The object of research, development or design (in Russian) : Ботайская культура, поселение Ботай, поселение Красный Яр

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ботай мәдениеті, Ботай қонысы, Красный Яр қонысы

Aim of work (in Russian) : Целью представленной программы является получение результатов комплексного научно-экспериментального исследования на поселениях Ботай и Красный Яр для моделирования ботайского общества IV-III тыс. до н.э. во всех жизненных процессах, а также разработать методолого-методические принципы для создателей экспозиционных залов и других объектов музея-заповедника Ботай.

Aim of work (in Kazakh) : Ұсынылған бағдарламаның мақсаты б.з.д. IV-III ботай қоғамындағы барлық өмірлік процестерді модельдеу үшін Ботай қонысында кешенді ғылыми-эксперименттік зерттеудің нәтижелерін алу, сондай-ақ, Ботай музей-қорығының экспозициялық залдары мен басқа да нысандарын жасаушыларға әдістемелік-методологиялық принциптерді әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Использованы общеисторические цивилизационные методологии на основе объективности, критики источников, конкретности и исторической закономерности. В ходе обработки и анализа фактического материала по археологии Казахстана применены как естественнонаучные методы, так и методы сравнительной типологии, классификации и систематизации.

Методы исследования (на казахском) : Объективтілік, дереккөздерді сынау, нақтылық және тарихи заңдылық негізінде жалпы тарихи өркениеттік әдіснамалар пайдаланылған. Қазақстан археологиясы бойынша нақты материалды өңдеу және талдау барысында жаратылыстану-ғылыми әдістер де, салыстырмалы типология, жіктеу және жүйелеу әдістері де қолданылған.

Obtained results and novelty (in Russian) : Собрана и проанализирована научная литература по энеолиту Урало- Иртышского междуречья и сопредельных регионов Великой евразийской степи; Смоделирован и оформлен внешний и внутренний вид интерьера экспериментального ботайского жилища; На восточной окраине поселения Ботай исследован раскоп общей площадью 148 кв.м; Обнаружено 428 археологических артефактов; На территории южной части поселения Красный Яр исследовалось межжилищное и жилищное пространство общей площадью 148 кв.м. Было обнаружено 284 археологических артефакта; Проведена археологическая разведка по территории Костанайской области с целью поиска новых памятников Ботайской культуры. Исследованы Амангельдинский, Аркалыкский, Аулиекольский, Жангельдинский районы Костанайской области. Исследованы русла рек Торгай, Кара-Торгай, Алимбай, Жыланшык, озера Аулиекольского района. Были методично разведаны места, где селились древние жители энеолитического времени. В рамках научной программы был заключен договор с Институтом Археологии имени А.Х. Халикова Республики Татарстан для изучения архитектурной традиции строительства жилищ «Дарбази» на евразийском пространстве. В течение срока реализации программы в 2021 году велась работа по подготовке рукописи монографии «Образ жизни ботайского человека»; Написаны и опубликованы 7 научных статей в отечественных и зарубежных изданьях.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Орал-Ертіс өзнеаралығының энеолиті және Ұлы еуразиялық даланың іргелес өңірлері бойынша ғылыми әдебиет жиналып, талдау жасалды; Эксперименттік ботай тұрғын үйінің сыртқы және ішкі көрінісінің үлгісі жасалып, кейін безендірілді; Ботай қонысының шығыс шеткі аймағында қазынды жасалып, ;fkgs felfys 148 i/v fiskls;428 археологиялық артефакт анықталды; Красный Яр қонысының оңтүстік бөлігі аумағында жалпы ауданы 148 ш.м зерттелді; 284 археологиялық артефакт табылды; Қостанай облысының аумағы бойынша Орал өзенінен Ертіс өзеніне дейінгі үлкен аумақты біріктіретін Ботай мәдениетінің жаңа ескерткіштерін іздеу мақсатында археологиялық барлау жүргізілді; Қостанай облысының Амангелді, Арқалық, Әулиекөл, Жангелді аудандары зерттелді; Торғай, Қара- Торғай, Әлімбай, Жыланшық өзендерінің, Әулиекөл ауданы көлінің сағалары зерттелді. Энеолиттік уақыттағы ежелгі тұрғындар мекендеген жерлерге жүйелі түрде барлау жасалды. Ғылыми бағдарлама аясында еуразиялық кеңістікте «Дарбази» тұрғын үйлерін салудың сәулет дәстүрін зерделеу үшін Татарстан Республикасының Ә.Х.Халиков атындағы Археология институтымен шарт жасалды. Бағдарламаны іске асыру мерзімі ішінде 2021 жылы «Ботай адамының өмір салты» монографиясының қолжазбасын дайындау бойынша жұмыс жүргізілді; Отандық және шетелдік баспаларда 7 ғылыми мақала жазылып, жарияланды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : научные публикации, внутренний и внешний интерьер реконструированного ботайского жилища, модель ботайского социума

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : ғылыми жарияланымдар, қайта жаңғыртылған Ботай тұрғын үйінің ішкі және сыртқы интерьері, Ботай әлеуметінің үлгісі

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Научные результаты исследования и материалы будут использованы для создания методологической и методической базы по формированию музейно-экспозиционной системы новых типов музеев-заповедников. Также материалы будут использованы для разработок образовательных программ в общеобразовательных и специальных учебных заведениях, для популяризации и пропаганды национального достояния и культурного наследия в музеях страны, что в свою очередь будет иметь большой социальный эффект, связанный с популяризацией богатого культурного наследия которое позволяет сформировать у народа Казахстана гражданское самосознание и патриотизм. Непосредственным целевым потребителем полученных результатов программы является научная общественность, опосредованным потребителем выступает образовательная сфера. Распространение результатов работ среди потенциальных пользователей, сообщества ученых и широкой общественности возможно посредством средств массовой информации, включая всемирную сеть, а также традиционными способами, посредством издания статьей и монографий.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеудің ғылыми нәтижелері мен материалдары музей-қорықтардың жаңа үлгілерінің музей-экспозициялық жүйесін қалыптастыру жөніндегі әдіснамалық және әдістемелік базаны құру үшін пайдаланылатын болады. Сондай-ақ, материалдар жалпы білім беретін және арнайы оқу орындарында білім беру бағдарламаларын әзірлеу үшін, ұлттың игілігі мен мәдени мұраны ел музейлерінде танымал ету және насихаттау үшін пайдаланылатын болады, бұл өз кезегінде Қазақстан халқының азаматтық сана-сезімі мен патриотизмін қалыптастыруға мүмкіндік беретін бай мәдени мұраны танымал етумен байланысты үлкен әлеуметтік әсерге ие болады.Бағдарлама барысында алынған нәтижелердің тікелей мақсатты тұтынушысы - ғылыми қоғам, ал қосымша тұтынушы-білім беру саласы болып табылмақ. Тұтынушылар арасында жұмыстың нәтижелерін тарату бойынша ғалымдардың қауымдастығы және қалың жұртшылыққа бұқаралық ақпарат құралдары арқылы, соның ішінде әлемдік желіні дәстүрлі түрде пайдаланып, яғни мақалалар мен монографияларды ұтымды таратуға қол жеткізуге болады.