступности правосудия, как важнейшего критерия эффективности судебной формы защиты социально-трудовых прав. Анализ практики разрешения судами обращений граждан в связи с нарушением их социально-трудовых прав, выявление дефектов законодательства, формирование предложений по совершенствованию норм материального и процессуального права. Формирование предложений по устранению недостатков в действующем нормативном постановлении ВС, принятом по вопросам применения судами законодательства при разрешении трудовых споров. Формирование предложений по включению в акты судебного разъяснения положений о применении норм международного трудового и социально-обеспечительного права, в том числе ратифицированных конвенций МОТ. Обзор возможностей имплементации стандартов труда и социального обеспечения, предусмотренных актами МОТ. Выявление общих черт становления и развития модели отправления правосудия специализированными судами в ряде европейских государств, на основе которых будут сделаны предложения по совершенствованию правового регулирования организации судебной деятельности в этой сфере в Казахстане. Формирование рекомендаций о реформировании модели отправления правосудия по социально-трудовым спорам в Казахстане. Выводы по результатам правового анализа, рекомендации, которые могут содействовать улучшениям в судебной практике и реформе системы правосудия по защите и восстановлению социально-трудовых прав личности.

Әлеуметтік-еңбек құқықтарын қорғаудың сот нысаны тиімділігінің маңызды өлшемі ретінде сот төрелігінің қолжетімділігін бағалау; әлеуметтік және еңбек даулары бойынша сот процестерінің мониторингі. Соттардың азаматтардың әлеуметтік-еңбек құқықтарының бұзылуына байланысты өтініштерін шешу практикасын талдау, заңнаманың ақауларын анықтау, материалдық және іс жүргізу құқығының нормаларын жетілдіру жөнінде ұсыныстар қалыптастыру.Еңбек дауларын шешу кезінде соттардың заңнаманы қолдану мәселелері бойынша қабылданған ЖС қолданыстағы нормативтік қаулысындағы кемшіліктерді жою жөнінде ұсыныстар қалыптастыру. Халықаралық Еңбек және әлеуметтік-қамтамасыз ету құқығы нормаларын, оның ішінде ратификацияланған ХЕҰ конвенцияларын қолдану туралы ережелерді сот түсіндірмесі актілеріне енгізу жөнінде ұсыныстар қалыптастыру. ХЕҰ актілерінде көзделген еңбек және әлеуметтік қамсыздандыру стандарттарын имплементациялау мүмкіндіктеріне шолу. Қазақстандағы әлеуметтік-еңбек даулары бойынша сот төрелігін іске асыру моделін реформалау туралы ұсынымдар қалыптастыру. Құқықтық талдау нәтижелері бойынша қорытындылар, мониторинг барысында жиналған және өңделген деректерге, жүргізілген теориялық және практикалық зерттеулерге негізделген сот практикасындағы және жеке адамның әлеуметтік-еңбек құқықтарын қорғау және қалпына келтіру жөніндегі сот төрелігі жүйесін реформалаудағы жақсартуларға жәрдемдесетін ұсынымдар.

Исследование позволит приблизить казахстанскую нормативную правовую базу в сфере трудового и социально-обеспечительного законодательства к мировым стандартам. Улучшение действующей практики реализации судебной формы защиты социально-трудовых прав человека будут иметь положительный эффект в целом для правовой системы, судебной системы. Последствия реализации проекта вызовут положительный эффект для казахстанского общества, профсоюзов, государственных органов и одновременно будут способствовать развитию нормативной правовой базы в сфере трудовых отношений. Реализация проекта будет способствовать правовому диалогу между представителями теоретической правовой науки и представителями системы правосудия, юристами-практиками, заинтересованными в совершенствовании национальной судебной практики; материалы проектного исследования будут являться важным информационным ресурсом для практиков, а также представителей международных и национальных организаций, которые заинтересованы в анализе соблюдения стандартов судебного разбирательства и оказания поддержки реформам системы правосудия в области защиты социально-трудовых прав личности. Рекомендации и выводы, сделанные в ходе проектного исследования, будут стимулировать обсуждение путей совершенствования системы правосудия, действующего в соответствии с универсальными стандартами прав человека в социально-трудовой сфере.

