Inventory number IRN Number of state registration
0321РК00471 AP08856415-KC-21 0120РК00569
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 1
Implemented
Publications
Native publications: 5
International publications: 6 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 17000160 AP08856415
Name of work
Литературные памятники Золотой Орды: художественная и языковая картина мира.
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Даутова Сауле Батталовна
0
0
1
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
НАО "Казахский национальный педагогический университет имени Абая"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНПУ им.Абая"
Abstract

Объект исследования - литературное наследие, относящееся к золотоордынскому периоду.

Зерттеу нысаны – Алтын Орда кезеңіне жататын әдеби мұралар.

Целью данного исследования является изучение литературно-языковой картины мира в литературе золотоордынского периода с общей филологической точки зрения для создания научно обоснованной концепции художественного мира в средневековой тюркской литературе.

Бұл зерттеудің мақсаты – орта ғасырлық түркілік әдебиеттердегі көркемдік әлем туралы ғылыми негізделген тұжырымдама жасау үшін жалпы филологиялық тұрғыдан Алтын Орда дәуірі әдебиеттеріндегі әлемнің әдеби және тілдік бейнесін зерттеу болып табылады.

Методология исследования характеризуется новым подходом: методы систематизированы, при решении поставленных целей и задач использованы основные принципы и научные методы, сформированные в современной лингвистике. При изучении отражения культуры Великой Степи в Золотой Орде, культурно-языковых следов кыпчакских письменных памятников, языковой картины мира используются такие методы и способы перевода, как историко-сравнительный, сопоставительно-типологический, эмпирический, диахронный, компонентный анализ, структурно-грамматический анализ, количественный расчет, систематизация, группировка, обобщение, описание, анализ.

Зерттеу әдістемесі жаңа тұрғыдан келумен сипатталады: әдістемелері жүйелі, алға қойған мақсат-міндеттерді шешу барысында қазіргі тіл білімінде қалыптасқан негізгі принциптер мен ғылыми әдіс-тәсілдер қолданылды. Ұлы Дала мәдениетінің Алтын Орда тұсындағы көрінісін, қыпшақ жазба ескерткіштеріндегі мәдени-тілдік іздерін, әлемнің тілдік бейнесі зерттеуде тарихи-салыстырмалы, салғастырмалы-типологиялық, эмпирикалық, диахронды, компонеттік талдау, құрылымдық-грамматикалық талдау, сандық есептеу, жүйелеу, топтау, түйіндеу, сипаттау, талдау сияқты әдістер мен аударма тәсілдері пайдаланылады.

Результаты проекта: основаны на принципиально новом подходе к цели и задачам исследования: этнокультурные научные исследования, лингвистические, антропонимические исследования будут иметь важное значение в описании истории тюркских, кипчакских, казахских культурных названий кочевников Казахстана.

Жобаның нәтижелері: зерттеудің мақсаты мен міндеттерінің мүлде жаңаша тұрғыдан құрылуына негізделген: ғылыми зерттеу этномәдени, лингвистикалық, антропонимикалық зерттеулері Қазақстан көшпелілерінің түрік, қыпшақ, қазақ мәдени атауларының тарихын сипаттауда маңызды болмақ.

Основные структурные и технико-экономические показатели выделяются вкладом в изучение историко-культурного и мировоззренческого контекста литературного наследия Золотой Орды.

Негізгі құрылымдық-техникалық-экономикалық көрсеткіштер Алтын Ордадағы әдеби мұраның тарихи-мәдени және дүниетанымдық контекстін зерттеуге қосқан үлесімен ерекшеленеді.

