The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования явились синтетические цеолиты на основе летучей золы угля с их модификацией (включая намагничивание и насыщение наночастицами)

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны көмірдің күліне негізделген синтетикалық цеолиттер болды, олардың модификациясы (соның ішінде магниттелуі және нанобөлшектермен қанығуы)

Aim of work (in Russian) : Разработка нового метода синтеза синтетических цеолитов с использованием термической обработки при различных температурах и времени синтеза

Aim of work (in Kazakh) : Синтетикалық цеолиттерді әртүрлі температурада және синтез уақытында термиялық өңдеу арқылы синтездеудің жаңа әдісін жасау

Методы исследования (на русском) : Методы исследования физико-химических свойств синтезированных нанокомпозитов (синтетических цеолитов) проводился с использованием методов сканирующей электронной микроскопии (SEM-EDS), а также рентгено-флюоресцентного анализа (XRF), анализа адсорбции азота при низких температурах (BET), рентгено-дифракционного анализа (XRD).

Методы исследования (на казахском) : Синтезделген нанокомпозиттердің (синтетикалық цеолиттердің) физика-химиялық қасиеттерін зерттеу әдістері сканерлеуші ​​электронды микроскопия (SEM-EDS), сонымен қатар рентгендік флуоресценциялық талдау (XRF), төмен температурадағы азот адсорбциясы (BET), рентген- сәулелік дифракциялық талдау (XRD).

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработан протокол синтеза синтетических цеолитов на основе летучей золы угля с их модификацией (включая намагничивание и насыщение наночастицами). По новому методу были синтезированы 6 образцов синтетических цеолитов и проведен их анализ. Была выполнена модификация цеолитов и получены цеолиты с нано-серебряными включениями. Были проведены модельные эксперименты по удалению ртути из растворов, изучена кинетика адсорбции ртути с различными рН растворами, проведено исследование и анализ зависимости поведения концентраций ртути от рН раствора. Подготовлен аналитический обзор по оценке текущей ситуации в мире и загрязнению летучей золой в Казахстане. По результатам проекта были опубликованы 2 работы и подготовлена подготовлена обзорная статья, которая находится на второй стадии рецензирования в междунароодном журнале Environmental Reviews (импакт фактор 5.212, квартиль 1, процентиль 89% по базе Scopus).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Көмір күлінің негізінде синтетикалық цеолиттерді олардың модификациясымен (магниттелуі және нанобөлшектермен қанықтыруын қоса) синтездеу хаттамасы әзірленді. Жаңа әдіспен синтетикалық цеолиттердің 6 үлгісі синтезделіп, талдау жүргізілді. Цеолиттердің модификациясы жүргізіліп, нанокүміс қосындылары бар цеолиттер алынды. Ерітінділерден сынапты алу үшін үлгілік тәжірибелер жүргізілді, сынаптың әртүрлі рН ерітінділерімен адсорбциялану кинетикасы зерттелді, сынап концентрацияларының әрекетінің ерітіндінің рН-ға тәуелділігі зерттелді және талданды. Әлемдегі ағымдағы жағдайды және Қазақстандағы күлмен ластануды бағалау үшін аналитикалық шолу дайындалды. Жобаның нәтижелері бойынша 2 жұмыс жарияланды және шолу мақаласы дайындалды, ол Environmental Reviews халықаралық журналында рецензияның екінші кезеңінде тұр (импакт-фактор 5.212, 1-квартиль, Scopus бойынша пайыздық 89%).

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Полученные результаты показывают 6–14-кратное увеличение площади поверхности, а большая часть общего объема пор отнесена к мезопорам. Все синтетические цеолиты, полученные из исходного образца, показали относительно высокую площадь поверхности и объем пор. Микрофотографии SEM показывают изменение морфологии материалов после модификации FeО. Результаты анализа поверхности методом EDS для магнитных образцов показали наличие ощутимого количества Fe в интервале 5-6 вес %. Полученные результаты показали, что модификация и Fe, и наночастицами серебра существенно улучшили сорбционную способность углей по отношению к ртути из раствора. Это произошло за счет импрегнации магнитных наночастиц методом соосождения и легирования наночастиц серебра, способными избирательно взаимодействовать с ртутью, с помошью методов ионообменной и восстановительной реакции. Результаты работы открывают перспективы создания новых сорбционных материалов на основе ЛЗУ для решения проблемы очистки воды от ртути.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Алынған нәтижелер бетінің ауданы 6-14 есе ұлғайғанын көрсетеді және жалпы кеуек көлемінің көп бөлігі мезокеуектерге жатады. Бастапқы үлгіден алынған барлық синтетикалық цеолиттер салыстырмалы түрде жоғары бетінің ауданы мен кеуек көлемін көрсетті. SEM фотомикрографтары FeO модификациясынан кейін материал морфологиясының өзгеруін көрсетеді. Магниттік үлгілер үшін EDS әдісімен беттік талдау нәтижелері 5-6 масса% диапазонында Fe-нің айтарлықтай мөлшерінің болуын көрсетті. Алынған нәтижелер Fe және күміс нанобөлшектерінің модификациясы ерітіндідегі сынапқа қатысты көмірлердің сорбциялық қабілетін айтарлықтай жақсартқанын көрсетті. Бұл ион алмасу және тотықсыздану реакциялары әдістерін қолдана отырып, сынаппен селективті әрекеттесуге қабілетті күміс нанобөлшектерін бірге тұндыру және қоспалау әдісімен магниттік нанобөлшектерді сіңдіру нәтижесінде болды. Жұмыстың нәтижелері суды сынаптан тазарту мәселесін шешу үшін LSD негізіндегі жаңа сорбциялық материалдарды жасау перспективаларын ашады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Химическая инженерия, экология, защита окружающей среды, очистка от ртути, удаление загрязняющих веществ из воды

Field of application (in Kazakh) : Химиялық инженерия, экология, қоршаған ортаны қорғау, сынапты жою, суды ластаушы заттардан тазарту