Inventory number IRN Number of state registration
0321РК00030 AP09260237-KC-21 0121РК00126
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 8
International publications: 7 Publications Web of science: 2 Publications Scopus: 1
Patents Amount of funding Code of the program
0 17673807.67 AP09260237
Name of work
Классы косемантичности и их классы моделей
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Ешкеев Айбат Рафхатович
0
0
6
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Карагандинский университет имени академика Е. А. Букетова"
Abbreviated name of the service recipient НАО "Карагандинский университет имени академика Е. А. Букетова"
Abstract

Объект исследования: классы косемантичности и их классы моделей. Изучаются: аксиоматизируемые классы моделей и их йонсоновские спектры.

Зерттеу нысаны: косемантикалық кластар және олардың модельдерінің кластары. Зерттеліп жатыр: модельдердің аксиоматизациаланған кластары және олардың йонсондық спектрлері.

Изучение синтаксических и семантических свойств теоретико-модельных вопросов, касающихся классов йонсоновских спектров относительно отношения косемантичности.

Йонсондық спектрлер класына тиісті модельді-теоретикалық сұрақтардың синтаксистік және семантикалық қасиеттерін косемантикалық қатынасқа қатысты зерттеу.

К основным методам исследования относятся общие методы классической теории моделей, связанные с изучением неполных теорий, а также методы универсальной алгебры. Помимо этого, регулярно используется семантический метод изучения йонсоновсих теорий, который заключается в транслировании элементарных свойств первого порядка центра йонсоновской теории на саму йонсоновскую теорию.

Негізгі зерттеу әдістеріне классикалық модельдер теориясының жалпы әдістері, олар толық емес теорияларды зерттеумен байланысты. Сонымен бірге әмбебап алгебраның әдістері қолданылады. Осыдан басқа, йонсондық теорияны зерттеудің семантикалық әдісі жиі қолданылады, яғни йонсондық теорияның центрінің бірінші ретті элементарлы қасиеттерін сол йонсондық теорияға көшіру.

1. Получен критерий простоты класса для простого фрагмента теоретического множества из фиксированного JSp(K). 2. Получено описание связи между классом алгебраически замкнутых и экзистенциально замкнутых моделей для класса косемантичности фиксированного JSp(K). 3. Получено описание свойства JSB для моделей фрагментов теоретических множеств относительно фиксированного JSp(K). 4. Получено описание свойств класса экзистенциально замкнутых моделей для универсальных фрагментов теоретических множеств относительно фиксированного JSp(K). Все полученные результаты являются новыми и образуют следующий список в рамках результатов 1-4: достаточное условие модельной полноты центра йонсоновской теории имеющее отношение к проблеме λ-сравнения двух экзистенциально замкнутых моделей; критерий несчётной категоричности для класса робинсоновского спектра на языке центральных типов; критерий несчётной категоричности омега-категоричного универсального центра класса наследственной йонсоновской теории в несущественном расширении; получены критерии йонсоновского нефоркинга (JNF) и йонсоновского нефоркинга по Ласкару-Пуаза (JNFLP); в классе J-простых теорий йонсоновский вариант теоремы Кима-Пиллая для класса йонсоновского спектра произвольной модели сигнатуры; достаточное условие экзистенциальной замкнутости алгебраически замкнутого йонсоновского многообразия.

1. Бекітілген JSp(K)-дан теоретикалық жиындардың жай фрагменттерінің класының жайлылығының критерийін алынған. 2. Бекітілген JSP(K) косемантикалық класы үшін алгебралық тұйық және экзистенциалды тұйық модельдер кластары арасындағы байланыстының сиаттамасын алынған. 3. Бекітілген JSP(K)-ге қатысты теоретикалық жиындар фрагменттерінің модельдері үшін JSB қасиеттерінің сипаттамасын алынған. 4. Бекітілген JSP(K)-ге қатысты теоретикалық жиындардың әмбебап фрагменттері үшін экзистенциалды тұйық модельдер класының қасиеттерінің сипаттамасын алынған. Алынған барлық нәтижелер жаңа болып табылады және олар 1-4 нәтижелер аясында келесі тізімнен тұрады: екі экзистенциалды тұйық модельдердің λ-салыстыруы сұрағына қатысты йонсондық теорияның центрінің модельді толықтығының жеткілікті шарты; централдық типтер тілінде робинсондық спектр класы үшін саналымсыз категорлылықтың критерийі; елеулілісіз кеңейтілуінде мұрагер йонсондық теорияның омега–категорлы әмбебап центрінің класында саналымсыз категорлылық критерийі; йонсондық жиындардың фрагменттерін зерттеу аясында йонсондық форкинг қылмайды (JNF) ұғымы және Ласкар-Пуаза бойынша йонсондық форкинг қылмайды (JNFLP) үғымы критерийлері алынды; J-жай теориялар класында кез келген сигнатураның моделінің йонсондық спектрі класы үшін Ким-Пиллай теоремасының йонсондық нұсқасы; алгебралық тұйық йонсондық көптүрліліктің экзистенциалды тұйықтылығының жеткілікті шарты.

Технико-экономический эффект состоит в получении новых научных результатов в рамках научно-исследовательской работы данного проекта в области теории моделей, в частности при изучении классов косемантичности фиксированного йонсоновского спектра и соответствующих классов экзистенциально замкнутых моделей.

Техникалық-экономикалық нәтиже осы жобаның модельдер теориясы саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарының шеңберінде жаңа ғылыми нәтижелерді алудан тұрады, атап айтқанда, тіркелген Йонсондық спектрінің косемантикалық кластарын және экзистенциалды тұйықталған түрде модельдердің сәйкес кластарын зерттеу.

Полученные теоретические результаты могут быть использованы при дальнейших исследованиях теоретико-модельных свойств йонсоновских теорий и их классов моделей в классической теории моделей и универсальной алгебре, а также их можно использовать при работе с формализациями онтологий предметных областей фиксированных задач, связанных с IT-технологиями.

Алынған теориялық нәтижелерді йонсондық теориялардың модельді-теоретикалық қасиеттерін және олардың классикалық модельдер теориясы мен әмбебап алгебрадағы модельдер кластарын одан әрі зерттеуде пайдалануға болады және оларды IT -технологияларымен байланысты бекітілген есептердің пәндік облыстарының онтологияларының формалдаумен жұмыс істеу кезінде де қолдануға болады.

UDC indices
510.67
International classifier codes
27.03.66;
Key words in Russian
теория моделей; йонсоновская теория; семантическая модель; совершенность; косемантичность; йонсоновский спектр;
Key words in Kazakh
модельдер теориясы; йонсондық теория; семантикалық модель; кемелділік; косеманттылық; йонсондық спектр;
Head of the organization Дулатбеков Нурлан Орынбасарович Доктор юридических наук / профессор, Член-корреспондент НАН РК
Head of work Ешкеев Айбат Рафхатович Доктор физико-математических наук / Доцент