The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются битумы разной марки ТОО «СП «CASPIBITUM» и нефтешламы нефтяных месторождений Узен и Жетыбай, а также полимерные модификаторы для нефтяных битумов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны – «CaspiBitum БК» ЖШС әртүрлі маркалы битумдары, Маңғыстау облысы, Өзен мұнай кенорнының және Жетібай мұнай кенорнының мұнай шламдары, сонымен қатар мұнай битумдарының полимерлі модификаторлары болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Цель работы – исследование и разработка технологии модификации нефтяных битумов промышленными отходами для утилизации нефтешламов и улучшения физико-химических реологических характеристик битумов Республики Казахстан.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты – Қазақстан Республикасы битумдарының физикалық-химиялық реологиялық сипаттамаларын жақсарту үшін өндіріс қалдықтарды кәдеге жарату арқылы мұнай шламдарымен мұнай битумдарын модификациялау технологиясын зерттеу және әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Для исследования состава битумов и нефтепродуктов использовались современные физико-химические методы: ИК-спектроскопия, микроскопический анализ, температура хрупкости, температура размягчения по кольцо и шару, глубина проникания иглы, растяжимость и др.

Методы исследования (на казахском) : Мұнай битумдарын мұнай шламдарымен модификациялау процессін зерттеу үшін заманауи физика-химиялық әдістер қолданылды: ИҚ спектроскопиясы, микроскопиялық талдау әдістері, сақина мен шар арқылы жұмсарту температурасы, иненің ену тереңдігі, морт сыну температуры, созылғыштығы және т.б.

Obtained results and novelty (in Russian) : В процессе работы изучены физико-химические характеристики модифицированных битумов с нефтешламами. При этом: 1) установлено, что ограниченный диапазон рабочих температур чистого битума является основным недостатком, что ограничивает его использование. Следовательно, чтобы улучшить эксплуатационные свойства чистого битума, необходимо модифицировать. 2) выявлено, что в составе нефтешламов нефтяных месторождений Узен и Жетыбай содержится значительное количество тяжелые нефтяные остатки. Эти нефтешламы может быть применен в качестве частичного заменителя битумной основы без удаления механических примесей. 3) установлено, что с технической точки зрения для создания полимербитумных материалов с практически значимыми свойствами могут применяться полимерные модификаторы вместе с нефтешламами. Приготовлены полимербитумные композиции на основе дорожного битума марки БНД 100/130 с добавкой нефтешламов и модификаторов. Определены оптимальные параметры процесса приготовления полимербитумных вяжущих: количество добавляемой нефтешлам в битум 20 %; температура перемешивания – 175 С, время перемешивания – 3 часа.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алынған өнімдердің физика-химиялық сипаттамалары зерттелді. Бұл ретте: 1) Мұнай битумдарының жұмыс температурасының шектеулі диапазоны оны пайдалануды шектейтін негізгі кемшілік болып табылады. Сондықтан таза битумның өнімділігін жақсарту үшін оны модификациялау керек. 2) Өзен және Жетібай мұнай кенорнының мұнай шламдарында айтарлықтай мөлшерде ауыр мұнай қалдықтарының болуы және механикалық қоспалардың аз екендігі анықталды. Механикалық қоспаларды бөліп алмай-ақ мұнай шламын мұнай битумына ішінара алмастырғыш ретінде қолданылуға болады. 3) Техникалық тұрғыдан алғанда, іс жүзінде маңызды қасиеттері бар полимербитум материалдарын жасау үшін битумдарының полимерлі модификаторларды мұнай шламдарымен бірге қолдануға болатындығы анықталды. БНД 100/130 маркалы жол битумы негізінде мұнай шламдары мен модификаторлар қосылған полимербитумды композициялар дайындалды. Полимербитумды байланыстырғыштарды дайындау процесінің оңтайлы параметрлері анықталды: битумға қосылған мұнай шламының мөлшері 20 % құрайды; араластыру температурасы – 175 С, араластыру уақыты – 3 сағат.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Нефтешлам из-за значительного содержания в нем нефтепродуктов можно отнести к вторичным материальным ресурсам. Использование его в качестве сырья широко распространено, так как при этом достигается определенный экологической и экономический эффект. Одна из областей применения нефтешлама – дорожное строительство, где он используется как добавка к вяжущим, повышающая качество асфальтобетонной смеси за счет повышения прочности, снижения водопоглощения дорожного покрытия. Значимость работы заключается в том, что применения нефтешламов для модификации улучшить эксплуатационные свойства битума.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Мұнай шламын, оның құрамындағы мұнай өнімдерінің айтарлықтай болуына байланысты екінші реттік материалдық ресурстарға жатқызуға болады. Оны шикізат ретінде пайдалану кеңінен таралған, өйткені ол белгілі бір экологиялық және экономикалық әсерге қол жеткізеді. Мұнай шламын қолдану саласының бірі жол құрылысы болып табылады, мұнда оны байланыстырғыш заттарға қоспа ретінде қолданады, бұл асфальтбетон қоспасының беріктігін арттыру және жол жамылғысының су сіңіруін азайту арқылы сапасын жақсартады. Жұмыстың маңыздылығы битумның пайдалану қасиеттерін жақсарту үшін модификациялауға мұнай шламдарын қолдану.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : С целью снижения себестоимости битума для дорожного строительства есть возможность использование промышленных отходов, которые вовлекаются в производство битумов. Применение нефтяных отходов как сырья для получения модифицированных битумов имеет не только практическую, но и экологическую значимость.

Efficiency (in Kazakh) : Жол құрылысына арналған битумның құнын төмендету үшін битум өндіруге қатысатын өндірістік қалдықтарды пайдалануға болады. Мұнай қалдықтарынан модификацияланған битум алу үшін шикізат ретінде пайдаланудың практикалық ғана емес, сонымен қатар экологиялық маңызы бар.

Field of application (in Russian) : Полученные данные могут применятся для модификации битума и утилизации промышленных отходов такие как нефтешламы.

Field of application (in Kazakh) : Алынған мәліметтер битумды модификациялау үшін және мұнай шламлары сияқты өндірістік қалдықтарды жоюға қолдануға болады.