Степень внедрения в науку напрямую связана с теоретической и практической значимостью исследования, а также с необходимостью модернизации научно-образовательно

Ғылымға енгізілу дәрежесі: зерттеу нысанына тұңғыш рет алынып отырған «Алтын Орданың әдеби мұрасы: әлемнің әдеби және тілдік бейнесі» аталған жоба ЖОО студенттеріне тереңдетілген түркологиялық білім берудегі маңыздылығымен ерекшеленеді. Бұл жоба материалдары 2021 жылы оқу бағдарламаларымен сабақтасып, гуманитарлық білім беру жүйесінінің құрылымын кеңейте түседі. Тілді ұлттың рухани-мәдени коды ретінде қарастыратын антропоцентристік бағытпен қазақ әдебитеті тарихы, қазақ әдеби тілі тарихын, қазақ тілі тарихи лексикологиясын тереңдей оқытуға негіз болады.

Эффективность исследования: по результатам исследования наши национальные ценности будут возрождены и продвинуты среди людей на основе задач, поставленных в программах «Духовное возрождение» и «Семь граней Великой степи. " Молодежь воспитывается в патриотизме через понимание литературного наследия древних времен и литературного, языкового образа, мира знаний, присущего казахской культуре.

Зерттеудің тиімділігі: зерттеу қортындысы арқылы «Рухани жаңғыру» және «Ұлы даланың жеті қыры» бағдарламаларында көрсетілген міндеттер негізінде ұлттық құндылықтарымыз қайта жаңғырып, халық арасында насихатталады. Жастар ежелгі дәуір әдеби мұрасы мен қазақ мәдениетіне ортақ әдеби, тілдік бейнесін, таным дүниесін түсіну арқылы ұлтжандылыққа тәрбиеленеді.

область применения результатов исследования: при сохранении направления научных основ «Мәңгілік Ел», образование XXI века может быть востребовано в области гуманитарных наук. В настоящее время он полностью соответствует требованиям, связанным с вопросами модернизации национального сознания, изложенным в стратегически важной статье Главы государства Н.А.Назарбаева «Взгляд в будущее: модернизация общественного сознания». Полученные научные результаты и выводы способствуют развитию литературоведения, лингвокультурологии, этнолингвистики, текстоведения, источниковедения, тюркологии, кипчаковедения, востоковедения. Исследование получило поддержку и в других тюркоязычных странах, так как подняло актуальную проблему кыпчаковедения. Результаты проекта проложат путь к новым теоретическим и прикладным исследованиям

Ғылымға енгізілу дәрежесі: зерттеу нысанына тұңғыш рет алынып отырған «Алтын Орданың әдеби мұрасы: әлемнің әдеби және тілдік бейнесі» аталған жоба ЖОО студенттеріне тереңдетілген түркологиялық білім берудегі маңыздылығымен ерекшеленеді. Бұл жоба материалдары 2021 жылы оқу бағдарламаларымен сабақтасып, гуманитарлық білім беру жүйесінінің құрылымын кеңейте түседі. Тілді ұлттың рухани-мәдени коды ретінде қарастыратын антропоцентристік бағытпен қазақ әдебитеті тарихы, қазақ әдеби тілі тарихын, қазақ тілі тарихи лексикологиясын тереңдей оқытуға негіз болады.

UDC indices
37.016:811.512.122/243
International classifier codes
17.09.91; 16.21.07;
Key words in Russian
ЛИТЕРАТУРА; КУЛЬТУРА; ЗОЛОТАЯ ОРДА; СРЕДНЕВЕКОВЬЕ; КУЛЬТУРНО-ЯЗЫКОВЫЕ СЛЕДЫ; КУЛЬТУРНЫЙ КОД; ЭТНОЛИНГВИСТИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ;
Key words in Kazakh
ӘДЕБИЕТ; МӘДЕНИЕТ; АЛТЫН ОРДА; ОРТА ҒАСЫР; МӘДЕНИ-ТІЛДІК ІЗДЕРІН; МӘДЕНИ КОДЫ; ЭТНОЛИНГВИСТИКАЛЫҚ ТАЛДАУ;
Head of the organization Билялов Дархан Нурланович PhD /
Head of work Даутова Сауле Батталовна Доктор филологических наук / доцент