The object of research, development or design (in Russian) : новые выделенные и коллекционные штаммы цианобактерий

The object of research, development or design (in Kazakh) : цианобактериялардың жаңадан бөлінген және коллекциялық штаммдары

Aim of work (in Russian) : Выделение чистых культур цианобаткерий, изучение их культурально-морфологических, физиологических свойств и селекция выделенных и коллекционных культур цианобактерий по способности к выделению водорода

Aim of work (in Kazakh) : Цианобактериялардың таза дақылдарын бөліп алу, олардың культуралық-морфологиялық, физиологиялық қасиеттерін зерттеу және сутегі бөлу қабілеті бойынша цианобактериялардың бөлінген және коллекциялық дақылдарын іріктеу

Методы исследования (на русском) : микробиологические, ботанические, биотехнологические и биохимические

Методы исследования (на казахском) : микробиологиялық, биотехнологиялық және биохимиялық

Obtained results and novelty (in Russian) : Выявлено наличие 15 видов и разновидностей цианобактерий, в горячих источниках Уйгурского района, 31 в озере Кызылкол и рек Арыс и Ок, 19 в рисовых полях Алматинской и Кызылординских областей. Выделены 8 аксеничных культур цианобактерий из 17 изолятов накопительных культур, и по культурально-морфологическим и физиологическим признакам определены как Nostoc N-1, Oscillatoria O-2, Synechococcus S-1, Phormidium P-1, Nostoc N-2, Anabaena A-1, Oscillatoria O-1 и Anabaena A-2. Показано высокая активность фермента нитрогеназы у Anabaena A-2, по сравнению с культурами Anabaena A-1, Oscillatoria О-1, Synechococus S-1 и Phormidium P-1. Установлено, что Synechococcus S-1 является наиболее активным продуцентом водорода на свету , по сравнению с културами Anabaena A-2, Anabaena A-1, Oscillatoria О-1 и Phormidium P-1, выход водорода которой составила 2,35 мкмоль H2/мг хл а/ч. Выявлено высокая способность выделения водорода у культуры Anabaena A-2 в темноте, которая составила 8,67 мкмоль H2/мг хл/ч, что в свою очередь является самым высоким показателем по сравнению с другими культурами цианобактерий. В результате скрининга отобраны для дальнейших исследований 5 выделенных аксенических культур цианобактерий Anabaena A-2, Anabaena A-1, Oscillatoria S-1, Synechococus S-1, Phormidium P-1 и 1 коллекционный штамм Desertifilum sp. IPPAS B-1220, которые показали наиболее высокие результаты по продуктивности их биомассы и способности к выделению водорода.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ұйғыр ауданының ыстық бұлақтарында цианобактериялардың 15 түрі, Қызылкөл көлінде және Арыс және Ок өзендерінде 31, Алматы және Қызылорда облыстарының күріш алқаптарында 19 түрі анықталды. Жинақталған дақылдардың 17 изолятынан цианобактериялардың 8 аксеникалық дақылдары бөлініп, дақылдық-морфологиялық және физиологиялық белгілері бойынша Nostoc N-1, Oscillatoria O-2, Synechococcus S-1, Phormidium P-1, Nostoc N-2, Anabaena A-1, Oscillatoria O-1 және Anabaena A-2 ретінде анықталды. Anabaena A-1, Oscillatoria О-1, Synechococus S-1 и Phormidium P-1 дақылдарында Anabaena А-2 салыстырғанда нитрогеназа ферментінің жоғары белсенділігі байқалды. Synechococcus S-1 жарықтағы ең белсенді сутегі өндірушісі екендігі анықталды, ол 2,35 мкмоль H2/мг хл а/сағ, бұл қараңғыдағы Anabaena А-2 нәтижесінен 3 есе төмен. Скрининг кезінде таңдалған Anabaena А-2 цианобактерия культурасының өнімділігі қараңғыда 8,67 мкмоль H2/мг хл/сағ тең екендігі анықталды, бұл жарық жағдайында осы дақылдың сутегі бөлу қабілетіне қарағанда 17,2 есе жоғары екендігі көрсетілген. Скрининг нәтижесінде биомасса өнімділігі мен сутегі шығару қабілеті бойынша ең жоғары нәтижелер көрсеткен цианобактериялардың 5 бөлінген аксеникалық дақылдары Anabaena А-2, Anabaena A-1, Oscillatoria S-1, Synechococus S-1, Phormidium P-1 және 1 коллекциялық штамм Desertifilum sp. IPPAS B-1220 одан әрі зерттеу үшін таңдалынып алынды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Новые выделенные и отобранные нами культуры цианобактерий: Anabaena А-2, Anabaena A-1, Oscillatoria S-1, Synechococus S-1, Phormidium P-1 пополнят коллекцию фототрофных микроорганизмов КазНУ имени аль-Фараби и могут быть в дальнейшем использованы в биотехнологии для получения биотоплива.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жаңадан бөлініп алынған және таңдалған микробалдыр дақылдары: Anabaena А-2, Anabaena A-1, Oscillatoria S-1, Synechococus S-1, Phormidium P-1 әл-Фараби атындағы ҚазҰУ фототрофты микроорганизмдер коллекциясын толықтырады және одан әрі биожанар май алу үшін биотехнологияда пайдаланылады

Level of implementation (in Russian) : Количество опубликованных трудов - 5, в том числе статьи в журналах, рекомендованных КОКСОН МОН РК – 2, тезисы в трудах международных конференций – 3.

Level of implementation (in Kazakh) : Жарияланған еңбектер саны – 5, ҚР БҒМ БҒСБК рейтингті журналында мақалалар – 2, ғылыми халықаралық конференциялардағы тезистер – 3.

Efficiency (in Russian) : По результатам исследований готовятся монография и учебное пособие, которые будут применятся в учебном процессе 1 курса PhD докторантуры по специальности «6D070100-Биотехнология» и по курсу «Биоэнергетика фототрофных микроорганизмов» у бакалавров.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері бойынша монография және оқу құралы шығарылымға дайындалуда және өз кезегінде "6D070100-Биотехнология" мамандығы бойынша 1 курс Phd докторантура бағдарламасында "Фототофты микроорганизмдердің биоэнергетикасы" курсы бойынша бакалавр бағдарламасында оқу процесінде қолданылатын болады.

Field of application (in Russian) : 1.Биотехнология 2. Биоэнергетика 3. Природопользование и охрана окружающей среды

Field of application (in Kazakh) : 1. Биотехнология 2. Биоэнергетика 3. Табиғатты пайдалану және қоршаған ортаны қорғау