The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования в отчетный период являются перспективные участки Южного Алтая (Шийколь, Чердояк), в Западной Калбе (Юбилейный Октябрь).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Есепті кезеңдегі зерттеу объектілері Оңтүстік Алтайдың (Шийкөл, Чердояк), Батыс Қалбадағы (Юбилейный Октябрь) перспективті учаскелері болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта - выяснение закономерностей формирования и пространственного размещения, разработка прогнозно-поисковых критериев и оценка перспектив новых нетрадиционных типов редкометалльного оруденения (Ta, Nb, Be, Li, Sn, W и др.) в качестве дополнительного резерва укрепления и развития минерально-сырьевой базы Восточно-Казахстанского региона.

Aim of work (in Kazakh) : Зерттеу мақсаты - жаңа дәстүрлі емес типті сирек металды (Ta, Nb, Be, Li, Sn, W және т. б.) кенденудің қалыптасу мен қеңістіқ орналасудың заңдылықтарын анықтау, болжау - іздеу критериилерді өндеу және Шығыс Қазақстан аумағының минералдық-шикізаттық базаны нығайту мен дамытудағы қосымша қор ретінде болашағын бағалау.

Методы исследования (на русском) : Использованы современные методы прогнозно-металлогенических работ, информационных и компьютерных технологий. Проведение полевых экспедиционных работ в Западно-Калбинской металлогенической зоне, а также на Южном Алтае в пределах известных рудных полей и вновь выявленных перспективных участках и объектах. Полевые работы включают ревизионное обследование рудных объектов, геологические маршруты, геологические разрезы и различные виды опробования (штуфное, литогеохимическое, отбор протолочек весом до 10-15 кг, малые лабораторные пробы весом до 50 кг, образцы и сколки для изготовления шлифов, аншлифов). В камеральный период проведена обработка собранных материалов (изготовление шлифов и аншлифов, пробоподготовка для различных видов анализов, отбор мономинеральных фракций породообразующих и рудных минералов из протолочек и образцов, выполнение лабораторных исследований, обработка результатов анализов, компьютерная подготовка графических материалов – геологических карт, схем, диаграмм).

Методы исследования (на казахском) : Болжамды металлогениялық жұмыстардың, ақпараттық және компьютерлік технологиялардың заманауй әдістері қолданылады. Қалба Нарым, Батыс Қалба және Ертіс металогениялық белдемдерде және Оңтүстік Алтайда белгілі кенді алаңдарда және жаңа табылған болашақты бөлікшілер мен объектерде дала экспедициялық жұмыстар жүргізіледі. Дала экспедициялық жұмыстар кенді объектердің ревизиялық зерттеулерден, геологиялық маршруттардан, геологиялық қималардан әртүрлі сынамалаудан тұрады (штуфтық, литогеохимиялық, салмағы 10-15 кг дейінгі протолочкаларды іріктеу, салмағы 50 кг дейін болатын шағын зертханалық сынамалар, шлифтерді, аншлифтерді дайындау үшін үлгілер мен сынықтар). Камералдық периодте жиналған мәліметтердің өндеуі ескертіледі (шлифтер мен аншлифтерді дайындау, әртүрлі талдауларға сынамаларды дайындау, протолочкалар мен үлгілерден жынысқұрушы мен кенді минералдардың мономинералдық фракцияларын сұрыптау, зертханалық зерттеулерді жасау, талдаудардың нәтижелерін өндеу, графикалық материалдарды компьютермен дайындау - геологиялық карталарды, сұлбаларды, диаграммаларды).

