Inventory number IRN Number of state registration
0321РК00692 AP09259029-KC-21 0121РК00343
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 2
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 16867308.34 AP09259029
Name of work
Исторические личности Великой степи XVIII – 30-гг. XX вв. (на материалах Западного Казахстана)
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Избасарова Гульбану Болатовна
0
0
1
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
НАО "Актюбинский региональный университет имени К. Жубанова" Министерства образования и науки РК
Abbreviated name of the service recipient АРУ им. К.Жубанова
Abstract

Исторические личности

Тарихи тұлғалар

На основе различных источников изучить политику Российской империи и Советского государства в Западном Казахстане, определить роль личности в историческом процессе, в том числе включившуюся во власть в конце ХІХ в. казахской интеллигенции, деятелей движения «Алаш».

Түрлі тарихи деректер негізінде Ресей империясының және Кеңес үкіметінің Қазақстанның батыс аймағындағы саясатын, ондағы тұлға факторын, ХІХ ғ. соңғы кезеңіндегі жаңа билікке араласқан қазақ зиялыларының, «Алаш» қозғалысы қайраткерлерінің қызметін зерттеу.

Для достижения поставленных целей в проекте используется концепция мир системного анализа И.Валлерстайна. Два основополагающих принципа задают вектор исследования: принцип историзма и междисциплинарности. Также пременены контент-анализ, кейс-стади, интервьюирование; общенаучные подходы и методы анализа и синтеза, индукции и дедукции, метод критического анализа, сравнительно-правовой, институциональный методы. Используется биографический метод (individual case history), который анализирует и изучает результаты опросов, данные наблюдений, акты, официальные и семейно-исторические документы и пр. Данный метод поможет не только раскрыть судьбу отдельного человека, но и влияние социального контекста советской системы, сотрудников правоохранительных органов на его жизнь.

Алға қойылған мақсаттарға жету үшін жобада И.Валлерстайнның жүйелік талдау әлемінің тұжырымдамасы қолданылды. Зерттеудің векторын екі іргелі қағида анықтайды: тарихилық және пәнаралық принцип. Сонымен қатар контент-анализ, кейс-стади, сұхбаттасу қолданылады; жалпы ғылыми тәсілдер мен талдау және синтез әдістері, индукция және дедукция, сыни талдау әдісі, салыстырмалы құқықтық, институционалдық әдістер. Сауалнама нәтижелері, бақылау деректері, актілерді, ресми және отбасылық тарихи құжаттарды және т.б. талдайтын және зерттейтін өмірбаяндық әдіс (individual case history) қолданылды. Бұл әдіс жеке адамның тағдырын ғана емес, сонымен қатар кеңестік жүйенің әлеуметтік жағдайының, оның өміріне құқық қорғау органдарының қызметкерлерінің әсерін ашып көрсетеді.

Изучение писем, отложившихся в архивах различного вида источников касающихся деятельности исторических личностей, в частности, элиты кочевого общества создаст действенную систему верификации официальной истории, позволит дефальсифицировать политическую мифологию, созданную господствующей политической идеологией, поможет избавиться казахстанской науке от засилья в ней мифологии и поставить заслон для проникновения в нее новых мифов. Актуальность исследования определяется также возможностями и перспективами использования новых подходов в изучении российской имперской и советской политики в Казахстане. В результате исследований опубликованы 2 статьи в журналах, рекомендованных КОКСОН. Собраны материалы для рукописи книги-альбома «Исторические личности Великой степи XVIII –30-гг. XX вв. (на материалах Западного Казахстана)»

Тарихи тұлғалардың, атап айтқанда, көшпелі қоғамның элитасының қызметіне қатысты архивтерде сақталған дереккөздердің әралуан түрлерін, хаттарды зерттеу ресми тарихты тексерудің тиімді жүйесін құрып, үстем саяси идеология құрған саяси мифологияны жоюға қазақстандық ғылымды ондағы мифологияның үстемдігінен арылуға көмектеседі және оған жаңа мифтердің енуіне тосқауыл қояды. Зерттеудің өзектілігі сонымен қатар Қазақстандағы Ресей империялық және кеңестік саясатты зерттеуде жаңа тәсілдерді қолдану мүмкіндіктері мен перспективаларымен анықталады. Зерттеу нәтижесінде БҒСҚК ұсынылған журналдарда 2 мақала жарияланды. «XVIII ғ. – ХХ ғ. 30-жж. Ұлы даланың тарихи тұлғалары (Батыс Қазақстан материалдары негізінде)» кітап-альбомының қолжазбасына мағлұматтар жиналды.

нет

жоқ

невнедрено

енгізілген жоқ

В ходе реализации проекта исполнителями привлечен широкий круг выявленных в архивных и библиотечных фондах стран СНГ документы и материалы периодической печати, ранее не введенные в научный обиход. На основе почерпнутых из них сведений будут освещены многие проблемы, связанные с судьбой изучающих личностей. Таким образом, отечественная историческая наука пополнится не только научным трудом, освещающим неисследованные стороны биографической и интеллектуальной истории, но и обогатится большой коллекцией исторических документов, ранее неизвестных казахстанским историкам.

Жобаны жүзеге асыру барысында орындаушылар ТМД елдерінің архивтік және кітапханалық қорларынан анықталған, бұрын ғылыми айналымға енбеген деректер мен баспасөз материалдарының ауқымды бөлігін пайдаланды. Солардан алынған мәліметтер негізінде зерттеліп отырған тұлғалардың өмірімен байланысты көптеген мәселелер баяндалады. Сөйтіп, отандық тарих ғылымы биографиялық және зияткерлік тарихтың зерттелмеген тұстарын сипаттайтын ғылыми еңбекпен ғана толығып қоймайды, бұрын қазақстандық тарихшыларға белгісіз болған тарихи құжаттардың үлкен топтамасымен байытылады.

Научные результаты проекта, такие как восстановление имен исторических личностей, подготовка рукописи книги-альбома даст возможность популизировать биографическую историю, увеличить объекты историко-культурного наследия, что в свою очередь даст возможность и далее совершенствовать развитие туризма в регионе, культурный досуг населения, пополнить краеведческие музеи историческими данными биографического характера.

Тарихи тұлғалардың есімдерін жаңғырту, кітап-альбомның қолжазбасын дайындау секілді бағдарламаның ғылыми нәтижелері биографиялық тарихты кеңінен таралуына мүмкіндік береді, ал бұл өз кезегінде аумақта туризмнің дамуын жетілдіруге, тұрғындардың мәдени демалысын ұйымдастыруға, өлкетану музейлерін биографиялық сипаттағы мәліметпен толықтыруға мүмкіндік береді.

UDC indices
94(470)+950(=574) 6199
International classifier codes
03.20.00;
Key words in Russian
элита; Российская империя; Советское государство; султаны; батыры; бии; Алаш; архивы;
Key words in Kazakh
элита; Ресей империясы; Кеңес мемлекеті; сұлтандар; батырлар; билер; Алаш; архивтер;
Head of the organization Карабасова Лаура Чапаевна PhD /
Head of work Избасарова Гульбану Болатовна доктор исторических наук / профессор