Бұл зерттеу еңбек және әлеуметтік-қамтамасыз ету заңнамасы саласындағы қазақстандық нормативтік құқықтық базаны әлемдік стандарттарға жақындатуға мүмкіндік береді. Адамның әлеуметтік-еңбек құқықтарын қорғаудың сот нысанын іске асырудың қолданыстағы тәжірибесін жақсарту тұтастай алғанда құқықтық жүйе, сот жүйесі үшін оң әсер ететін болады. Жобаны іске асырудың салдары, сөзсіз, қазақ қоғамы, кәсіподақтар, мемлекеттік органдар үшін оң әсер етеді және сонымен бірге еңбек қатынастары саласындағы нормативтік құқықтық базаны дамытуға ықпал етеді. Жобаны іске асыру теориялық құқықтық ғылым өкілдері мен сот төрелігі жүйесінің өкілдері, ұлттық сот тәжірибесін жетілдіруге мүдделі практик-заңгерлер арасындағы құқықтық диалогқа ықпал ететін болады; жобалық зерттеу материалдары практиктер, сондай-ақ сот талқылауы стандарттарының сақталуын талдауға және жеке адамның әлеуметтік-еңбек құқықтарын қорғау саласындағы сот төрелігі жүйесінің реформаларына қолдау көрсетуге мүдделі халықаралық және ұлттық ұйымдардың өкілдері үшін маңызды ақпараттық ресурс болып табылады. Жобалық зерттеу барысында жасалған ұсынымдар мен тұжырымдар әлеуметтік-еңбек саласындағы адам құқықтарының әмбебап стандарттарына сәйкес әрекет ететін сот төрелігі жүйесін жетілдіру жолдарын талқылауды ынталандыратын болады.

Теоретические результаты проектного исследования будут обобщать и дополнят имеющиеся знания формах и средствах защиты социально-трудовых прав. Результаты проекта повысят уровень научно-исследовательских работ социально-трудовой направленности, а также конкурентоспособность КазНПУ имени Абая и ученых-членов исследовательской группы; практическое применение результатов исследования состоит в разработке ряда предложений о внесении изменений и дополнений в ТК, ГПК и иные нормативные правовые акты, а также в подготовке предложений по разъяснениям Верховным Судом РК вопросов реализации в судебной практике восстановительного правосудия в области социально-трудовых прав личности. Результаты проекта применимы для эффективной реализации программных документов Казахстана: Государственной программы развития образования и науки Республики Казахстан на 2020 - 2025 годы, Концепции правовой политики, а также Стратегического плана развития Республики Казахстан до 2025 года (Реформа 4 Правовое государство без коррупции: приоритеты: Совершенствование законодательства и обеспечение условий для соблюдения законов, Повышение качества, стабильности законодательства и правоприменения, Повышение качества законодательства, Улучшение правоприменения, Улучшение механизмов защиты прав и свобод человека, Обеспечение правосудия и независимости судебной системы).

Жобалық зерттеудің теориялық нәтижелері әлеуметтік-еңбек құқықтарын қорғаудың нысандары мен құралдары туралы білімді жинақтайды және толықтырады. Жоба нәтижелері әлеуметтік-еңбек бағытындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарының деңгейін, сондай-ақ Абай атындағы ҚазҰПУ мен зерттеу тобының ғалым-мүшелерінің бәсекеге қабілеттілігін арттырады; зерттеу нәтижелерін іс жүзінде қолдану ЕК, АПК және өзге де нормативтік құқықтық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы бірқатар ұсыныстар әзірлеуден, сондай-ақ ҚР Жоғарғы Сотының жеке адамның әлеуметтік-еңбек құқықтары саласындағы қалпына келтіру сот төрелігін сот практикасында іске асыру мәселелерін түсіндіру бойынша ұсыныстар дайындаудан тұрады. Жобаның нәтижелері Қазақстанның бағдарламалық құжаттарын: Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын, құқықтық саясат тұжырымдамасын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі Стратегиялық даму жоспарын тиімді іске асыру үшін қолданылады (4-Реформа сыбайлас жемқорлықсыз құқықтық мемлекет: басымдықтары: заңнаманы жетілдіру және заңдарды сақтау үшін жағдайларды қамтамасыз ету, заңнаманың және құқық қолданудың сапасын, тұрақтылығын арттыру, заңнаманың сапасын арттыру, құқық қолдануды жақсарту, адамның құқықтары мен бостандықтарын қорғау тетіктерін жақсарту, сот төрелігін және сот жүйесінің тәуелсіздігін қамтамасыз ету).

UDC indices
349.2; 349.3
International classifier codes
10.63.59; 10.67.01;
Key words in Russian
трудовое право; право социального обеспечения; социально-трудовые права личности; индивидуальный трудовой спор; пенсия и пособие;
Key words in Kazakh
еңбек құқығы; әлеуметтік қамсыздандыру құқығы; тұлғаның әлеуметтік және еңбек құқықтары; жеке еңбек дауы; зейнетақы және жәрдемақы;
Head of the organization Билялов Дархан Нурланович PhD / Assistant Professor
Head of work Бурибаев Ермек Абильтаевич Доктор юридических наук / Профессор