The object of research, development or design (in Russian) : Коксовая мелочь ТОО «Евромет» (Караганда); композитные материалы на основе функционализированных производных гуминовых кислот – продуктов переработки углеводородного сырья; образцы феррита меди, феррита серебра, Ni-Cu и Ni-Ag биметаллические частицы, их электрокаталитические свойства в электрогидрировании изомеров нитробензойной кислоты (НБК); алкалоид анабазин и его инкапсулированные супрамолекулярными натуральными олигосахаридами новые биоактивные производные.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Кокс ұсақ-түйегі "Евромет" ЖШС (Қарағанды); гумин қышқылдарының функционалданған туындыларының – көмірсутекті шикізатты қайта өңдеу өнімдерінің негізіндегі композитті материалдар; CuFe2O4, AgFeO2 үлгілері мен Ni-Cu және Ni-Ag биметаллдық бөлшектері, олардың нитробензой қышқылының (НБҚ) электргидрленуіндегі электркатализдік қасиеттері болып табылады; алкалоид анабазин, оның супрамолекулаларлы табиғи олигоқанттармен қапталған жаңа биобелсенді туындылары қарастырылған.

Aim of work (in Russian) : Получение активированных углей из коксовой мелочи на лабораторной установке, определение технологических параметров активации и физико-химических характеристик полученных углеродных сорбентов; разработка методов получения композитных материалов на основе аминосодержащих гуминовых кислот, исследование их состава и физико-химических свойств; создание Fe-Cu- и Fe-Ag-композитов на основе ферри-тов меди (II) и серебра (I), биметаллических Cu-Ni и Ag-Ni наночастиц и изучение их электрокаталитических свойств в электросинтезе аминобензой-ных кислот; синтез и исследование супрамолекулярных комплексов включения β- и 2-гидроксипропил-β-циклодекстринов с анабазином и его производными.

Aim of work (in Kazakh) : Зертханалық қондырғыда кокс ұнтағынан активтендірілген көмірді алу, активтендірудің технологиялық параметрлерін және алынған көміртегі сорбенттерінің физикалық-химиялық сипаттамаларын анықтау; құрамында амин бар гумин қышқылдары негізінде композиттік материалдарды алу әдістерін әзірлеу, олардың құрамы мен физика-химиялық қасиеттерін зерттеу; мыс (І) және күміс (І) ферриттерінің, биметаллдық Cu-Ni және Ag-Ni бөлшектерінің негізінде Fe-Cu- и Fe-Ag-композиттерін құру және аминобензой қышқылдарының электрсинтезінде олардың электркатализдік қасиеттерін зерттеу; алкалоид анабазиннің және оның туындыларының β- и 2-гидроксипропил-β-циклодекстриндермен супрамолекулярлық кешенді қосылыстарын алу және зерттеу.

Методы исследования (на русском) : ИҚ-Фурье, ЯМР 1Н- және 13С-спектроскопия, электронды сканерлеу микроскопы, дифференциалды термогравиметрия, дифференциалды сканерлеу калориметриясы.

Методы исследования (на казахском) : ИК-Фурье, ЯМР 1Н- и 13С-спектроскопия, электронно-сканирующая микроскопия, дифференциальная термогравиметрия, дифференциальная сканирующая калориметрия.

Obtained results and novelty (in Russian) : Изготовлена лабораторная установка активации угля и получены активированные угли из коксовой мелочи ТОО «Евромет», определены технологические параметры активации и физико-химические ха-рактеристики сорбентов «К12», «Рапид» и «Шубарколь комир», изучена их поглотительная способность. С использованием метода молекулярного импринтинга разработаны методы получения композитных материалов на основе аминосодержащих гуминовых кислот, с предварительно «настроенным» на сорбцию локальным расположением участков макромолекул и селективных для связывания целевого металла, исследованы их состав и физико-химические свойства. На основе ферритов меди (CuFe2O4) и серебра (AgFeO2), синтезированных методом соосаждения без и в присутствии полимерного стабилизатора с последующей термической обработкой и электрохимическим восстановлением, получены Fe-Cu- и Fe-Ag-композиты. Методом последовательного химического восстановления приготовлены биметаллические Cu-Ni и Ag-Ni частицы в различных формах, включая и «ядро в оболочке». Установлена их высокая активность в электрогидрировании п- и о-НБК и селективное образование соответствующих аминопроизводных бензойной кислоты. Синтезировано 8 новых клатратных комплексов анабазина. Их строение изучено физико-химическими методами.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Көмірді белсендірудің зертханалық қондырғысы жасалып, "Евромет" ЖШС кокс ұнтағынан белсендірілген көмір алынды, "К12", "Рапид" және "Шұбаркөл көмір" сорбенттерінің активтенуінің технологиялық параметрлері және физикалық-химиялық сипаттамалары анықталды, олардың сіңіру қабілеті зерттелді. Молекулярлық импринтинг әдісін қолдана отырып, құрамында амин бар гуминді қышқылдар негізінде, сорбцияға алдын ала «ыңғайластырылған» макромолекулалар бөлшегінің жергілікті орналасуымен және селективті мақсатты металды байланыстыруға арналған композиттік материалдарды алу әдістері әзірленді, олардың құрамы мен физикалық-химиялық қасиеттері зерттелді. Fe-Cu- және Fe-Ag-композиттері полимерлі тұрақтандырғыштың қатысында және қатысуысыз бірге тұндыру, соңынан оларды термиялық өңдеу және электрохимиялық тотықсыздандыру әдісімен синтезделген мыс және күміс ферриттерінің негізінде алынған. Бірізді химиялық тотықсыздандыру әдісімен биметаллды Cu-Ni және Ag-Ni бөлшектері, соның ішінде «қабаттағы ядро» кіретін әртүрлі формаларда даярланған. Олардың п- және о-НБҚ электргидрленуіндегі жоғары белсенділігі және бензой қышқылының сәйкес аминды туындыларының селективті түзілуі анықталған. Зерттеу нәтижелері бойынша анабазиннің 8 жаңа клатраттық кешені синтезделді. Анабазиннің алынған супрамолекулалық кешендерінің құрылымы әртүрлі физика-химиялық әдістермен зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : На стадии исследований.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеу жағдайында.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Углехимия, электрокатализ, органический синтез.

Field of application (in Kazakh) : Көмірхимиясы, электрокатализ, органикалық синтез.