The object of research, development or design (in Russian) : сказки, басни, рассказы, публицистические статьи на казахском языке, рассказы 20-30-х годов, назидания Абая, современные устные речи, язык казахской диаспоры, проживающей в Турции, в Китае, язык кандасов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : қазақ тіліндегі ертегі, аңыз әңгімелер, алғашқы публицистикалық мақалалар, 20-30-жылдардағы алғашқы әңгімелер, Абайдың қарасөздері, қазіргі ауызша шаршысөз үлгілері, Түркия, Қытайда тұратын қазақ диаспорасының тілі, қандастар тілі

Aim of work (in Russian) : Модернизировать и выявить системы, нормы, структуры и стиля традиционного высказывания (сөзсаптам) казахского языка на основе сказок, легенд, самых первых публицистических статей, первых рассказов 20-30 годов, слов назидания Абая и примеров современной публичной речи; Составить сборника текстов необходимых современным сферам как образование, наука и СМИ;

Aim of work (in Kazakh) : Қазақ тілінің дәстүрлі сөз саптамының құрылымы, жүйесі, нормасы мен стилін ертегі, аңыз, алғашқы публицистикалық мақалалар, 20-30-жылдардағы алғашқы әңгімелер, Абайдың қарасөздері, қазіргі ауызша шаршысөз үлгілері негізінде айқындау, жаңғырту; бүгінгі білім, ғылым, БАҚ саласына қажетті үлгі мәтіндердің жинағын жасау, грамматикалық, логикалық, стильдік, этикалық нормаға сай мәтіндерге лингвостилистикалық талдау үлгісін ұсыну

Методы исследования (на русском) : Понятие «речи» будет определен в качестве терминологического значения, употребления, и стилистической категорией. С этой целью проводится комплексный разбор и исследования, в которых анализируются понятия такие как “простой язык”, “складный язык”, “стиль”, “межстилистический язык”, “риторика”, “проза”, “публичная речь”, “повествовательный стиль”. Будет проведен лингвистическо-стилистический анализ 15 лучших журналистских статей лидеров Алаша, особенно А. Бокейхана, А. Байтурсынова, М. Дулатова в газете «Казах», опубликованных в 1915-1918 гг., и к тому жебудут определены нормы, которые могут служить образцом для речи современного казахского языка. Также, прагматические особенности казахской речи будут выявлены. Изучение и анализ слов старшего поколения в единой казахской среде, где влияние другого языка на культуру традиционной речи не так велико, помогает достичь положительных результатов. Поэтому разговоры в Кызылординской, Аральской и Шалкарского района Актюбинской области, где русский язык не повлиялна речи казахов, были записаны на диктофон и была сделана стенограмма. Тексты в письменном виде будут анализированы. Кроме того, на диктофон будет записана обьективная, публичная речь казахской диаспоры в Алтайском крае Китая, которая еще не подверглась влиянию китайского или монгольского языков, и будет сделана стенограмма и анализ. Дополнительно, будут определены речевые нормы, которые могут быть примером.

