The object of research, development or design (in Russian) : Изгарь, получаемая при оцинковании изделий.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Бұйымдарды мырыштау кезінде алынатын күйінділер

Aim of work (in Russian) : Выбор и научное обоснование извлечения металлического цинка и получения минеральных добавок в виде порошка чистого оксида цинка из отходов процесса горячего цинкования на основе построения общей концепции комбинированной комплексной безотходной технологии

Aim of work (in Kazakh) : Біріктірілген кешенді қалдықсыз технологияның жалпы тұжырымдамасын құру негізінде ыстықтай мырыштау процесінің қалдықтарынан таза мырыш тотығы ұнтағы түрінде минералды қоспаларды алу және металдық мырыш алуды таңдау және ғылыми негіздеу

Методы исследования (на русском) : Количественный многоэлементный и фазовый анализ, термодинамический анализ

Методы исследования (на казахском) : Сандық көп элементті және фазалық талдау, термодинамикалық талдау

Obtained results and novelty (in Russian) : Изучены физико-химические характеристики изгари и фазовый состав. Наличие Si, Cu, As, Sb, Pb, Fe в изгари ведет к образованию сложных по составу устойчивых фаз. Выбран высокоэффективный способ плавки металлической части изгари совместно с хлоридом аммония, обеспечивающий получение чистого металлического цинка за счет глубокой возгонки металлов-примесей в виде их хлоридов. Приведены результаты термодинамических расчетов свободной энергии Гиббса и констант скорости реакций хлорирования металлического цинка и металлов-примесей с хлоридами кальция и аммония в температурном интервале 973…1373 К. Впервые разработана общая концептуальная схема переработки изгари с получением металлического цинка высокого качества и чистого порошка оксида цинка.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Күйіндінің физика-химиялық сипаттамалары және фазалық құрамы зерттелді. Күйіндіде Si, Cu, As, Sb, Pb, Fe болуы күрделі, тұрақты фазалардың пайда болуына әкеледі. Күйіндінің металдық бөлігін аммоний хлоридімен бірге балқытудың жоғары тиімді әдісі таңдалды, бұл қоспа металдарды олардың хлоридтері түрінде терең ұшыру арқылы таза мырыш алуды қамтамасыз етеді. 973...1373 К температуралар аймағында металдық мырышты және қоспа металдарды кальций мен аммоний хлоридтерімен хлорлау реакцияларының жылдамдық константалары және еркін Гиббс энергиясы термодинамикалық есептеулерінің нәтижелері келтірілген. Алғаш рет жоғары сапалы мырыш металын және таза мырыш тотығы ұнтағын алу үшін күйіндіні өңдеудің жалпы тұжырымдамалық сұлбасы жасақталды

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработаны установки для проведения опытов по переработке металлической (плавка) и оксидной фракции (обжиг) изгари. Установлены оптимальные технологические показатели процессов плавки и обжига: для плавки –Т=450 ºС, τ=60 мин, расход NH4Cl=0,5 - 2 % от веса исходной навески; для обжига – Т=1000 °С, τ=60 мин, расход CaCl2 – 1,2-1,7 % от стехиометрически необходимого его количества для хлорирования свинца, расход NH4Cl – 1 % от веса исходной оксидной фракции цинка. После обжига окисленной фракции получен товарный продукт в виде чистого оксида цинка следующего состава, % масс: 70-73 Zn; 0,02-0,05 Pb; 0,5-1,2 Fe; 0,04-0,08 Cu; 0,001-0,002 Cd; 0,005-0,007 As; 0,005-0,006 Sb; 0,007-0,01 Sn. Полученный продукт пригоден для использования в качестве минеральной добавки в корм для домашних животных и птиц. Технология переработки изгари экологически чистый процесс, легко интегрируется в действующие технологические схемы оцинкования изделий и материалов. Ожидаемый экономический эффект от внедрения технологии следует ожидать от получения дополнительного количества товарных продуктов – чистого металлического цинка и чистого порошка оксида цинка.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Металды (балқыту) және тотықты (күйдіру) фракцияларды өңдеу бойынша тәжірибелер жүргізуге арналған қондырғылар жасақталды. Балқыту және күйдіру процестерінің оңтайлы технологиялық көрсеткіштері орнатылды: балқыту үшін – Т=450 ºС, τ=60 мин, шығыны NH4Cl=бастапқы материал салмағының 0,5 - 2%; күйдіру үшін – Т=1000 °С, τ=60 мин, қорғасынды хлорлау үшін оның стехиометриялық қажетті мөлшерінен CaCl2 шығыны – 1,2-1,7%, NH4Cl шығыны – мырыштың бастапқы тотықты фракциясының салмағынан 1%. Тотықты фракцияны күйдіргеннен кейін келесі құрамды таза мырыш тотығы түріндегі тауарлы өнім алынды, % массасы: 70-73 Zn; 0,02-0,05 Pb; 0,5-1,2 Fe; 0,04-0,08 Cu; 0,001-0,002 Cd; 0,005-0,007 As; 0,005-0,006 Sb; 0,007-0,01 Sn. Алынған өнім үй жануарлары мен құстарға арналған жемге минералдық қоспа ретінде қолдануға жарамды. Күйіндіні қайта өңдеу технологиясы экологиялық таза процесс, бұйымдар мен материалдарды мырыштаудың қолданыстағы технологиялық схемаларына оңай біріктіріледі. Технологияны енгізуден күтілетін экономикалық тиімділігі қосымша тауарлы өнімдер мөлшерін – таза мырыш металын және таза мырыш тотығы ұнтағын алудан күтілуі керек.

Level of implementation (in Russian) : Результаты будут использованы при разработке общей концепции высокоэффективной безотходной технологии для утилизации изгари с получением товарных продуктов.

Level of implementation (in Kazakh) : Күйіндіні кәдеге асыру арқылы тауарлық өнімдерді алу нәтижелері жоғары тиімді қалдықсыз технологияның жалпы тұжырымдамасын жасау кезінде қолданылады.

Efficiency (in Russian) : В вовлечении на переработку изгари и освобождении территорий; в комплексном извлечении металлического цинка и оксида цинка.

Efficiency (in Kazakh) : Күйіндіні өңдеуге алу және аумақтарды босату; металдық мырыш және мырыш тотығын кешенді бөліп алу.

Field of application (in Russian) : Накопленные отходы изгари

Field of application (in Kazakh) : Жинақталған күйінді қалдықтары