The object of research, development or design (in Russian) : Математические модели энергетической системы Казахстана и методы их интеграции.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақстанның энергетикалық жүйесінің математикалық модельдері және оларды интеграциялау әдістері.

Aim of work (in Russian) : Разработка интегрированного гибридного инструмента моделирования энергетической системы, включающего модель долгосрочного планирования энергетической системы и операционную модель электроэнергетической системы; изучение вопросов интеграции возобновляемых источников энергии и обеспечения надежности системы.

Aim of work (in Kazakh) : Энергетикалық жүйенің ұзақ мерзімді жоспарлау моделін және энергетикалық жүйенің операциялық моделін қамтитын интеграцияланған гибридті энергетикалық жүйені модельдеу құралын әзірлеу; жаңартылмалы энергия көздерін интеграциялау және жүйенің сенімділігін қамтамасыз ету мәселелерін зерделеу.

Методы исследования (на русском) : Поиск оптимальных режимов работы системы, технико-экономическое моделирование, использование смешанно-целочисленного линейного программирования, метод оптимальных перетоков энергии. Обработка больших данных в среде языка программирования Python, визуализация на карте. Децентрализованная (рыночная) система многоагентной умной сети с диспетчеризацией повышенной доли ВИЭ.

Методы исследования (на казахском) : Жүйенің оңтайлы жұмыс режимдерін іздеу, техникалық-экономикалық модельдеу, аралас бүтін сызықтық бағдарламалауды қолдану, энергияның оңтайлы ағындары әдісі. Python бағдарламалау тілінде үлкен деректерді өңдеу, картадағы визуализация. Көп агентті смарт желінің орталықтандырылмаған (нарықтық) жүйесі арқылы жаңартылмалы энергия көздерінің ұлкен үлесін диспетчерлеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработана математическая модель операционной электроэнергетической системы Казахстана в программе PyPSA (Python) и ELMOD (GAMS). Сделан запрос и получены данные от АО КЕГОК за 2018-2020 годы в часовом разрешении. Проанализированы, очищены, систематизированы данные по производству и потреблению топливно-энергетических ресурсов по всем отраслям экономики для модели TIMES. Проведен сбор и анализ данных на уровне каждой установки: установленная мощность, скорость запуска агрегата, определено минимальное время запуска и отключения, обновлены эконмические показатели энергосистемы и их эффективность. Протестирована операционная электроэнергетическая модель: смоделирована децентрализованная (рыночная) система многоагентной умной сети; рассмотрена модель контроля мощности ветрогенератора на основе сервомеханизма; оценена надежность сети и предложены меры по снижению рисков для энергосистемы Казахстана из-за высокой доли ВИЭ.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : PyPSA (Python) және ELMOD (GAMS) бағдарламаларында Қазақстанның электр энергетикалық жүйесінің операциялық математикалық моделі әзірленді. «KEGOС» АҚ-нан 2018-2020 жылдарға деректер сұранысы жасалып, сағаттық дәлдікте деректер алынды. TIMES моделі үшін экономиканың барлық секторлары үшін отын-энергетикалық ресурстарды өндіру және тұтыну туралы мәліметтер талданды, өңделді, жүйеленді. Әрбір қондырғы деңгейінде деректерді жинау және талдау жүргізілді: орнатылған қуат, қондырғының іске қосылу жылдамдығы, ең аз іске қосу және өшіру уақыттары анықталды, энергетикалық жүйенің экономикалық көрсеткіштері және олардың тиімділігі жаңартылды. Электр энергиясының операциялық моделі сыналды: көп агентті смарт желінің орталықтандырылмаған (нарықтық) жүйесі модельденді; сервомеханизм негізінде жел генераторының қуатын басқару моделі қарастырылды; желінің сенімділігі бағаланып, жаңартылатын энергия көздерінің жоғары үлесіне байланысты Қазақстанның энергетикалық жүйесі үшін тәуекелдерді төмендету шаралары ұсынылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : смоделирована децентрализованная (рыночная) система многоагентной умной сети; рассмотрена модель контроля мощности ветрогенератора на основе сервомеханизма; оценена надежность сети и предложены меры по снижению рисков для энергосистемы Казахстана из-за высокой доли ВИЭ. Опубликованы пять статей.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : көп агентті смарт желінің орталықтандырылмаған (нарықтық) жүйесі модельденді; сервомеханизм негізінде жел генераторының қуатын басқару моделі қарастырылды; желінің сенімділігі бағаланып, жаңартылатын энергия көздерінің жоғары үлесіне байланысты Қазақстанның энергетикалық жүйесі үшін тәуекелдерді төмендету шаралары ұсынылды. Бес мақала жарияланды.

Level of implementation (in Russian) : Теоретическая

Level of implementation (in Kazakh) : Теориялық

Efficiency (in Russian) : Высокая

Efficiency (in Kazakh) : Жоғары

Field of application (in Russian) : Математические модели энергетической системы, электроэнергетика, умные сети, ИКТ.

Field of application (in Kazakh) : Энергетикалық жүйенің математикалық модельдері, электр энергетикасы, смарт желілер, АКТ.