The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являлись сточные воды со станции очистки сточных вод "Астана Су Арнасы" и образцы поверхностных вод из различных источников г. Нур-Султан и его окрестностей.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны «Астана су арнасы» ағынды суларын тазарту қондырғысының сарқынды сулары және Нұр-Сұлтан қаласы мен оның төңірегіндегі әртүрлі көздерден алынған жер үсті суларының үлгілері болды.

Aim of work (in Russian) : Целью является получение данных о содержании и концентрациях ЛВ в поверхностных и сточных водах г. Нур-Султан и его окрестностях.

Aim of work (in Kazakh) : Мақсат – Нұр-Сұлтан қаласы мен оның маңындағы жер үсті және сарқынды сулардағы дәрілік заттардың мөлшері мен концентрациясы туралы мәліметтер алу.

Методы исследования (на русском) : Экспериментальное исследование включало отбор проб воды и их анализ аналитическими методами спектрометрии, ВСЖХ для определения ЛВ. Для анализа образцов применяли методы спектрометрической ион-хроматографии (IC) и и высокоэфективной жидкостной хроматографии (HPLC - ВЭЖХ). Перед анализом на определение концентраций общего органического углерода (TОC), общего неорганического углерода (TIC) образцы фильтровали с использованием шприцевых фильтров Chromofil Xtra RC-20/25 (0,45 мкм) и разбавляли сверхчистой водой (UPW), Millipore Milli-Q Ultrapure Water Purification System (Германия). Определение TC, TIC проводили на анализаторе Multi N / C 3100, Analytik Jena AG (Германия). Лекарственные вещества или их производные определяли методом HPLC (ВЭЖХ) Agilent 1290 Infinity (США). Анионы и катионы определяли методом спектральной ион-хроматографии (IC) с использованием Dionex ICS 6000/ Aquion+Pneumatic Controller (США). pH измеряли с помощью pH –метра марки WTW inoLab 9310 IDS, (Германия).

Методы исследования (на казахском) : Эксперименттік зерттеуге су үлгілерін таңдау және оларды спектрометрияның аналитикалық әдістерімен талдау, препаратты анықтау үшін HPLC. Үлгілерді талдау үшін спектрометриялық иондық хроматография (IC) және жоғары өнімді сұйықтық хроматографиясы (HPLC) әдістері қолданылды. Үлгілер Chromofil Xtra RC-20/25 (0,45 мкм) шприц сүзгілері арқылы сүзілді және TOC, TIC. Суды тазарту жүйесі (Германия) үшін талдау алдында аса таза сумен (UPW), Millipore Milli-Q Ultrapure сұйылтылды. TC, TIC анықтау Analytik Jena AG (Германия) Multi N/C 3100 анализаторында жүргізілді. Дәрілік заттар немесе олардың туындылары HPLC (HPLC) Agilent 1290 Infinity (АҚШ) арқылы анықталды. Аниондар мен катиондар Dionex ICS 6000 / Aquion + Pneumatic Controller (АҚШ) көмегімен спектрлік иондық хроматография (IC) арқылы анықталды. рН WTW inoLab 9310 IDS рН өлшегіш (Германия) арқылы өлшенді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Было отобрано более 40 образцов сточных вод, а также из поверхностных источников г. Нур-Султан и его окрестностей. При анализе образцов был проведен анализ на рН, анионы мг/л, катионы мг/л, растворенный кислород, мг/л, взвешенные вещества, мг/л. Предварительные результаты, полученные с использованием анализатора общего органического углерода и азота (TC-TN analyzer), ион-хроматографии (IC-chromatography) показали различия в концентрациях взвешенных веществ. Содержание нитратов, азота аммонийного, общего углерода в образцах также различалось. Кроме этого, наблюдалось различие в содержании взвешенных веществ и химическом потреблении кислорода (ХПК). Концентрации всех изученных параметров зависели от качества воды (сточные или поверхностные), вида резервуара (река, озеро), наличия течения (проточная-стоячая). Однако, значения рН находились в пределах 7,1-7,8. Содержание кислорода (О2) варьировало от 0,6 мг/л в сточной воде до 9,5 мг/л в образцах воды из о.Боровое и водохранилище Вячеславовское. Анализ образцов методом ВЭЖХ показал наличие в образцах сточных вод со станции очистки сточных вод г. Нур-Султан присутствие определенных лекарственных веществ. Впервые были выявлены производные таких лекарственных веществ как производные сульфаметоксазола, метронидазола и карбамазепина.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Нұр-Сұлтан қаласы мен оның маңайындағы жер үсті көздерінен, сондай-ақ сарқынды сулардың 40-тан астам сынамасы алынды. Үлгілерді талдау кезінде рН, аниондар мг/л, катиондар мг/л, еріген оттегі, мг/л, қалқымалы заттар, мг/л үшін талдау жүргізілді. TC-TN анализаторын және IC-хроматографияны қолдану арқылы алынған алдын ала нәтижелер тоқтатылған қатты заттардың концентрацияларында айырмашылықтарды көрсетті. Үлгілердегі нитраттардың, аммоний азотының және жалпы көміртегінің мөлшері де әртүрлі болды. Сонымен қатар, тоқтатылған қатты заттардың құрамында және химиялық оттегі сұранысында (COD) айырмашылық болды. Барлық зерттелетін параметрлердің концентрациясы судың сапасына (ағынды немесе жер үсті), су қоймасының түріне (өзен, көл) және ағынның болуына (ағынды) байланысты болды. Алайда рН мәндері 7,1-7,8 аралығында болды. Оттегінің мөлшері (O2) ағынды суда 0,6 мг/л-ден Бурабай аралы мен Вячеславовское су қоймасынан алынған су үлгілерінде 9,5 мг/л дейін өзгерді. Сынамаларды HPLC әдісімен талдау Нұр-Сұлтан қаласындағы ағынды суларды тазарту қондырғысынан алынған ағынды су сынамаларында белгілі бір дәрілік заттардың бар екенін көрсетті. Алғаш рет сульфаметоксазол, метронидазол және карбамазепин туындылары сияқты дәрілік заттардың туындылары анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : При реализации проекта будут получены данные о составе сточных и поверхностных вод г.Нур-Султан и его окрестностей, а также о содержании лекарственных веществ в природных и сточных водах. Анализ образцов методом ВЭЖХ показал наличие в образцах сточных вод со станции очистки сточных вод г. Нур-Султан определенных лекарственных препаратов. Впервые были выявлены производные таких лекарственных веществ как производные сульфаметоксазола, метронидазола и карбамазепина.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобаны жүзеге асыру барысында Нұр-Сұлтан қаласы мен оның маңындағы ағынды және жер үсті суларының құрамы, сондай-ақ табиғи және сарқынды сулардағы дәрілік заттардың мөлшері туралы мәліметтер алынады. Сынамаларды HPLC әдісімен талдау Нұр-Сұлтан ағынды суларын тазарту қондырғысынан алынған сынамаларда белгілі бір препараттардың бар екенін көрсетті. Алғаш рет сульфаметоксазол, метронидазол және карбамазепин туындылары сияқты дәрілік заттардың туындылары анықталды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : экологический монитьторинг, мониторинг лекарственных веществ, очистка сточных вод, технологии очистки воды

Field of application (in Kazakh) : қоршаған орта мониторингі, дәрілік мониторинг, ағынды суларды тазарту, суды тазарту технологиялары