Obtained results and novelty (in Russian) : Согласно календарного плана за отчетный период было: 1) Проведено детальное изучение особенностей локализации, генетической связи, геологического строения и вещественного состава рудовмещающих пород и рудного вещества на объектах Шийколь, Чердояк, Юбилейный Октябрь. В результате проведенных лабораторных исследований выделены типоморфные минералы. Полученные минерагенические особенности послужили основой для разработки минералого-геохимических критериев прогноза редкометалльного оруденения. 2) Разработаны ведущие региональные и локальные критерии прогнозирования, поиска и оценки нетрадиционного грейзеново-кварцево-жильного наложенного типа оруденения. 3) Построены карты, разрезы и диаграммы (классификационная TAS-диаграмма гранитоидов кунушского комплекса, диаграмма K2O-SiO2 (по Peccerillo&Taylor, 1976), бинарная диаграмма относительно величины индекса фракционирования (Mg/Li), диаграмма A/CNK к A/NK (Shand 1943)). 4) По результатам исследований опубликовано 15 научных работ, из них 3 статьи в зарубежных рецензированных журналах базы Scopus, 2 статьи в отечественных журнал, 1 монография,7 докладов международных и республиканских конференции. Получен патент от казахстанского патентного бюро.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Есепті кезеңде күнтізбелік жоспарға сәйкес: 1) Шийкөл, Чердояк, Юбилейный Октябрь нысандарында оқшаулаудың, генетикалық байланыстың, геологиялық құрылымның және кен сыйыстырушы жыныстардың мен кен затың заттық құрамының ерекшеліктері жете зертелді. Зертханалық зерттеулер нәтижесінде типоморфтық минералдар анықталды. Алынған минерагениялық ерекшеліктер сирек металды кендену болжамының минералдық-геохимиялық критерийлерін жасауға негіз болды. 2) Кенденудің дәстүрлі емес қабаттасқан грейзен-кварц-желілі типті болжау, іздеу мен бағалаудың жетекші аумақтық және локальдық критерийлері әзірленді. 3) Карталар, қималар және диаграммалар құрастырылды (кунуш кешенінің гранитоидтарының жіктеу TAS-диаграммасы, K2O-SiO2 диаграммасы (Peccerillo&Taylor бойынша, 1976), фракциялау индексінің шамасына қатысты бинарлық диаграмма (Mg/Li), A/CNK мен a/NK қатынас диаграммасы (Shand 1943)). 4) Зерттеу нәтижелері бойынша 15 ғылыми жұмыс жарияланды, оның ішінде 3 мақала Scopus базасында рецензияланған шетелдік журналдарында, 2 мақала отандық журналда, 1 монография, 7 баяндама халықаралық және республикалық конференцияларда жарияланды. Қазақстандық патенттік бюродан патент алынды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Экономический эффект может быть достигнут за счет выявления новых нетрадиционных типов редкометалльных объектов и разработки рациональной методики их оценки. Ожидаемый социальный эффект при использовании полученных результатов заключается в возможности организации новых рабочих мест для трудового населения Восточно-Казахстанского региона.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Экономикалық тиімділікке сирек металды объектілердің жаңа дәстүрлі емес түрлерін анықтау және оларды бағалаудың ұтымды әдістемесін жасау арқылы қол жеткізуге болады. Алынған нәтижелерді пайдалану кезінде күтілетін әлеуметтік тиімділік Шығыс Қазақстан өңірінің еңбек тұрғындары үшін жаңа жұмыс орындарын ұйымдастыру мүмкіндігіне негізделеді

Level of implementation (in Russian) : Результаты работ распространяются в виде публикации монографии и научных статей в зарубежных и казахстанских журналах, выступлений с докладами на международных и республиканских конференциях и совещаниях. Полученные результаты могут использоваться научно-исследовательскими геологическими организациями, геологоразведочными компаниями ТОО «ГРК Топаз», ТОО «Геос», с которыми ведется тесное сотрудничество.

Level of implementation (in Kazakh) : Жұмыс нәтижелері монография мен шетелдік және қазақстандық журналдарда ғылыми мақалаларды жариялау, халықаралық және республикалық конференциялар мен кеңестерде баяндамалар жасау түрінде таратылады. Алынған нәтижелерді ғылыми-зерттеу геологиялық ұйымдары, "ГБК Топаз" ЖШС, "Геос" ЖШС геологиялық барлау компаниялары пайдалана алады, олармен тығыз ынтымақтастық жүргізіледі.

Efficiency (in Russian) : Научные и технологические нужды определяются острой необходимостью укрепления минерально-сырьевой базы для редкометалльного производства в Казахстане. Актуальность исследований определяется возросшей потребностью на мировом рынке редких и редкоземельных металлов (Ta, Nb, Be, Li, TR и др.), которые широко используются для изготовления специальных сплавов, в машиностроении, при производстве продуктов высоких технологий и в других отраслях промышленности

Efficiency (in Kazakh) : Ғылыми және технологиялық қажеттіліктер Қазақстанда сирек металл өндірісі үшін минералдық-шикізат базасын нығайтудың өткір қажеттілігімен айқындалады. Зерттеулердің өзектілігі арнайы қорытпалар жасау үшін, машина жасауда, жоғары технологиялар өнімдерін өндіру кезінде және өнеркәсіптің басқа да салаларында кеңінен пайдаланылатын сирек және сирек жер металдардың (Ta, Nb, Be, Li, TR және т. б.) әлемдік нарығындағы қажеттілігінің артуымен айқындалады

Field of application (in Russian) : Применение в практике геологоразведочных работ при выборе рациональной технологии и методики поисковых и разведочных работ.

Field of application (in Kazakh) : Геологиялық барлау жұмыстарда іздеу және барлау жұмыстарының ұтымды технологиясы мен әдістемесін таңдау кезінде қолдану.