Методы исследования (на казахском) : «Сөзсаптам» ұғымының терминдік мағынасы, қолданысы, стилистикалық категория екені анықталады. Ол үшін жатық тіл, төселген тіл, стиль, стиларалық тіл, шешендік сөз, көсемсөз, шаршысөз, әңгімелеу стилі деген ұғымдарды саралайтын кешенді талдау, зерттеу жүргізіледі. Алаш көсемсөзшілері, әсіресе 1915-1918 жылдары шығып тұрған «Қазақ» газетіндегі Ә.Бөкейхан, А.Байтұрсынұлы, М.Дулатовтардың үздік деген 15 публицистикалық мақалаларына лингвостилистикалық талдау жасалып, қазіргі қазақ тілінің сөзсаптамына үлгі бола алатын нормалар айқындалады. Дәстүрлі сөйлеу мәдениетіне өзге тілдің әсері аса үлкен бола қоймаған бірыңғай қазақи ортадағы ата буынның сөзін зерттеу және талдау жұмыстың оң нәтижелерге қол жеткізуіне көмектеседі. Сондықтан орыс тілінің әсеріне шалдықпаған Қызылорда облысы, Арал ауданы және Ақтөбе облысы Шалқар ауданы қазақтарының сөзі (речь) диктофонға жазылып алынып, стенограммасы жасалады. Жазба формаға түсірілген мәтіндер талданады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведен лингвостилистический анализ публицистических статей А. Букейхана, А. Байтурсынова, М. Дулатова, подготовлена статья «Akhmet Baitursynov's Theory of Speech Production» в зарубежном рецензируемом научном журнале Eurasian Journal of Applied Linguistics на базе СКОПУСА категории Q3, процентилем не менее 35, подготовлено 120 страниц рукописей. Проведен анализ рассказов Б. Майлина, М. Ауэзова, Г. Мусрепова, в апреле 2021 года Вестникам Карагандинского университета и Университета Евразии были представлены 2 статьи. Статьи были рецензированы. В научном сборнике «Ауызша және жазба коммуникациядағы дәстүр мен белсенді үдерістер» опубликованы статьи: «Бейімбет Майлин әңгімелеріндегі қазақ тілінің дәстүрлі сөзсаптамы», «Ғ.Мүсіреповтің әңгімелері: байласым мен тұтасым». Была опубликована статья» Kazakh oral language: past, present" с указанием норм казахского языка, которые могут служить примером для подражания. Слова стариков в возрасте от 70 до 90 лет были записаны на видео, аудиозаписи. Собрано 20-часовое традиционное словообразование объемом 1.5 терабайта. На основе этих материалов были подготовлены видеоролики для преподавателей, студентов и магистрантов. Аудиоматериалы преобразованы в тексты, сборник из 175 страниц подготовлен впервые в Казахстане.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ә. Бөкейхан, А. Байтұрсынұлы, М. Дулатовтың публицистикалық мақалаларына лингвостилистикалық талдау жасалды, Q3 санатындағы, процентилі 35-тен кем болмаған СКОПУС базасындағы шетелдік рецензияланатын Eurasian Journal of Applied Linguistics ғылыми журналына «Akhmet Baitursynov's Theory of Speech Production» атты мақала дайындалды, 120 бет қолжазба дайындалды. Б. Майлин, М. Әуезов, Ғ.Мүсіреповтердің әңгімелеріне талдау жасалып, Қарағанды университетінің және Евразия университетінің Хабаршыларына 2021 жылдың сәуір айында 2 мақала берілді. Мақалалар рецензияға берілді. «Ауызша және жазба коммуникациядағы дәстүр мен белсенді үдерістер» ғылыми жинағында «Бейімбет Майлин әңгімелеріндегі қазақ тілінің дәстүрлі сөзсаптамы», «Ғ.Мүсіреповтің әңгімелері: байласым мен тұтасым» атты мақалалар жарияланды. Қазақ тілінің сөзсаптамына үлгі бола алатын нормалары көрсетіліп, «Kazakh oral language: past, present» мақала жарияланды. Жасы 70-90 арасындағы қариялардың сөздері видео, аудиотаспаларға жазылды. Көлемі 1.5 терабайт болатын, 20 сағаттық дәстүрлі сөзсаптам материалдары жиналды. Осы материалдар негізінде оқытушыларға және студенттер мен магистранттарға арналған бейнероликтер дайындалды. Аудиоматериалдар мәтінге айналдырылып, 175 беттен тұратын мәтіндер жинағы Қазақстанда алғаш рет дайындалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жоқ

Level of implementation (in Russian) : нет

Level of implementation (in Kazakh) : жоқ

Efficiency (in Russian) : Алғаш рет Ә. Бөкейхан, А. Байтұрсынұлы, М. Дулатовтардың мақалаларының тіліне сөзсаптамдық талдау жасалды. Алғаш рет Б. Майлин, М. Әуезов, Ғ.Мүсіреповтердің әңгімелерінің тіліне сөзсаптамдық талдау жасалды.Ауыз әдебиетіндегі дәстүрлі қарасөз үлгілері – ертегі, миф, аңыз мәтіндеріндегі грамматикалық, стильдік нормалары алғаш рет талданды.Аудиоматериалдар мәтінге айналдырылып, 175 беттен тұратын мәтіндер жинағы Қазақстанда алғаш рет дайындалды.

Efficiency (in Kazakh) : Впервые проведен словесный анализ языка статей А. Букейхана, А. Байтурсынова, М. Дулатова. Впервые проведен словесный анализ языка рассказов Б. Майлина, М. Ауэзова, Г. Мусрепова. Впервые проанализированы традиционные образцы устной литературы – грамматические, стилевые нормы в текстах сказок, мифов, легенд.Аудиоматериалы преобразованы в тексты, сборник из 175 страниц подготовлен впервые в Казахстане.

Field of application (in Russian) : оқулықтар мен өзге ұлтты қазақ тіліне үйрететін құралдарға, КАЗТЕСТ тапсырмаларына қажетті деңгейлік үлгі мәтіндер жасау және оның талданым түрлері көрсетуде қолданылады

Field of application (in Kazakh) : используется для создания и анализа типовых текстов, необходимых для учебников и других национальных учебных пособий по казахскому языку, заданий КАЗТЕСТ